Verdwijntruc woekerpolis: faillissementswet

Wet herstel en afwikkeling van verzekeraars

De Wet herstel en afwikkeling van verzekeraars - die eind november 2017 naar de Tweede Kamer is gestuurd - volgt de aanpak waarmee de Europese Unie de recente bankencrisis te lijf ging. Niet alleen aandeelhouders, maar ook andere crediteuren moeten meebetalen. In 2013 werden banken in Cyprus gered via een bail-in, waarbij obligatiehouders en rekeninghouders met een tegoed van meer dan €100.000 geld hebben verloren. Alleen tegoeden tot €100.000 vielen onder het depositogarantiestelsel, en bleven buiten schot.

Bail-in: redding van buitenaf

In 2008 moesten de Verenigde Staten en Europese overheden banken en verzekeraars redden van de ondergang. Zij verstrekten leningen met belastinggeld. Deze redding van buitenaf (bail-out) leidde tot overheidsschulden die via hoge rentelasten gefinancierd moesten worden.

Bail-in: redding van binnenuit

Bij een bail-in wordt de financiële instelling juist van binnenuit gered. Aandeel- en obligatiehouders worden verplicht aandelen bij te kopen of akkoord te gaan met een afwaardering van hun belang, omdat er andere aandeelhouders toetreden. Nederland wil nu ook een bail-insysteem voor het redden van wankelende verzekeraars. De EU-landen discussiëren daar nog over, maar Nederland heeft haast vanwege de woekerpolissen en de privatisering van financiële instellingen.

Polis wordt aandeel

Volgens het wetsvoorstel herstel en afwikkeling van verzekeraars krijgen houders van een verzekeringspolis in een noodsituatie dezelfde positie als aandeelhouders. De waarde van dat ‘aandeel’ kan dan verlaagd worden, zoveel als nodig om de verzekeraar overeind te houden. De levensverzekeraar in kwestie wordt daarvoor afgescheiden van het concern, zodat andere aandeelhouders ongemoeid blijven.

Voorbeeld

De rechter dwingt voor een half miljoen woekerpolishouders een schadevergoeding van gemiddeld €10.000 af. De levensverzekeraar heeft hiervoor onvoldoende vermogen beschikbaar en wordt ‘afgewikkeld’. Het gevolg is dat een miljoen klanten hun polis met gemiddeld €5000 in waarde zien verminderen.

Wie het geluk had via de rechter een compensatie te krijgen, levert dus een deel daarvan weer in. Andere polishouders - die (nog) niet erkend zijn als woekerpolishouder of die een garantiepolis hebben - leveren een even groot deel in.

Consumentenbond is tegen ontwerpwet

‘Consumenten die een verzekering hebben afgesloten om zich tegen een bepaald risico te beschermen, worden op die manier tot investeerder gemaakt’, zegt Marcel Hooft van Huysduynen, campagneleider bij de Consumentenbond in reactie op de ontwerpwet. ‘Daar hebben ze nooit voor gekozen. Het zorgt ook voor rechtsongelijkheid tussen klanten van verzekeraars en banken. Bankklanten hebben de zekerheid van het depositogarantiestelsel van maximaal €100.000 per rekeninghouder. Klanten van verzekeraars hebben die beschermende buffer niet. De Consumentenbond is daarom tegen de ontwerpwet.’

Weg van verzekeraars

Iedereen probeert zich te ontdoen van de verzekeraars. ASR werd losgekoppeld van ABN Amro, ING deed Nationale-Nederlanden de deur uit en SNS verkocht Reaal. Het voordeel was dat de banken niet meer aan te spreken waren op de verliezen van hun verzekeringstak. Tenminste, in theorie. ING en de overheid hebben nog altijd een groot belang in respectievelijk Nationale-Nederlanden en ASR. Het is lastig te verkopen dat ING een surplus heeft van vele miljarden, maar weigert Nationale-Nederlanden te hulp te schieten. ASR ging in juni 2016 naar de beurs. De opbrengst viel tegen. Beleggers schrikken terug voor een miljardenclaim die de verzekeraar boven het hoofd hangt. Het kan wel 10 jaar duren voordat er duidelijkheid komt over die claim.

Vrij van claims

Verzekeraars zitten in hun maag met hun levensverzekeringstak die geen inkomsten meer genereert. Ze zouden het risico graag apart willen zetten. Een soort sterfhuisconstructie, waarmee de rest van het concern vrij blijft van claims. De Wet herstel en afwikkeling van verzekeraars lijkt deze mogelijkheid te bieden.

In de Geldgids van december 2016 staat het volledige artikel Verdwijntruc woekerpolis (pdf voor leden).

Lees ook:;

• Wetsvoorstel faillissement verzekeraars moet van tafel