Is koffie gezond?
Irene la Faille Expert espressomachinesBijgewerkt op:13 februari 2024
Gunstige werking van koffie
Koffie bestaat voor een groot deel uit water en is daarmee een goede bron van vocht. Het droogt je lichaam niet uit. Daarnaast heeft het een paar gunstige effecten op je gezondheid:
- 2-4 koppen per dag: geeft een 10% lager risico op coronaire hartziekten (aandoening van de kransslagaders) en een beroerte.
- 5 koppen per dag: geeft een 30% lager risico op diabetes type 2.
Cafeïne
De cafeïne in 1 à 2 kopjes koffie per dag is opwekkend en vermindert het gevoel van vermoeidheid. Ook het geheugen, de alertheid en motivatie nemen iets toe. Meer koffie drinken geeft geen groter effect. Sterker nog, een teveel aan cafeïne leidt tot prikkelbaarheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid en hartkloppingen.
Cafestol en cholesterol
In koffie zit cafestol. Dit stofje verhoogt het slechte (LDL-)cholesterol in het bloed.
Bij filterkoffie blijft cafestol achter in het papieren filter. In koffie uit een filtermachine of koffiepad-apparaat zit dan ook weinig cafestol. Het drinken van filterkoffie heeft daarom bijna geen effect op het cholesterolgehalte. In espressokoffie zit meer cafestol. En in ongefilterde koffie uit een cafetière of Turkse koffie zit veel cafestol.
Niet alleen de manier van zetten heeft invloed op het cafestolgehalte. Er is ook verschil tussen verschillende merken. Hierover lees je meer in de Test Koffie (pdf) uit de Gezondgids van augustus 2016. Ook bleek dat koffie gezet met espresso-cupjes de helft minder cafestol bevat dan koffie gezet met Lungo-cupjes.
| Zetmethode | Gefilterd* | Cafestol | Maximaal aantal kopjes per dag** |
| Filterkoffie | ja | 0,1 | ongelimiteerd |
| Koffiepads | ja | 0,1 | ongelimiteerd |
| Automaat met vloeibaar koffieconcentraat | ja | 0,1 | ongelimiteerd |
| Automaat met een papieren filter *** | ja | 0,1 | ongelimiteerd |
| Oploskoffie | ja | 0,2 | ongelimiteerd |
| Koffiecapsules | 1 | 2-3 | |
| Italiaans espressopotje (Moka) | 1 | 2-3 | |
| Automaat met een metalen of nylon filter *** | 1 | 2-3 | |
| Espresso | 1,5 | 2-3 | |
| Cafetière (French press) | 3,5 | 1 | |
| Turkse/Griekse koffie | 4 | 1 |
* Met een papieren filter.
** Aantal kopjes dat je kunt drinken voordat het een opvallend effect heeft op het cholesterolgehalte.
*** Aan de buitenkant van een automaat kun je vaak niet zien welk type filter er wordt gebruikt. De zetmethode kun je vragen aan diegene die hem vult of aan de leverancier.
Acrylamide
Acrylamide is een stof die ontstaat bij het branden van koffie. Veel acrylamide is misschien niet goed voor je gezondheid. Maar het is moeilijk te zeggen hoeveel je precies binnenkrijgt. Dat hangt af van de soort, branding en sterkte van de koffie. In koffiesurrogaten gemaakt van cichorei zitten vaak tot wel 10 keer zoveel acrylamide als gewone koffie.
Geen maximum
Het is niet bekend hoeveel acrylamide precies schadelijk voor je is. Daarom is er geen maximum waar je op kunt letten. Wel zijn er signaalwaardes voor fabrikanten. Zij moeten ervoor zorgen dat er niet te veel acrylamide in koffie zit.
Hoeveel kopjes koffie?
Hoewel er weinig cafestol in gefilterde koffie zit, adviseert het Voedingscentrum om maximaal 4 kopjes koffie per dag te drinken. Dit heeft te maken met de hoeveelheid cafeïne in koffie. Voor espresso en koffiecups is het advies van het Voedingscentrum om niet meer dan 2 à 3 kopjes per dag te drinken. Hier zit meer cafestol in.
Zwangerschap en borstvoeding
Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Dan kun je volgens het Voedingscentrum beter niet meer dan 2 kopjes koffie per dag drinken. Anders heeft het nadelige gevolgen voor je kind.
Kinderen
Voor kinderen onder de 13 jaar is het advies geen koffie te drinken. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar mogen maximaal 1 kopje. Het zenuwstelsel van kinderen is nog in ontwikkeling en kan door een overmaat aan cafeïne worden aangetast.