Vrijheid, gelijkheid en transparantie

‘C’est la Bérézina!’, zegt een Fransman als hij diep in de problemen zit. De martelgang van de ooit zo glorieuze Grande Armee is in het collectieve geheugen van de Fransen gegrift. Het was 1812 en Napoleons soldaten waren op de vlucht voor de Russen en de bittere koude.

De keizer moest met tienduizenden mannen de rivier de Berezina oversteken. Volgens de overlevering werd een lokale boer gevraagd waar de rivier het beste doorwaad kon worden en hij wees een plek aan waar de gemiddelde diepte een meter was. Helaas… gemiddelden zeggen niet zo veel. De rivier bleek op verschillende plaatsen veel dieper en velen haalden de overkant niet.

Afspraken over transparantie

Nu is het afsluiten van een schadeverzekering gelukkig niet zo riskant als het trotseren van een koude Russische rivier. Maar ook hiervoor geldt dat gemiddelden, in dit geval van de provisie die adviseurs ontvangen, nauwelijks iets zeggen over de werkelijkheid. De Consumentenbond wil al jaren afspraken maken over transparantie, maar stuit op de weerstand van de assurantieadviseurs.

Onduidelijkheid schadeprovisie

Voor veel financiële producten is sinds 2013 een provisieverbod van kracht, maar dat geldt niet voor schadeverzekeringen. De assurantieadviseurs worden beloond voor hun werk en dat is logisch. Maar hoe ziet die beloning er precies uit?  De meeste consumenten weten dat niet en weten evenmin welke diensten van de adviseur hier tegenover staan.

Wij vinden dat duidelijk moet zijn wat je betaalt en wat je ervoor terugkrijgt. Al enkele jaren wordt er gesteggeld over meer transparantie rond de beloning van assurantieadviseurs bij schadeverzekeringen. In de Kamerbrief over financieel advies van 15 januari 2019 heeft de minister van Financiën al aangekondigd dat hij in overleg met de AFM wil gaan bepalen hoe actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen het beste vorm gegeven kan worden.

Voorstel transparantie provisiebetaling

De Consumentenbond heeft actief meegewerkt aan een voorstel om de provisiebetaling zichtbaarder voor de consument te maken. Onze wens is even simpel als logisch.

De adviseur moet de klant actief informeren over het provisiesysteem, de diensten die hier tegenover staan en het bedrag in euro’s dat de adviseur van de verzekeraar ontvangt voordat de verzekering wordt afgesloten. Het noemen van het exacte bedrag in euro’s zal de klant aanzetten tot de vraag wat hij daarvoor aan dienstverlening kan verwachten. In het bijzonder gedurende de looptijd van de verzekering. Zo weet je of je waar voor je geld krijgt.

Niet geregeld

De verzekeraars en de toezichthouder (AFM) zijn het met ons eens. Hoe kan het dan dat het nog steeds niet is geregeld?

De assurantieadviseurs, verenigd in branchevereniging Adfiz, stribbelen tegen. Zij vrezen kennelijk dat klanten afhaken als zij het bedrag te horen krijgen voordat de verzekering definitief is afgesloten. Dat verbaast ons. Als adviseurs hun klanten goed informeren over hun toegevoegde waarde, dan zullen die klanten dat bedrag er best voor over hebben. De klant heeft de stap naar de tussenpersoon immers niet voor niets al gemaakt. En als een consument toch zou afhaken, dan is de meerwaarde van de adviseur kennelijk onvoldoende. Zo werkt dat nu eenmaal in een eerlijke en transparante markt.

De minister van Financiën leek aanvankelijk gevoelig voor onze argumenten. In de Kamerbrief kondigde hij al aan dat hij in overleg met de AFM wil gaan bepalen hoe actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen het beste vorm gegeven kan worden. Een definitief besluit laat echter maar op zich wachten. Met het gevaar dat het een andere kant op gaat en alles bij het oude blijft.

Wij hebben het ministerie laten weten er nog steeds van uit te gaan dat de consument ook op het gebied van schadeverzekeringen kan rekenen op openheid en transparantie. De Consumentenbond zal zich hiervoor blijven inspannen. Want gemiddelden zeggen niets, de Fransen kunnen erover meepraten.