Voorlezen: tips per leeftijd

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat voorlezen goed is voor de ontwikkeling van kinderen. ‘Het draagt bij aan de woordenschat, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind en het stimuleert de fantasie’, licht Desirée van der Zander van Stichting Lezen toe. Deze stichting bevordert het lezen in de Nederlandse en Friese taal en valt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. ‘Kinderen krijgen een grotere kennis van de wereld en leren daarnaast letters herkennen, waardoor ze later makkelijker lezen. Bovendien is het voorlezen een intiem moment tussen ouder en kind en een rustmoment op de dag.’ 

Heeft je kind een taalachterstand? Dan kun je in jouw gemeente mogelijk terecht bij de VoorleesExpress. Er komt dan een half jaar lang een vrijwilliger bij je thuis om voor te lezen. 

Zo maak je voorlezen leuker

• Lees jonge kinderen liever vaker per dag kort voor dan één keer lang.
• Probeer vaste momenten in te plannen.
• Maak contact tijdens het voorlezen door je kind aan te kijken en vragen te stellen.
• Zorg voor verschillende boekjes in huis, bijvoorbeeld door je kind (gratis) lid te maken van de bibliotheek. Voor kinderen van 0-4 jaar is het programma BoekStart ontwikkeld. Baby’s krijgen als ze lid worden van de bieb een BoekStart-koffertje met 2 boekjes cadeau. Ze hebben ook een app met informatie over voorlezen en tips voor boeken voor je baby, dreumes of kleuter.

Tips en boeken per leeftijd

0-1 jaar

• Kies voor zachte, stoffen boekjes zonder scherpe hoeken en losse onderdelen. Je baby kan het boekje dan zelf vasthouden, onderzoeken en bekijken.
• Kies voor contrasterende kleuren (ook zwart-wit). Ook zogenoemde voel- en knisperboekjes, gemaakt van verschillende materialen en structuren, vinden jonge kinderen interessant.
• Als je baby 2 maanden is, kun je al samen in een boekje naar eenvoudige plaatjes kijken. Maak bijvoorbeeld geluiden bij de dieren die erin staan. 
• Baby’s vanaf zo’n 10 maanden kunnen soms al dingen aanwijzen, bijvoorbeeld als je vraagt waar een dier is.

Bijvoorbeeld:

• Piep piep met Fiep, Fiep Westerdorp
• Kiekeboe kleine dieren, Christel Denolle
• Milo ziet de wereld in zwart-wit, Rowena Blyth
• Dikkie Dik knisperboekje, Jet Boeke

1-2 jaar

• Wijs dieren en voorwerpen in boekjes aan en benoem ze. Dreumesen van ruim 1 jaar kennen vaak al namen van dieren en voorwerpen uit de eigen omgeving, ook als ze die zelf nog niet uitspreken.
• Gebruik verschillende woorden om iets te benoemen, zoals ‘hond’, ‘dier’ en de naam van de hond. Praat ook over jullie eigen hond of een hond in de directe omgeving. Zo leert je kind dat er een connectie is tussen boeken en de echte wereld.
• Kinderen vanaf 1,5 jaar hebben ook al interesse in wat figuren in het boek doen en meemaken. Geef je kind de ruimte om te reageren.
• Kinderen hebben vaak al een favoriet boekje, dat misschien wel 100 keer is bekeken. Telkens hetzelfde boekje voorlezen is niet erg, en zelfs goed voor de ontwikkeling van je kind.

Bijvoorbeeld

• Een boek uit de serie van Gonnie en Gijsje
• Opa en oma Pluis, Dick Bruna
• Mijn eerste aanwijsboek op rijm, Ron Schröder en Marianne Busser
• Alles om je heen heeft een naam, Yayo Kawamura

2-4 jaar

• Kies boekjes die aansluiten op de interesses, belevingswereld en mogelijkheden van je kind.
• Een boek mag best wat moeilijke woorden bevatten die je kunt uitleggen.
• Kies herkenbare boekjes die iets nieuws bevatten, zodat de nieuwsgierigheid geprikkeld wordt.
• Favoriet bij 3-jarigen zijn verhaaltjes waarin een eenvoudig probleem ontstaat dat aan het einde is opgelost. Met een oorzaak, gevolg en een plot dat hen geruststelt.

Bijvoorbeeld:

• Bang boos blij – Hoe voelt Wannes zich vandaag?, Kathleen Amant
• Raad eens hoeveel ik van je hou, Sam Mc Bratney & Anita Jeram
• Saar gaat naar school, Pauline Oud
• Rik en de voertuigen, Liesbet Slegers
• Jip en Janneke, Annie M.G. Schmidt

4-6 jaar

De verhalen zijn al iets langer en gedetailleerder. Kies voor een boek dat past bij het niveau van je kind, of iets erboven.

Bijvoorbeeld:

• Rintje rent het hardst, Sieb Posthuma
• Woezel en Pip op vakantie!, Guusje Nederhorst
• Boer Boris gaat naar oma, Ted van Lieshout en Philip Hopman
• Diepzeedokter Diederik, Leo Timmers
• Sam en Bennie op zoek naar een boek, Judith Koppens