Hoe gezond zijn volkorenproducten?

Volkoren is gezonder dan wit

Volkorenbrood en volkorenpasta zijn gezonder dan witbrood of gewone pasta. Er zitten namelijk volkorengranen in. Die verlagen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Dat komt ook omdat in volkorenproducten meer gezonde voedingsvezels zitten.

Volkorengranen: de hele korrel 

In volkorenmeel zitten alle onderdelen van een graankorrel. Dat zijn de kiem, zemel en meelkern. Het gezondst zijn de zemel en kiem. Daarin zitten de meeste voedingsstoffen, zoals vezels, goede vetten, vitaminen en mineralen.

Bloem bestaat alleen uit het binnenste van de graankorrel: de meelkern. Daar zitten vooral veel koolhydraten (zetmeel) in. Een combinatie van bloem en volkorenmeel heet ‘meel’.

Er zijn alleen regels voor brood

Brood mag alleen 'volkoren' heten als het gebruikte meel voor 100% uit volkorenmeel bestaat. Als alleen bloem is gebruikt, dan heet het 'witbrood'. Voor 'bruinbrood' is een mix van volkorenmeel en bloem gebruikt.

Fabrikanten mochten de namen 'volkoren', 'witbrood' en 'bruinbrood' vrijwillig gebruiken. Je kon dus bijvoorbeeld een witbrood kopen zonder dat dit zo op de verpakking stond. Maar vanaf 1 juli 2020 zijn die namen verplicht. Het is dan duidelijker wat voor brood je precies koopt. Fabrikanten hebben wel 2 jaar de tijd om het aan te passen.

Richtlijnen voor andere producten

Voor alle andere producten, zoals knäckebröd en koekjes, is over 'volkoren' niets vastgelegd in de wet. Hier zijn alleen richtlijnen voor. Daarom noemen fabrikanten graag alsnog het woord 'volkoren' als ze een deel bloem gebruiken. Ze moeten dan wel volgens de richtlijnen het percentage volkorenmeel én het percentage bloem op de verpakking noemen.

Op een koek met maar 5% volkorenmeel mag dus het woord ‘volkoren’ staan. Als er maar duidelijk bij staat dat er ook bloem in zit, inclusief het percentage.

Hoewel er ook voor pasta geen regels zijn, is het graan in volkorenpasta vaak wel 100% volkoren. Kijk daarvoor op de ingrediëntenlijst.

Meergranen

Het klinkt en lijkt misschien net zo gezond, maar meergranen is niet hetzelfde als volkoren. Het betekent alleen dat er meerdere graansoorten zijn gebruikt, zoals een mix van tarwe, rogge en gerst. Dit zegt dus niks over of de hele graankorrels zijn gebruikt.

Lokingrediënt 

Een rondje in de supermarkt leert dat veel koekjes, beschuit, biscuits en andere producten maar weinig volkorenmeel bevatten. Soms is dat maar 20% van het meel. Fabrikanten noemen vaak nog niet duidelijk dat ze ook bloem gebruiken en hoeveel.

Dat strookt niet met de verwachtingen die deze producten scheppen. Ze lijken vaak gezond. Bijvoorbeeld doordat ‘volkoren’ groot op de verpakking staat, en er graanhalmen staan afgebeeld. Dat zet je op het verkeerde been.

Daarom roepen wij fabrikanten op zo snel mogelijk de richtlijnen te volgen. Lees ook het nieuwsbericht over volkorenmisleiding.

Laat je niet misleiden

Bij het kopen van volkorenbrood mag je ervan uitgaan dat je een gezonde keuze maakt. Maar let dus op bij andere ‘volkorenproducten'. Laat je niet misleiden.

Kijk in de ingrediëntenlijst naar het percentage volkorenmeel. En kijk ook naar de verdere samenstelling van het product. Zit er bijvoorbeeld veel suiker, zout of verzadigd vet in? Dan is het misschien toch niet zo’n gezonde keuze.

Lees ook:

• Het volledige artikel uit de Consumentengids van mei 2020 (pdf)
• 10 vragen over brood
• Meer informatie over vezels