Droge ogen

Hoe ontstaan droge ogen?

Tranen zorgen ervoor dat je oogbal vochtig blijft en stof en vuil uit je oog verdwijnen. Traanvocht bevat net als speeksel enzymen die bacteriën doden. Droge ogen betekenen niet altijd dat er te weinig tranen zijn. Het probleem kan ook liggen in de samenstelling van de tranen, waardoor het traanvocht te snel verdampt.

Bij droge ogen heb je vaak jeuk of een branderig gevoel. Je hebt het gevoel alsof er zand of stof in je oog zit, waardoor je de neiging hebt om erin te wrijven. Gek genoeg tranen je ogen meestal bij droge ogen. Maar door de samenstelling van de tranen bevochtigen ze je ogen niet goed. Soms zie je ook wazig. Door te knipperen met je ogen verbetert je zicht meestal.

Klachten van droge ogen verergeren vaak tijdens het lezen of kijken naar een beeldscherm. Droge stoffige lucht, grote hoogte en wind bevorderen het ontstaan van droge ogen. Binnenshuis zijn sigarettenrook, (centrale) verwarming en airconditioning belangrijke oorzaken van droge lucht.

Droge ogen hangen ook samen met het natuurlijke verouderingsproces. Bij oudere vrouwen komen droge ogen vaker voor dan bij oudere mannen. Dit komt door hormonale veranderingen na de menopauze. Een risico van droge ogen is dat het oog vatbaarder is voor een oogontsteking.

Verder kunnen bepaalde medicijnen droge ogen veroorzaken, zoals geneesmiddelen voor depressies, slaapproblemen en angst. Ook bètablokkers en de anticonceptiepil kunnen een oorzaak zijn. En verder een tekort aan vitamine A, een schildklieraandoening, de ziekte van Parkinson, bepaalde vormen van reuma en de ziekte van Sjögren.

Wat kun je eraan doen?

Je kunt droge ogen maar deels voorkomen. Hou in de gaten of de lucht in je omgeving niet te droog is. Om de lucht te bevochtigen kun je bakjes met water neerzetten of aan de radiatoren hangen. Ook kun je een luchtbevochtiger plaatsen.

Knipper regelmatig met je ogen, vooral tijdens het lezen, computerwerk of televisie kijken. Draag eventueel wat vaker een bril in plaats van contactlenzen. Probeer niet in je ogen te wrijven. Daardoor worden de klachten alleen maar erger en kun je bovendien een oogontsteking oplopen.

Zijn er middelen die helpen?

De meeste oogdruppels voor droge ogen, ook kunsttranen, zijn alleen op doktersrecept verkrijgbaar. Deze oogdruppels hebben dezelfde zuurgraad als het traanvocht en bevatten een verdikkingsmiddel.

Sommige kunsttranen met het verdikkingsmiddel carboxymethylcellulose zijn zonder recept - vrij - verkrijgbaar, zoals Celluvisc. Daarnaast zijn er oogdruppels voor droge ogen vrij verkrijgbaar die niet als geneesmiddel geregistreerd zijn. Hierdoor hoeven ze niet aan dezelfde kwaliteitseisen te voldoen als de geregistreerde kunsttranen.

Veel van de vrij verkrijgbare oogdruppels bevatten hyaluronzuur. Dit heeft een vergelijkbare werking als de eerdergenoemde verdikkingsmiddelen. Hyaluronzuur is daarom een goed alternatief. We adviseren wel om bij langdurig gebruik van kunsttranen naar een arts te gaan.

Wat is niet aan te raden?

• Oogdouches worden aangeprezen als ‘een weldadige verfrissing voor het oog’, maar werken averechts. Je spoelt juist de tranen uit je oog. Je kunt oogdouches alleen gebruiken om irriterende stoffen uit je oog te spoelen.
• Van oogdruppels met plantaardige en homeopathische toevoegingen of verdunningen is de werking niet aangetoond. De bekendste is Optrex, dat onder andere toverhazelaar bevat. Ook ogentroost wordt aan meerdere druppels toegevoegd zoals in Oculoheel of A. Vogel Oogdruppels.
• Ogentroost en vitamines voor droge ogen worden ook aangeboden als thee, of in capsules en tabletten. Ook hiervan is de werking nooit aangetoond en in zeldzame gevallen kun je er overgevoelig op reageren.

Wanneer kun je beter naar de huisarts?

• Bij verergering van de oogklachten.
• Bij een rood en pijnlijk oog.
• Als je opeens slecht ziet.
• Als je gedurende enkele weken last van droge ogen hebt.
• Als je ogen opeens niet meer tegen licht kunnen.
• Bij gebruik van een geneesmiddel dat mogelijk droge ogen veroorzaakt.