Houten speelgoed kopen

Schadelijke stoffen in de lak

Helaas kun je aan een stuk speelgoed niet zien en meestal ook niet ruiken of het schadelijke stoffen bevat. Kinderen ademen de stoffen in en nemen ze via de mond en de huid op terwijl ze aan het speelgoed likken, knabbelen of het alleen maar oppakken.

De kwalijke stoffen zitten vaak in de lak van houten speelgoed. Denk bijvoorbeeld aan chryseen, een kankerverwekkende polycyclische aromatische koolwaterstof (pak).

Ook wordt er weleens benzidine aangetroffen, een bestanddeel van verfstof. Schadelijke stoffen kunnen ook in losse onderdelen als trektouwtjes en snorharen zitten.

Onderzoek naar houten speelgoed

In de periode december 2016 tot februari 2017 onderzocht de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) 55 soorten houten geverfd speelgoed op 18 zware metalen (aluminium, antimoon, arseen, barium, boor, cadmium, chroom III, chroom VI, kobalt, koper, lood, mangaan, kwik, nikkel, seleen, strontium, tin en zink; chroom VI is alleen onderzocht als er chroom III werd aangetoond.)

De NVWA keek ook of het etiket voorzien was van naam- en adresgegevens en de CE-markering. Bij 4 producten misten de CE-markering en een adres.

Het onderzoek richtte zich op geverfd houten speelgoed bestemd voor kinderen tot 2 jaar om mee te bouwen of te sorteren. Bijna alle aangeboden merken op de Nederlanse consumentenmarkt zijn onderzocht.

Schadelijke stoffen in lak

Lakken bevatten vaak meerdere gevaarlijke stoffen tegelijkertijd. Zo werd tijdens hetzelfde onderzoek in een houten trein naast polycyclische aromatische koolwaterstoffen (pak’s) ook flink wat van het milieugiftige NPEO (nonylfenolethoxylaat) gevonden. Ook in de lak van een spoorbaan vonden ze hogere hoeveelheden naftaleen en chemische organotinverbindingen.

Sommige van die organotinverbindingen kunnen, eenmaal in het lichaam, de vruchtbaarheid en het immuunsysteem schaden.

Kunststof speelgoed

Ook met kunststof speelgoed loop je het risico op giftige stoffen. Maar juist omdat veel ouders denken met houten speelgoed goed bezig te zijn, is het belangrijk om die risico’s te kennen.

CE-markering en keurmerken

De Europese CE-markering geeft niet veel houvast. Die staat als het goed is op houten speeltjes. Daarmee verklaren producenten alleen dat ze zich aan de wettelijke richtlijnen van de Europese Unie houden. Het betekent niet dat het product uitgebreid is gecontroleerd. Dus het zegt niet per definitie iets over de veiligheid ervan. Ontbreekt CE-merk op speelgoed? Ga er dan vanuit dat de producent het product niet voor de EU geproduceerd heeft. Misschien hanteert hij dus ook niet de EU productveiligheidsnormen. 

Kies daarom bij voorkeur speelgoed met een extra testkeurmerk. De CE-markering alleen zegt niet voldoende over de veiligheid van het speelgoed. Kijk liever naar keurmerken van testinstituten, zoals het Duitse GS-keurmerk, TÜV Rheinland of de Britse standaard BS.

Tips om veilig houten speelgoed te kopen

• Schud, trek, wrijf en snuffel aan het speelgoed. Laten delen of kleuren los of ruikt het onaangenaam, dan kun je het beter laten liggen. Let ook op scherpe hoeken en kanten.
• Koop liever ongelakt, massief hout. Schadelijke stoffen zitten vaak in de lak. Triplex en spaanplaat kunnen bovendien schadelijke bindmiddelen bevatten.
• Neem de aanwijzingen op de verpakking serieus. Ze lijken misschien vergezocht, maar de producent baseert zijn waarschuwingen meestal op ware gebeurtenissen. Neem ook de leeftijdscategorie ter harte.
• De Europese Commissie informeert consumenten met haar waarschuwingssysteem Safety Gate over schadelijke producten binnen de EU. Check voor aankoop of een nieuw speeltje op de waarschuwingslijst staat.
• Koop alleen speelgoed waar een adres van de fabrikant op staat, zodat je bij problemen een aanspreekpunt hebt en weet wie er geïnformeerd moet worden.
• Speelgoed kopen bij buitenlandse webwinkels lijkt misschien een goed idee, maar realiseer je dat in het buitenland niet altijd dezelfde veiligheidsregels gelden.

Lees ook:

• Babyspeelgoed kopen: waar moet je op letten?
• Schadelijke stoffen in speelgoed? Vraag het de fabrikant
• Je kind beschermen tegen schadelijke stoffen