Vergoeding affectieschade
Rien Meijer , Expert Geld & Verzekering Bijgewerkt op: 15 september 2021
Erkenning van het verdriet
Volgens demissionair minister Dekker (Rechtsbescherming) gaat het om ‘de erkenning van het verdriet van personen van wie het leven volledig op de kop staat door een fout van iemand anders'. Dit recht op een vergoeding voor immateriële schade (leed) staat naast het recht op een materiële schadevergoeding en een eventuele vergoeding shockschade.
Smartengeld voor naasten
Een paar voorbeelden van affectieschade, ook wel smartengeld voor naasten en nabestaanden genoemd:
- Een kind wordt aangereden en blijft levenslang gehandicapt.
- Een partner overlijdt door een medische fout.
- Een vader wordt beroofd en neergeschoten, waarna zijn partner en kinderen alleen achterblijven.
Eerste strafzaak
De eerste strafzaak waarin op grond van de nieuwe wet affectieschade werd toegekend was voor zover bekend op 4 juli 2019. Een automobilist in Hoorn (NH) moest €17.500 betalen aan de (uitwonende) zoon en de dochter van een vrouw die door zijn onvoorzichtige rijgedrag kwam te overlijden. Dit werd gezien als een misdrijf.
Hoogte van de uitkering
De vergoeding voor affectieschade is vastgesteld op €12.500 tot €20.000 (zie tabel). Partner, ouders en kinderen van het slachtoffer komen hiervoor in aanmerking. Voor andere personen die in een ‘nauwe persoonlijke relatie tot de gekwetste staan’, biedt de Wet Affectieschade ruimte voor interpretatie.
Bedragen affectieschade
| Ernstig en blijvend letsel | Overlijden | Overlijden door misdrijf | ||||
| Echtgenoot, geregistreerd partner, levensgezel | €15.000 | €17.500 | €20.000 | |||
| Kinderen en ouders | €15.000 | €17.500 | €20.000 | |||
| Uitwonende kinderen | €12.500 | €15.000 | €17.500 | |||
| Overige nauwe persoonlijke relaties | €12.500 | €15.000 | €17.500 | |||
| Duurzame zorg in gezinsverband | €15.000 | €17.500 | €20.000 |
Broer kan ook naaste zijn
Zo wees de rechtbank in februari 2020 €17.500 als vergoeding affectieschade toe aan de broer van het dodelijk slachtoffer van een steekpartij, begin 2019 in Den Haag. De rechter was het eens met het argument de 2 niet alleen broers maar ook beste vrienden en huisgenoten waren. Hierdoor was er een nauwe persoonlijke relatie met het slachtoffer en werd de broer als naaste gezien.
Aansprakelijkheidsverzekeringen
Degene die aansprakelijk is voor het leed draait op voor de affectieschade. Dit valt onder de dekking van de Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering (WA) voor autorijders of de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP). Als er geen opzet is en de veroorzaker is goed verzekerd, betaalt zijn/haar verzekeraar de schade. Bij een misdrijf (zoals de steekpartij uit het voorbeeld hierboven) moet de veroorzaker zelf betalen.
Weinig geclaimd in eerste jaar
In het eerste jaar na invoering van de Wet Affectieschade (2019) is ongeveer €6 miljoen geclaimd en uitgekeerd. Er was zelden discussie over de claims en er werd veel minder geclaimd dan verzekeraars verwachtten. Dat blijkt uit een onderzoek van het Verbond van Verzekeraars.
Er was verwacht dat de schademeldingen met 3% zou stijgen. En voor medische aansprakelijkheidsverzekeraars zelfs met zo'n 15%. Dat dit in 2019 bij lange na niet is gehaald, komt waarschijnlijk omdat de wet nog niet zo bekend is. Een goede letselschadeadvocaat hoort je hierop te wijzen, maar dat geldt ook voor de betrokken verzekeraar!