Standpunt klimaatakkoord
Peter van der Wilt Expert energieBijgewerkt op:25 februari 2019
Vage voornemens
Veel zaken die ons bevallen zijn helaas nog erg vaag geformuleerd. Zo staat in het conceptakkoord het voornemen kritisch te kijken naar de verdeling grootverbruikers-kleinverbruikers in de energiebelasting. Maar meer dan een vaag voornemen is dit helaas nog niet. Nu betalen consumenten relatief véél meer energiebelasting dan grote bedrijven.
In het algemeen is het uitgangspunt dat de lasten niet te veel op de schouders van de consumenten moeten neerkomen. Maar dit is nog allerminst zeker gesteld.
De vervuiler moet betalen
'De vervuiler betaalt!' roept de politiek graag, en daar staan wij helemaal achter. We zien dat alleen nog onvoldoende terug in het akkoord. Het lijkt erop dat de lasten voor consumenten sowieso gaan stijgen, terwijl een CO2-heffing voor grote bedrijven aan de kant geschoven wordt. Het is dus niet duidelijk hoe de minister dit principe in de praktijk denkt te brengen.
Duidelijkheid en zekerheid
Wij willen zekerheid op lange termijn. Over wetgeving, belastingen en subsidies. Zodat consumenten weten welke investeringen in welke situatie lonen. Dan kunnen mensen hiernaar handelen en voorkomen dat de energierekening een stijgende kostenpost wordt.
Onvoldoende uitgewerkt
Veel voorstellen in het Klimaatakkoord zijn nog onvoldoende uitgewerkt. Het is niet duidelijk of ze positief of negatief uitpakken voor consumenten.
Overdrachtsbelasting
Een voorbeeld is de korting op de overdrachtsbelasting als de nieuwe bewoner de woning verduurzaamt tot de (nieuwe, nog te bepalen) isolatie-streefnorm. Maar wat worden de voorwaarden? En wat betekent het voor kopers die dit niet kunnen betalen, of een woning kopen die al goed geïsoleerd is?
Gebouw Gebonden financiering
Een ander voorbeeld is de Gebouw Gebonden Financiering. Dit is een lening die bij een woning hoort en niet bij een persoon. Of die er komt, en in welke vorm, is nog onduidelijk.
Het stelt ons teleur dat het ministerie van Financiën al zegt dat fiscale aftrekbaarheid van deze financiering niet geregeld kan worden. Want voor huiseigenaren kan dit de drempel en het risico verlagen om te investeren in duurzaamheid van de woning.
Rol consumenten
Veel consumenten willen graag een bijdrage leveren. Maar als de overheid onduidelijk blijft, zakt de moed een deel van de consumenten wel flink in de schoenen. Denk bijvoorbeeld aan de salderingsregeling voor zonnepanelen, het verlengen van de ISDE-subsidie en het openstellen ervan voor isolatiemaatregelen.
Het gaat hier deels om zaken die niet per se binnen het Klimaatakkoord geregeld worden, maar wel relevant zijn voor de rol van consumenten in de energietransitie.
Warmtenetten: bescherm consumenten
Consumenten die hun gasketel de deur uit doen en kiezen voor een warmtenet helpen mee aan de energietransitie (de overgang op een energievoorziening zonder fossiele brandstoffen).
Koppeling gasprijs
Daarom vinden wij dat de koppeling tussen warmtetarieven en de gasprijs moet verdwijnen. Want het is niet eerlijk dat gebruikers van warmtenetten te maken krijgen met hogere energiekosten door een stijgende prijs voor aardgas. Dat geldt natuurlijk ook voor huurders, die zonder een keuze te hebben stadswarmte geleverd krijgen.
Transparantie
Bij een warmtenet kunnen consumenten niet overstappen naar een andere leverancier. Daarom moet transparantie over de bron en duurzaamheid van de geleverde warmte een wettelijke verplichting worden. Zodat consumenten weten wat ze krijgen als ze op een warmtenet overgaan. Want waarom zou je kosten maken als niet duidelijk is of het alternatief wel duurzamer is?
Zorgvuldigheid is belangrijker dan snelheid
De aanpak van klimaatverandering vereist een flink tempo. Een punt van zorg is dat er een tekort is aan goed geschoolde installateurs. Het risico is dat veel nieuwe energie-oplossingen niet goed toegepast worden. Met een kortere levensduur, gebrek aan comfort, onnodig hoge verbruikskosten en bijvoorbeeld geluidsoverlast van slecht geplaatste warmtepompen of rookoverlast van houtkachels tot gevolg.
Wettelijke eisen
Plannen om sneller woningen van het aardgas af te halen moeten volgens Consumentenbond dan ook samen gaan met heldere wettelijke eisen aan prestaties, uitstoot en geluid, en betere waarborgen en garanties op installatiewerk. Het installeren van bijvoorbeeld warmtepompen en zonnepanelen is geen zaak voor beunhazen.
Doorpakken
Met spanning zien wij de resultaten van de doorrekening van het ontwerpakkoord door de planbureaus PBL en CBS tegemoet. En we hopen dat de minister vervolgens de politieke moed toont om door te pakken. Dat hij zorgt voor een pakket aan maatregelen dat zekerheid geeft over de te behalen CO2-besparing én een eerlijke verdeling van de lasten.
