Vergoeding affectieschade
Als een naaste door een fout van iemand anders overlijdt of blijvend letsel oploopt, kom je sinds 1 januari 2019 in aanmerking voor een vergoeding voor jouw verdriet. Dit heet affectieschade en kan worden verhaald op de veroorzaker van het leed.
Rien Meijer , Expert Geld & Verzekering Bijgewerkt op:11 maart 2021
Erkenning van het verdriet
Volgens de verantwoordelijke minister Dekker (Rechtsbescherming) gaat het om ‘de erkenning van het verdriet van personen van wie het leven volledig op de kop staat door een fout van iemand anders'. Dit recht op een vergoeding voor immateriële schade (leed) staat naast het recht op een materiële schadevergoeding en eventueel een vergoeding shockschade.
Smartengeld voor naasten
Enkele voorbeelden van affectieschade, ook wel smartengeld voor naasten en nabestaanden genoemd:
- Een kind wordt aangereden en blijft levenslang gehandicapt
- Een partner overlijdt door een medische fout
- Een vader wordt beroofd en neergeschoten, waarna zijn partner en kinderen alleen achterblijven
Eerste strafzaak
De voor zover bekend eerste strafzaak waarin op grond van de nieuwe Wet Affectieschade werd toegekend, was op 4 juli 2019. Een automobilist in Hoorn (NH) moest €17.500 betalen aan de (uitwonende) zoon en de dochter van een vrouw die door zijn roekeloze rijgedrag kwam te overlijden. Dit werd beschouwd als een misdrijf.
Hoogte van de uitkering
De vergoeding voor affectieschade is vastgesteld op €12.500 tot €20.000 (zie tabel). Hiervoor komen in elk geval de partner, ouders en kinderen van het slachtoffer in aanmerking. Voor andere personen die in een ‘nauwe persoonlijke relatie tot de gekwetste staan’, biedt de Wet Affectieschade ruimte voor interpretatie.
Bedragen affectieschade
| Ernstig en blijvend letsel | Overlijden | Overlijden door misdrijf | ||||
| Echtgenoot, geregistreerd partner, levensgezel | €15.000 | €17.500 | €20.000 | |||
| Kinderen en ouders | €15.000 | €17.500 | €20.000 | |||
| Uitwonende kinderen | €12.500 | €15.000 | €17.500 | |||
| Overige nauwe persoonlijke relaties | €12.500 | €15.000 | €17.500 | |||
| Duurzame zorg in gezinsverband | €15.000 | €17.500 | €20.000 |
Broer kan ook naaste zijn
Zo wees de rechtbank in februari 2020 €17.500 als vergoeding affectieschade toe aan de broer van het dodelijk slachtoffer van een steekpartij, begin 2019 in Den Haag. De rechter volgde de argumentatie dat de 2 naast broers ook beste vrienden en huisgenoten waren, waardoor er sprake was van een nauwe persoonlijke relatie met het slachtoffer en de broer als naaste kan worden gezien.
Aansprakelijkheidsverzekeringen
Degene die aansprakelijk is voor het leed draait op voor de affectieschade. Dit valt onder de dekking van de Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering (WA) voor autorijders of de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP). Als er geen opzet was en de veroorzaker is goed verzekerd, betaalt zijn/haar verzekeraar de schade. Bij misdrijven (zoals de steekpartij uit het voorbeeld hierboven) moet de veroorzaker zelf betalen.
Weinig geclaimd in eerste jaar
In het eerste jaar na invoering van de Wet Affectieschade (2019) is ongeveer €6 miljoen geclaimd en uitgekeerd. Over de claims, veel minder in aantal dan de verzekeraars verwachtten, ontstond zelden discussie. Dat blijkt uit een rondgang van het Verbond van Verzekeraars.
De verwachting was dat de schadelast met 3% zou stijgen. En voor medische aansprakelijkheidsverzekeraars zelfs met zo'n 15%. Dat dit in 2019 bij lange na niet is gehaald, wordt deels verklaard door onbekendheid met de nieuwe wet.
Lees ook:
Hulp bij financiële vragen
Heb je een algemene financiële vraag over bijvoorbeeld betaal- en spaarrekeningen, verzekeringen, hypotheken en schenken? Met het lidmaatschap Geld & Recht of Volledig & Vertrouwd staan we voor je klaar en helpen je snel op weg.
Speciaal voor leden: de Financiële Helpdesk
Onze experts zijn bereikbaar op 070 - 445 45 45 (ma t/m vrij, 9:00 tot 18:00 uur).
