Monitor kopen: waar let je op?
Een monitor van 24 of 27 inch is het populairst, maar soms komt een groter model goed van pas. Welk formaat het beste bij je past, hangt af van je wensen. En natuurlijk van de beschikbare ruimte op je tafel of bureau.
Expert Elektronica
1
Formaat monitor
24 inch (61 cm)
Standaard formaat. Fors groter dan een laptop en comfortabel genoeg voor internetten, tekstverwerken en foto’s bekijken. Dit formaat is geschikt om 2 vensters naast elkaar te openen. Zoals een Word-document en een webpagina.
27 inch (69 cm)
Een prettig formaat voor films of tv kijken, of voor een spelletje. Ook voor intensief kantoorwerk of multitasking komt het grotere schermoppervlak goed van pas. Denk bijvoorbeeld aan grote Excel sheets. Het verschil met 24 inch is merkbaar.
32+ inch (81 cm)
Fijn formaat voor entertainment of beeldbewerking, vooral als je op een wat grotere afstand van je scherm zit (meer dan 50 cm). Kijk van te voren wel of het allemaal past op je bureau. Zo'n scherm neemt natuurlijk wel veel ruimte in beslag.
Ultrawide (34 / 49 inch)
Ultrawides zijn net zo hoog maar veel breder dan reguliere schermen. Die extra schermruimte komt vooral van pas als je altijd veel vensters open hebt. Standaardformaten zijn 34 inch (86 cm) en 49 inch (125 cm) voor Super Ultrawides. Ze zijn vaak gebogen (curved). We hebben geen ultrawides getest.
2
Verstelbaarheid scherm
In hoogte verstellen
Een beeldscherm dat je in hoogte kunt instellen is belangrijk voor een goede werkhouding. Maar let op: niet alle instelbare schermen kunnen hoog genoeg. In onze test vermelden we de maximale hoogte van de monitor. Heb je geen verstelbare monitor, dan kun je het scherm vaak wel verstellen via een los verkrijgbare beugel met monitorarm (VESA).
Kantelen
Om de beste kijkhoek te kiezen, kun je alle monitoren een beetje naar voren en naar achteren kantelen. Maar hoe ver en hoe makkelijk, dat verschilt. In de praktijk is dit doorgaans overbodig als de monitor op goede hoogte staat.
Draaien (portret)
Werk je veel met tekstdocumenten of ben je een grafisch ontwerper? Dan kan het handig zijn dat je een scherm een kwartslag kunt draaien (pivot). Van liggend naar staand (portretstand).
Draaien (op de voet)
Sommige schermen kun je ook naar links en rechts draaien. Dan kun je anderen tijdelijk makkelijk mee laten kijken op je scherm.
Let op: Niet alle monitoren staan stabiel op hun voet. Als iemand tegen je bureau staat, is het vervelend als het scherm meteen staat te wiebelen.
3
Resolutie van het scherm
De resolutie van het scherm geeft aan hoeveel pixels het scherm heeft. De scherpte van de monitor wordt vaak weergegeven in pixels per inch (PPI).
- Op schermen tot en met 24 inch is de resolutie van 1920 x 1080 pixels (full-hd) prima. Dit komt neer op 92 PPI, voldoende om foto’s en video’s mooi scherp op weer te geven.
- Op monitors van 27 inch volstaat full hd ook. Maar de hogere resolutie van 2560 x 1440 pixels (WQHD) is zichtbaar scherper. Het verschil van 82 versus 108 PPI merk je zowel bij beelden als tekst.
- Een resolutie van 3840 x 2160 (ultra-hd/4K) is interessant bij 32 inch of groter. Dat komt neer op 146 PPI. Bij kleinere schermen zie je het verschil met WQHD niet of nauwelijks.
4
Kies dezelfde beeldaansluiting als op je pc
HDMI
HDMI zit op de meeste laptops en bijna alle monitoren. Koop je een 4k-monitor? Let op dat sommige oudere laptops die resolutie niet aan kunnen.
DisplayPort
DisplayPort is een moderne aansluiting die tegenwoordig op de meeste monitoren en desktops zit, maar niet vaak op laptops. DisplayPort is vooral geschikt voor monitoren met hogere/variabele beeldfrequenties.
USB-C
USB-C- is een multifunctionele aansluiting die je ook tegenkomt op moderne laptops. Je kunt via deze poort vaak een HDMI-, DisplayPort of ThunderBolt 3/4-signaal doorgeven. Soms kun je tegelijk je laptop ermee opladen.
DVI- of VGA
DVI- en VGA zijn aansluitingen die vooral nog op oude computers of laptops zitten, maar vrijwel niet meer op nieuwe monitoren. Hiervoor heb je dan een adapter (naar bijvoorbeeld HDMI) nodig.
5
Schermtechniek
Je ziet in de winkel meestal het type schermpaneel vermeld bij monitoren. De schermtechniek zegt iets over wat je van de monitor kunt verwachten. Onderstaande technieken zijn gebaseerd op LCD, behalve OLED. Lees meer over het verschil tussen LCD en OLED.
IPS
IPS-panelen zijn het meest gangbaar. De kleurweergave en kijkhoeken zijn bij IPS gemiddeld het best. Voor thuiswerken, beeldbewerking, gamen of van alles een beetje is een IPS-scherm vaak de beste keuze.
VA
Bij VA-panelen zijn vooral de kijkhoeken minder goed en is het kleurbereik iets minder. Het contrast bij VA is juist beter dan bij IPS-schermen. Donkere beelden zijn mooier, wat vooral prettig is bij bijvoorbeeld films kijken in het donker.
TN
De goedkopere TN-panelen zijn het minst van de 3. De kijkhoeken en de kleurweergave halen het niet bij IPS of VA. Moderne TN-schermen doen het wel een stuk beter waardoor de verschillen niet meer zo groot zijn. Ook is de responsetijd (van een pixel om van kleur te veranderen) gemiddeld beter, wat handig is bij bewegend beeld van games.
OLED
De meest afwijkende techniek zie je bij OLED-schermen. Bij OLED geven de pixels zelf licht. Vooral donkere beelden zien er veel beter uit. Het grootste minpunt: bij langdurig gebruik is er een risico op inbranding.
6
Waar moet je nog meer op letten?
Fabrikanten strooien vaak met indrukwekkende termen. Maar bij alleen (thuis)werken heb je hier vaak weinig aan. Waar moet je wel en niet op letten als je een monitor koopt?
Beeldfrequentie (Hz)
Beeldfrequentie is hoe snel de beelden elkaar op je scherm opvolgen. De meeste monitoren werken met een frequentie van 60 Hz, wat voor kantoorwerk goed genoeg is. Hoger is alleen interessant voor gamers of als je al gewend bent aan een hogere snelhed zoals 144 Hz. Hetzelfde geldt voor technieken zoals G-Sync en FreeSync, waarbij de beeldfrequentie zich aanpast aan de output van je pc.
HDR (High Dynamic Range)
Sommige monitoren kunnen HDR-beelden zoals films of series met HDR10 weergeven. Dat kan ontzettend mooi zijn, maar vaak merk je er in de prakijk weinig van. De schermhelderheid is dan te laag waardoor het weinig toevoegt. Het DisplayHDR-certificaat geeft de piekhelderheid van een monitor aan. Pas bij een waarde van minimaal 600 (cd/m2) merk je het verschil tussen HDR en standaard beeld.
Local dimming
Bij donkere beelden op je scherm is er onbedoeld altijd wel iets van de achtergrondverlichting van de monitor zichtbaar. Sommige schermen proberen dat effect met local dimming te verkleinen. Ze verminderen het licht op de plek waar het beeld donker moet zijn. Zeker mooi voor films en series maar voor kantoorwerk maakt het niet uit. We zien nog maar weinig monitoren die de techniek goed onder de knie hebben.
7
Extra’s op monitoren
Speakers/koptelefoon
Ongeveer de helft van alle monitoren heeft ingebouwde speakers. Deze klinken zelden erg goed maar zijn meestal wel beter dan de laptopspeaker. Daarnaast zit er vaak ook een 3,5 mm aansluiting op voor een koptelefoon.
USB-hub
Met een USB-hub kun je apparaten zoals een muis en toetsenbord met het scherm verbinden. De hub zit achter op de monitor en heeft meerdere USB-aansluitingen. Je koppelt hem met 1 USB-aansluiting van je laptop. Handig wanneer:
- Je de laptop regelmatig loskoppelt. Of als hij te weinig USB-aansluitingen heeft.
- De aansluitingen op je pc moeilijk bereikbaar zijn. Je kunt de kabels meestal ook netter wegwerken.
Bekabeld internet
Sommige monitoren hebben naast een USB-hub ook een ethernetaansluiting. Het internetsignaal loopt dan vervolgens ook via een USB-kabel naar je laptop. Die USB-kabel wordt meestal meegeleverd met de monitor. Handig als je geen goede wifi in huis hebt en geen ethernet op je laptop.
KVM switch
Zijn er meerdere gebruikers voor dezelde monitor? Sommige monitoren hebben een KVM switch: daarmee deel je het scherm en sluit je iedereen erop aan. Dat geldt niet alleen voor het scherm zelf maar ook voor USB-apparaten die je ermee verbindt.
8
Wat kost een monitor?
Voor €100 tot €150 koop je een redelijke 24- of 27-inch monitor. Voor bijvoorbeeld thuiswerken is zo’n beeldscherm vaak voldoende.
De prijs die je voor een monitor betaalt, hangt vooral samen met de gebruikte beeldtechnieken, formaat en aanwezige functionaliteiten. Hoe groter en uitgebreider het scherm, hoe duurder hij wordt. Ben je bijvoorbeeld een gamer? Of fotobewerker? Dan heb je baat bij een exemplaar met een hoge verversingssnelheid of uitgebreide kleurweergave. Reken dan op zo’n €200 tot €400. Of meer voor grotere modellen met een hoge resolutie (4k).
9
Check de monitor in de winkel
Een monitor bestel je eenvoudig op internet. Maar in een echte winkel kopen heeft voordelen.
- Zo zie je hoe groot het beeldscherm echt is.
- Je kunt uitproberen of je hem voldoende kunt verstellen.
- Je ziet of de aansluitingen op een handige plek zitten.
- Je ziet of de bedieningsknoppen van het scherm op een handige plek zitten voor jou.
We testen monitoren niet alleen op beeldkwaliteit maar ook op verstelmogelijkheden en gemak bij dagelijks gebruik. Wil je weten welke monitoren het beste uit onze test komen, bekijk dan de testresultaten.
