Gif in bontkragen: zo herken je echt bont

Nep of echt bont?

In kragen van echt bont kunnen giftige stoffen voorkomen. Of een bontkraag echt of nep is, staat niet altijd duidelijk in het label van een jas. Echte bontkragen kunnen gemaakt worden van het bont van wasbeerhonden, coyotes, (pool)vossen en konijnen.

Twijfel je of een bontkraag echt of nep is? Dat kun je op de volgende manieren controleren:

• Voelen
  Wrijf het bont tussen je duim en wijsvinger: echt bont voelt glad en zacht, imitatiebont voelt stroef en een beetje plakkerig.
• Kijken
  Echt bont bestaat vaak uit verschillende soorten, kleuren en diktes haar. Bij nepbont lijken de haren op elkaar en zijn ze ongeveer even dik. Blaas op de haren zodat je de onderlaag ziet: bij echt bont is de ondervacht pluizig (zoals bij een hond of kat) en is de onderste laag echt leer. Bij imitatiebont is de onderlaag van stof.
• Prikken en de vuurproef
  Heb je thuis kleding met bont waarvan je nog twijfelt of het echt of nep is? Dan kun je verder de priktest of de vuurproef doen. Steek een speld door het bont: bij imitatiebont ga je makkelijk door de stoffen onderlaag, bij echt bont moet je even doordrukken door het leer.
  Voor de vuurproef trek je voorzichtig een paar haren uit het bont en houd je die bij een vlam. De haartjes van echt bont verschrompelen zoals mensenhaar. Nepbont smelt en ruikt naar verbrand plastic.

Een bontkraag of -capuchon is vaak met knopen of een rits aan een jas bevestigd. Goed om te weten als je de kraag niet vertrouwt of ongewild echt bont hebt gekocht: vaak kan de kraag eraf. Zo kun je de jas blijven dragen.

Meer weten over bont en bontkragen in het bijzonder? Op de website van Bont voor Dieren staat veel informatie, inclusief hoe je je bontkraag kunt inleveren voor voorlichtingsdoeleinden.

Wat zijn de risico's van bontkragen?

In echt bont kunnen hoge gehalten van bepaalde gifstoffen te zitten. Het gaat om formaldehyde en nonylfenol ethoxylaten. Die ongezonde stoffen komen in de kragen terecht doordat bij het bewerken van bont zware chemicaliën worden gebruikt.

Hoe gevaarlijk de stoffen in bontkragen precies zijn, is moeilijk te zeggen. Er zijn geen duidelijke regels voor het gebruik van de stoffen in bontkragen. Daarbij is er nog te weinig bekend over hoe schadelijk de gevonden stoffen voor kinderen zijn. Er zijn dan ook nauwelijks specifieke normen voor de blootstelling van baby's en kinderen aan dergelijke stoffen.

Volgens prof. dr. Jacob de Boer (hoogleraar milieuchemie en -toxicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam) zijn de giftige stoffen in de bontkragen verontrustend. In het onderzoeksrapport van de Bont voor Dieren stelt hij dat de gehalten die het lab aantrof hoog zijn. Ze zijn 'dermate hoog dat zorg omtrent effecten door blootstelling aan deze stoffen gerechtvaardigd is'. 

Ethoxylaten is zo'n aangetroffen stof en kan jarenlang in het lichaam blijven. De stof formaldehyde heeft volgens De Boer een meer acuut effect. Het geeft vooral irritatie van de slijmvliezen. En het kan op korte of langere termijn leiden tot allergie.

Toch greep de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) niet in naar aanleiding van het onderzoek van de Bont voor Dieren en Kassa. Woordvoerder Benno Bruggink meldt dat de NVWA als toezichthouder niet meteen kan optreden. De NVWA kan pas producten uit de handel halen als de risico's zijn vastgesteld en er normen worden overschreden.

Zonder test geen zekerheid

Het is niet zo dat alle echte bontkragen deze stoffen bevatten. Zonder test weet je nooit zeker of de bontkraag van je kind (te) veel gif bevat. Staat op een jas dat hij voldoet aan de Oeko-Tex Standard 100, dan is hij wel getest volgens een norm voor ongezonde stoffen in textiel. Dus dat geeft enig vertrouwen.

Daarbij: 'Het probleem is niet zozeer wat erin zit, maar wat ervanaf komt', aldus NVWA-woordvoerder Bruggink. Door de jas met kraag en al te wassen, zal het gehalte aan schadelijke stoffen afnemen.

Moet de bontkraag van je kind de vuilnisbak in? Dat moet je zelf beslissen. In het algemeen geldt: hoe jonger en lichter je kind, hoe meer voorzichtigheid er geboden is. En zorg er in elk geval voor dat ze niet op de kraag kunnen sabbelen.

Lees ook:

• Je kind beschermen tegen gevaarlijke stoffen