Reclame cosmetica: welke claims zijn toegestaan

Je kunt in de winkel niet beoordelen of een shampoo of dagcrème goed werkt. Met een mooie verpakking en claims proberen fabrikanten je te overtuigen om hún product aan te schaffen. Maar ze mogen niet alle middelen uit de kast trekken om je te overtuigen. In Europese regelgeving staat wat (niet) is toegestaan. 

Reclame cosmetica: belangrijkste regels

Wat zeggen de claims die je tegenkomt en wat niet?

Ondanks deze algemene regels is het toch niet altijd helder welke claims wel mogen of waarvan je je wellicht afvraagt welke waarde je er aan kan hechten. Meer verduidelijking is dan ook uitgewerkt in een technisch document van de Europese Unie. 

Vrij van...

Je ziet vrij vaak een claim op een product zoals 'vrij van ingredient X'. Dat mag als de fabrikant een bepaalde gebruikersgroepen wil informeren.

Vrij van alchol
De gebruiker kan alcohol willen vermijden omdat het product bijvoorbeeld ook door kinderen wordt gebruikt.

Vrij van ingrediënten van dierlijke afkomst
In producten die besteld zijn voor veganisten.

Vrij van aceton
In nagellak omdat sommige mensen de geur ervan tegenstaat. 

Vrij van parfum
Sommige mensen willen producten met parfum vermijden vanwege een allergie. Dat mag alleen als een product geen ingrediënten bevat die een parfumerende functie kunnen hebben ook al worden ze wegens een andere functie in het product gebruikt. Soms melden fabrikanten ook specifieke allergenen.

Getest

Alle producten die jij gebruikt moeten veilig zijn. Fabrikanten kunnen je proberen over te halen hun product te kopen door bijvoorbeeld te zeggen dat het product (dermatologisch) getest is. Onthoud hierbij; álle producten horen veilig te gebruiken te zijn. Wat die testen aantonen of hoe hij is uitgevoerd wordt vaak niet duidelijk uit de claim. Ook hoeveel proefpersonen ervoor gebruikt zijn blijft meestal een gok. Je moet dit wel kunnen opvragen bij de fabrikant. Die behoort een rapport te hebben waarin onderstaande zaken staan:

• het doel van de test
• het testprogramma
• de tijdsduur van de test
• de resultaten en een analyse daarvan
• ondertekend door de verantwoordelijke persoon

Dermatologisch getest
De claim 'dermatologisch getest' impliceert dat het product op mensen is getest onder toezicht van een dermatoloog. Ook dit kan verwijzen naar een specifieke werkzaamheid of tolerantie van het product. Een zelfstudie van consumenten is niet voldoende om een dergelijke bewering te ondersteunen.

Getest op tolerantie
De claim 'getest op tolerantie' houdt in dat het product tests heeft ondergaan onder toezicht van een wetenschappelijk gekwalificeerde beroepsbeoefenaar. De test is bedoeld om de tolerantie van het product op een doelgroep te bestuderen. De resultaten van die tests moeten hebben aangetoond dat het product goed werd verdragen door deze groep.

Getest onder medisch toezicht
De claim 'getest onder medisch toezicht' vertelt je dat het product tests onderging die werden uitgevoerd onder toezicht van een medisch gekwalificeerde professional. Denk hierbij aan een arts of een tandarts. Het bijvoorbeeld verwijzen naar een specifieke werkzaamheid van het product of naar huidtolerantie.

Klinisch getest

De claim 'klinisch getest' verwijst naar expertise, proces of omstandigheden waaronder de tests zijn uitgevoerd. Klinisch houdt in dat het product is getest op mensen onder toezicht van een medisch gekwalificeerde beroepsbeoefenaar of een andere wetenschappelijk gekwalificeerde beroepsbeoefenaar volgens een klinisch protocol of in een klinische omgeving.

Hypoallergeen

Allergenen zijn ingrediënten die allergische reacties kunnen opwekken. De claim 'hypoallergeen' geeft aan dat het product een lage kans geeft op een allergische reactie. Deze claim mag alleen gebruikt worden als het product is ontworpen om een allergische reactie zo klein mogelijk te maken. De fabrikant moet bekende allergenen vermijden en zijn claim kunnen onderbouwen. Deze beoordeling moet voortdurend worden bijgewerkt met nieuwe inzichten.

Let op! Het is geen garantie dat er geen allergische reactie kan optreden en het product mag ook niet de verwachting wekken dat een reactie helemaal niet kan voorkomen. 

Voor de gevoelige huid

Er zijn ook producten die worden aangeprezen voor de gevoelige huid of heten 'sensitive' of 'gentle'. Het is niet vastgelegd wanneer producten dit mogen vermelden. En in onze onderzoeken zien we soms ook bij die producten (milde) allergenen. Heb je last van een gevoelige huid is het daarom altijd verstandig de ingrediëntenlijst goed te bekijken. Het product kan als nog ingrediënten bevatten die niet goed samen gaan met jouw huid. 

Van natuurlijke oorsprong

De claim ‘van natuurlijke oorsprong’ gaat over de herkomst van de ingrediënten in het product. Maar of een ingrediënt natuurlijk is of synthetisch (gemaakt in een laboratorium), maakt niet uit. Elk ingrediënt moet veilig zijn om te gebruiken.

Het voordeel van synthetische ingrediënten is dat deze altijd op dezelfde manier worden gemaakt. Die zijn daarom altijd precies hetzelfde. Natuurlijke ingrediënten kennen meer variatie, de kwaliteit hangt af van de oogst. Van natuurlijke oorsprong is overigens niet hetzelfde als ‘natuurlijk’. Iets van natuurlijke oorsprong kan namelijk in een fabriek bewerkt zijn.

Claims die niet (altijd) zijn toegestaan

Vrij van conserveermiddelen

Deze claim is niet in alle gevallen toegestaan. Conserveermiddelen zijn stoffen die een schimmel- en bacterieremmende eigenschap hebben. Hierdoor blijft een product langer goed. De meeste cosmetica producten zijn minstens 12 maanden houdbaar en dat kan alleen als er conserveermiddelen zijn gebruikt. 

In de bijlage V van de Cosmetica Verordening 1223/2009 staat welke conserveermiddelen in cosmetische producten mogen worden verwerkt en wat de maximum concentratie per conserveermiddel is. Bijlage V is dus een positieve lijst. Staat een conserveermiddel niet op deze lijst, dan is het gebruik van de stof in een cosmetisch product verboden. Alleen als de fabrikant bewijs heeft dat het specifieke ingrediënt of de combinatie van deze ingrediënten in dit geval niet bijdraagt aan de productbescherming, mag de claim gebruikt worden. 

Sommige geurstoffen bevatten al zoveel alcohol dat er geen conserveermiddelen meer nodig zijn. Dan mag 'vrij van conserveringsmiddelen' ook niet. 

Vrij van allergenen/sensitieve stoffen

Het kan niet gegarandeerd worden dat een allergische reactie op een van de ingrediënten volledig is uit te sluiten.