Greenwashing in de supermarkt

Wat is greenwashing?

Op veel verpakkingen staan keurmerken, logo’s of teksten die gaan over duurzaamheid. Denk aan:

• klimaatneutraal
• ecofriendly
• duurzaam
• minder CO2

Lang niet al die claims zijn even waardevol. Vaak is het vooral reclame om een product duurzamer te laten lijken. Als fabrikanten of supermarkten hun producten duurzamer laten lijken dan ze in werkelijkheid zijn, dan heet dit greenwashing.

Greenwashing herkennen

Laat je niet verleiden door groene reclamepraatjes. Zie je een claim waar je over twijfelt? Vraag je dan af: 

• Is duidelijk waar de claim over gaat? 
• Zijn er concrete doelen en eisen gesteld? 
• Is de claim goed onderbouwd?  
• Wordt de claim gecontroleerd door een onafhankelijke instantie?

Vage claims

Let op vage termen die duurzaam en groen klinken zoals 'eerlijk', 'eco' en 'voor een betere wereld'. Kijk ook of de boodschap concreet is en niet blijft hangen in mooie woorden.  

Bedrijven moeten duidelijk maken waar hun duurzaamheidclaims op gebaseerd zijn. Bijvoorbeeld op hun website. Alleen 'klimaatneutraal' vermelden op de verpakking is dus niet voldoende.

Check het keurmerk

Check het keurmerk in de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal. Daar vindt je scores voor milieu, dierenwelzijn, mens en werk. Ook vind je er informatie over de betrouwbaarheid en transparantie van keurmerken en logo’s.

Lees meer over de 10 beste keurmerken voor duurzame boodschapen. 

Duurzame verpakking

Vaak maken fabrikanten goede sier met een betere verpakking. Maar de inhoud van de verpakking, dus het product zelf, heeft de grootste impact. Het beste is dus als de fabrikant het product verduurzaamt en niet (alleen) de verpakking.

Duurzamer eten 

Fabrikanten proberen zuivel, vlees, wegwerpproducten of fris(dranken) in plastic flessen duurzamer te maken. Omdat ze een grote klimaatimpact hebben. Bijvoorbeeld vanwege de CO2-uitstoot bij de productie. Maar vaak doen fabrikanten niet echt iets aan het probleem. Een andere keuze is dan misschien duurzamer dan een niet-duurzaam product met een duurzaamheidsclaim. Denk aan vegetarisch of veganistisch eten in plaats van vlees of vis. Of kraanwater in plaats van mineraalwater uit een plastic fles.

Lees meer over duurzamer boodschappen doen.

Greenwashing: duurzaamheidsclaims onder de loep

Wij checkten van een aantal supermarktproducten of de fraaie beloftes je ook echt helpen een duurzamere keuze te maken. Dat blijkt helaas vaak niet het geval. Of we moesten flink zoeken naar een duidelijke toelichting op de claims.

Onderzoek naar duurzaamheidclaims

Als je een duurzaamheidsclaim tegenkomt op een verpakking, dan is het lastig inschatten wat die claim inhoudt. Dit blijkt ook uit onderzoek dat wij in september 2021 deden onder consumenten. Van de 1051 consumenten die wij het vroegen, vindt 21% het gebrek aan goede informatie een belemmering om duurzamer te kiezen. ‘Er zijn zoveel keurmerken, dat je een dagtaak hebt om een beetje overzicht te krijgen’, zegt een ondervraagde. Een ander zegt: ‘Ik kijk naar de logo’s, maar het zijn er zoveel dat ik er wantrouwend van word’.  

Feiten en cijfers

• 55% van de consumenten uit ons onderzoek vermoedt dat fabrikanten misleidende informatie op hun verpakking zetten. Slechts 8% denkt dat de claims kloppen.
• 41% van de consumenten kijkt naar logo’s op de verpakking. En 55% let op keurmerken.
• Bij 26% speelt het uiterlijk van de verpakking of het product een rol bij het beoordelen of een product duurzamer is.
• Bij een Europees onderzoek in 2021 rammelde 42% van de claims op websites over cosmetica, textiel en huishoudelijke apparatuur. En bij meer dan 50% werd onvoldoende informatie gegeven over de claim of te weinig bewijs geleverd.

Meld greenwashing

Toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) kan optreden tegen misleidende greenwashing. Vermoed je greenwashing? Meld dat dan bij de ACM en/of bij de Consumentenbond. De ACM kan handhavend optreden als een duurzaamheidsclaim niet voldoet aan de regels. Zoals een boete opleggen of eisen de claim aan te passen.