Al jaren te hoge internetprijzen

Op dit moment vervangt KPN overal zijn kopernetwerk door glasvezelkabels. Het gevolg is dat de meeste consumenten alleen nog kunnen kiezen uit internet via de kabel van Ziggo of internet via het KPN-glasvezel netwerk. Om machtsmisbruik te voorkomen, wilde de ACM beide partijen verplichten hun netwerken open te stellen voor derden.

Maar de toezichthouder werd teruggefloten door de bestuursrechter. In plaats daarvan ging de ACM in 2022 in op een aanbod van KPN waarin is vastgelegd wat KPN mag rekenen aan andere aanbieders voor gebruik van zijn glasvezelnetwerk. Ons onderzoek laat zien dat dit niet prijsverlagend werkt. De prijzen van de twee grootste aanbieders liggen al jaren dicht bij elkaar en behoren tot de hoogste van Europa.

Prijzen lopen nauwelijks uiteen

Een van de aanwijzingen dat consumenten door de dominantie van KPN en Ziggo te veel betalen, is dat de prijzen van deze twee aanbieders al vijf jaar nauwelijks uiteenlopen. Samen hebben KPN en Ziggo zeker 75% van de markt in handen. Opvallend is dat het de concurrenten op het KPN-glasvezelnetwerk niet lukt om goedkoper te zijn dan de KPN-providers. Alleen uitdager Odido (glasvezel, voorheen T-Mobile) zit doorgaans zo’n €6,50-€8,50 onder de prijzen van KPN en Ziggo. Als alle KPN- en Ziggo-klanten zouden overstappen naar Odido, dan zouden ze samen jaarlijks €468 miljoen besparen. Maar dat goedkopere Odido-tarief is lang niet overal beschikbaar. 

Een andere aanwijzing voor de beperkte marktwerking is dat internet in Nederland duur is vergeleken met andere Europese landen. Dit blijkt uit een internetprijspeiling van de Europese Commissie uit 2022. Van de 27 landen in het onderzoek zijn alleen België en Portugal duurder dan Nederland. Voor het goedkoopste 100 Mbit-abonnement betalen consumenten in Zweden gemiddeld €17 per maand, in Denemarken €18, in Spanje €21, in Italië €25,50 en in Nederland €30. Nederlandse consumenten betalen gemiddeld €10 per maand meer voor een 100 Mbit-abonnement dan het Europese gemiddelde.

ACM ziet in de overstapkortingen van aanbieders een bewijs voor marktwerking. Maar uit ons panelonderzoek blijkt dat consumenten zelden overstappen. Slechts 3% van de 5000 ondervraagde consumenten wisselde het afgelopen jaar van provider. Consumenten zien te weinig prijsvoordeel (28%), vinden het te veel gedoe (28%) of willen hun mailadres niet kwijt (24%).