Resultaten, reacties en hoe nu verder?

Resultaten onderzoek

Uit onderzoek voor de Gezondgids van oktober 2013 beek dat sommige zorgverzekeraars een solvabiliteitsmarge van maar liefst 230% hanteren, terwijl 150% vereist  is volgens De Nederlandsche Bank (DNB). De solvabiliteit van een onderneming geeft aan in welke mate de onderneming bij liquidatie kan voldoen aan de financiële verplichtingen. Er blijken grote onderlinge verschillen in de marges die verzekeraars aanhouden. Gemiddeld zouden de verzekeraars de premie eenmalig met €200 kunnen laten dalen als zij deze overwinsten aan de verzekerde zouden teruggeven.

Winst zorgverzekeraars hoger dan nodig

Zorgverzekeraars boekten in 2012 een winst van 1,4 miljard en het eigen vermogen steeg naar 9,1 miljard. Voor de berekeningen is de Consumentenbond uitgegaan van een winst over 2013 die ten minste gelijk is aan 2012. Dat zou voor 2014 nog eens een premieverlaging van gemiddeld €100 moeten opleveren, boven de €200 uit de reserves. Bart Combée stelde hierover: "Er is dus alle ruimte om de premies fors te laten dalen voor 2014. Het kan niet zo zijn dat consumenten keer op keer te maken krijgen met bezuinigingen en beperkingen van het verzekeringspakket, en tegelijkertijd onnodig veel premie betalen".

Premies nu vastgesteld

Bij alle zorgverzekeraars is de premie van de basisverzekering gedaald. Verschillend per verzekeraar en per polis. De verlagingen liggen tussen de €90 en €150 per jaar (gemiddeld €120 per jaar). Voor het eerst echt substantieel. Verzekeraars lijken hun winst over 2012 hieraan te besteden. De opgebouwde reserves zijn echter nog niet aangesproken om aan de verzekerden terug te geven waarmee er dus nog een post open staat

Reacties Consumenten

Consumenten laten ons weten het met ons standpunt eens te zijn en dit zelfs de beste actie ooit te vinden. 55.000 mensen tekenden de ‘Petitie Premiejagen’ voor lagere zorgpremies. Ruim 52.000 op de website en nog eens zo’n 3.000 via social media. Daarnaast ontvingen we ook veel inhoudelijk (positieve) reacties op de site en via social media.

Er zijn ook vragen. Een veel gestelde vraag is waarom de Consumentenbond niet pleit voor het verlagen of afschaffen van het eigen risico.

Het onderzoek van de Consumentenbond is echter gericht op het probleem dat verzekerden de afgelopen jaren te veel zorgpremie hebben betaald. Dit moet terug naar alle verzekerden. Alle verzekerden hebben meebetaald aan het oppotten van reserves en winsten. Het ligt daarom voor de hand om te pleiten voor een lagere zorgpremie voor iedereen. Niet iedereen betaalt immers eigen risico.

Reacties politiek

Wat opvalt is dat de politiek ons onderzoek en onze wens tot verlaging van de zorgpremie heeft opgepakt. Niet alleen verschenen er diverse berichten op Twitter van kamerleden, waaronder SP'er Henk van Gerven en PVV'er Reinette Klevers, ook kwam het onderwerp meerdere malen bij beraadslagingen van de Tweede Kamer aan de orde.

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), mevrouw Schippers, reageerde geprikkeld op de actie #Premiejagen. Maar zij baseerde zich op verkeerde veronderstellingen. Een schriftelijke discussie hierover met de minister was het gevolg. De minister ging niet in op de kern van ons verhaal: namelijk dat zorgverzekeraars geld hebben opgepot, betaald door verzekerden en dat dat geld naar de verzekerden terug moet. De Consumentenbond heeft zijn berekeningen voor premieverlaging gebaseerd op de basisverzekering plus de aanvullende verzekering. De reden is dat verzekerden één polis afsluiten en één maandpremie betalen voor de basisverzekering en de aanvullende verzekering samen. Consumenten kijken naar het totaal dat ze aan verzekeringspremie betalen, de Consumentenbond dus ook.

Uit de ontwikkeling rond de premies - verlaging van de basispremies en verhoging van de premies aanvullende verzekeringen - zou je echter kunnen opmaken dat het geld toch vooral aan de basisverzekering verdiend wordt.

Verzekeraars geven zelf aan dat, bijvoorbeeld op de inkoop van medicijnen, structurele kostenbesparingen worden ingeboekt. Daarnaast valt te verwachten dat het doorzetten van het selectief inkoopbeleid en het terugdringen van fraude en verspilling verdere aanzienlijke kostenbesparingen oplevert. Waar het ons echt om gaat is dat wij een structurele ruimte voor premieverlaging zien door kostenbesparingen die verzekeraars als gevolg van het ingezette beleid nu al realiseren. Daarnaast is er sprake van flinke overreserves, waarvan wij vinden dat die ten goede moeten komen aan de premiebetalers.

In onze laatste brief stelden wij de minister daarom drie vragen:
1. "Blijkbaar vindt u de buffers van DNB niet voldoende. Hoe hoog moeten de buffers zijn volgens u alvorens er sprake is van overreserves?"
2. "Op welke wijze en termijn kunnen die volgens u  aan de premiebetalers teruggegeven worden?"
3.   "Hoe voorkomen we dat structurele besparingen in de toekomst niet worden opgepot maar leiden tot premiedifferentiatie en vergroting van concurrentie op de markt?"

Antwoord op deze vragen hebben wij nog niet. Wel is er een afspraak voor een bijeenkomst met de ambtenaren van VWS.

Reacties zorgverzekeraars

Vanuit de zorgverzekeraars heeft de voorzitter van de koepelorganisatie Zorgverzekeraars Nederland (ZN) commentaar gegeven op onze actie en de resultaten van ons onderzoek. Hij noemde onze eis onverantwoordelijk. Feiten en cijfers om dit te onderbouwen kwamen niet boven tafel. Sterker nog: ondanks het commentaar van ZN lieten de verzekeraars de zorgpremie voor 2014 dalen, maar nog lang niet genoeg! DSW was de eerste verzekeraar die de premies voor 2014 bekend maakte. Bovendien stortte deze verzekeraar een bedrag terug naar de verzekerden als "te veel betaalde premie in 2013", evenals IZZ. Een voorbeeld dat door de grote verzekeraar helaas (nog) niet is gevolgd. Achmea volgde daarna met een premieverlaging. De premieverlaging bij DSW en Achmea was bijna gelijk, namelijk zo'n €90 per jaar. Achmea kondigde tegelijkertijd aan de premie voor de aanvullende verzekering  te verhogen. Beide verzekeraars zouden volgens ons de premies veel meer moeten verlagen. Echte verschillen doen zich slechts voor ten aanzien van de polissen van verzekeraars met selectieve contractering van zorgaanbieders. De verschillen tussen deze "prijsvechters" onderling zijn echter ook marginaal. 
Uiteindelijk verlaagden alle verzekeraars hun premies, gemiddeld met €120.

Vervolgstappen actie #Premiejagen

Ons onderzoek en de resultaten van de actie #Premiejagen hebben wij toegestuurd  aan de minister,  de zorgverzekeraars en leden van de Tweede Kamer. Onze eerdere vragen hebben wij hierbij herhaald.

Daarmee is de actie #Premiejagen 2013 voorlopig geëindigd. Maar we zijn er nog niet klaar mee!

In 2014 zullen wij terugkomen met een nieuwe actie,  want nog steeds ligt er veel geld van verzekerden op de plank bij de zorgverzekeraars. En verzekeraars zullen wat ons betreft echt moeten komen met een plan hoe dit terugkomt bij de verzekerden. Aan hen stellen wij dus dezelfde vragen als aan de minister.

Wat ons ook heeft verbaasd in deze actie is dat er van marktwerking op de zorgverzekeringsmarkt niet of nauwelijks sprake lijkt te zijn. De verschillen in winst die verzekeraars de afgelopen jaren maakten hebben niet of nauwelijks tot (premie)concurrentie geleid. Wij zullen daarom de ACM vragen een kritisch onderzoek uit te voeren naar de marktwerking op de zorgverzekeringsmarkt en daarin de ontwikkeling van de reserves en winstuitkeringen van zorgverzekeraars te betrekken.