Google dringt AI te veel op

De zoekmachine van Google is dit jaar flink veranderd. Bij de meeste zoekvragen verschijnt een door kunstmatige intelligentie geschreven antwoord boven de normale zoekresultaten. Zo’n antwoord heet een ‘AI-overzicht’.

De AI-antwoorden zijn gebaseerd op teksten die van miljoenen webpagina’s zijn geplukt. De gebruikte bronnen staan steeds in het antwoord en in een kadertje ernaast.

Sneller, maar niet altijd beter

Bij ouderwets googlen zie je alleen een rijtje websites waar je zelf het antwoord moet opzoeken. Een kant-en-klaar AI-antwoord is veel sneller, maar niet altijd beter. Bij elk antwoord meldt Google dan ook een belangrijk nadeel: ‘AI-reacties kunnen fouten bevatten’.

Wat voor fouten maakt de AI van Google?

We waren benieuwd en stelden 100 lastige zoekvragen op het gebied van consumentenrecht, gezondheid, voeding en duurzaamheid. Bij 70 van de 100 vragen verschenen AI-antwoorden.

We hebben de 70 AI-antwoorden bestudeerd en bij 20 van de antwoorden zagen we 1 of meer fouten. Hieronder bespreken we welk type missers we veel zagen.

Reclamepraat

Wat de AI-functie van Google in de kern doet, is samenvatten wat ergens anders is gepubliceerd. We verwachten dat Google onafhankelijke, wetenschappelijke bronnen eerder gebruikt dan webpagina’s van bedrijven met een commercieel belang. Toch zien we onzinnige AI-antwoorden, doordat commerciële bronnen te veel de boventoon voeren.

‘Ik wil een duurzame cruise boeken’

Een duurzame cruise bestaat natuurlijk niet. Toch was het Google-antwoord: ‘Om een duurzame cruise te boeken, kies je voor rederijen met een duurzaamheidsbeleid en emissiearme schepen’, waarna enige boekingtips volgen. Alle bronnen van dit AI-antwoord zijn cruisemaatschappijen, terwijl er genoeg rapporten te vinden zijn op internet over de enorme milieuschade door cruiseschepen. 

‘Welke bril helpt tegen oogvermoeidheid?’

Het AI-antwoord van Google: ‘Een beeldschermbril met een blauwlichtfilter kan helpen tegen oogvermoeidheid, door het schadelijke blauwe licht van beeldschermen te verminderen.’ Er is geen wetenschappelijk bewijs dat blauwlichtbrillen de ogen tegen overbelasting beschermen. De bron van het AI-antwoord waren webwinkels die de brillen verkopen.

Te stellig

Google kan in de AI-antwoorden soms te stellig zijn, terwijl een wat voorzichtiger antwoord beter zou zijn.

Een voorbeeld is het antwoord dat we kregen op de vraag of dons een oorzaak is van dierenleed. In het antwoord staat: ‘Er zijn keurmerken, zoals de Responsible Down Standard (RDS), die garanderen dat dons afkomstig is van dieren die geen leed ervaren …’

Hoewel de bestaande keurmerken bijdragen aan betere leefomstandigheden, kunnen die niet ‘garanderen’ dat dieren in de productieketen helemaal geen leed ervaren. Zo simpel is dat niet.

Ongenuanceerd

Soms laat Google ook belangrijke informatie weg in het AI-antwoord.

Op de vraag of een Kamer van Koophandel-nummer verplicht is voor een webshop die zich op Nederlandse klanten richt, antwoordt Google AI: ‘Ja, een KVK-nummer is verplicht om te vermelden op een op Nederlanders gerichte webwinkel….’ Vaak klopt dit, maar niet altijd. Een webwinkel met een buitenlandse eigenaar hoeft geen KVK-nummer te hebben. Wel moet de webwinkel andere bedrijfsgegevens tonen.

Achterhaald

Soms neemt Google in het AI-antwoord ook niet de nieuwste informatie mee, waardoor het antwoord achterhaald is.

Na de zoekvraag ‘Ik wil skypen met Amerika’, kregen we van Google een heel stappenplan om Skype te gebruiken. Maar doe geen moeite, want Skype is sinds mei dit jaar offline.

AI kost meer energie

We vinden het opmerkelijk dat je de AI-functie niet kunt uitschakelen. Niet alleen vanwege de fouten in de antwoorden. De AI-antwoorden kosten namelijk ook meer energie (en uitstoot) dan een ‘ouderwetse’ zoekvraag in Google. 

In augustus dit jaar schreef Google in een blog dat het energiegebruik van hun eigen AI-model (Gemini) vergelijkbaar zou zijn met de klassieke manier van googlen (zoals gemeld in 2009). Gebruikers krijgen nu een mix van beide zoekmethoden. Dat kost altijd meer stroom en zorgt dus ook voor meer CO2-uitstoot.

De beweringen over het stroomgebruik zijn van Google zelf. Ze zijn nog niet door onafhankelijke, derde partijen onderzocht.

Vertrouw niet blind op AI

De beste manier om te voorkomen dat je wordt misleid door een fout antwoord van AI? Controleer het antwoord altijd zelf. Gebruik je gezond verstand en vertrouw niet blind op wat AI zegt. Zoek waar mogelijk extra informatie op een betrouwbare website. Kijk kritisch naar de gebruikte bronnen én lees de webpagina’s die bij de bronnen horen. 

Helaas blijkt uit onderzoek van Pew Research Center dat consumenten de in Google weergegeven links minder vaak aanklikken als er ook een AI-antwoord wordt gegeven. Als een tekst goed is, zijn de meeste bezoekers al gauw overtuigd van de echtheid van het antwoord. Daardoor zijn ze minder kritisch dan ze zouden moeten zijn. 

Ondanks de hier gemelde nadelen zal een flink deel van de Google-gebruikers de AI-antwoorden wel handig vinden. Dat snappen we. Maar vertrouw deze antwoorden niet blind en check altijd goed de bronnen. 

Je vindt de gewone zoekresultaten ook altijd nog onder elk AI-antwoord. Daar kun je natuurlijk ook naartoe scrollen op je scherm.