Strijkijzer ontkalken en schoonmaken
Sanne Jansweijer Expert stoomstrijkijzersBijgewerkt op:20 maart 2024
Kalkaanslag in het stoomstrijkijzer
Kalkafzetting ontstaat wanneer je kalkhoudend water verhit. Kalkdeeltjes lossen moeilijker op bij hoge temperaturen. Hoe harder het water, hoe meer kalkaanslag. Kalk kan leiden tot allerlei problemen met je strijkijzer. Gelukkig hebben alle stoomstrijkijzers een voorziening om kalkafzetting tegen te gaan. Dat vertraagt de afzetting van kalk.
Kalkaanslag voorkomen
Het voorkomen van kalkaanslag is beter dan achteraf ontkalken. Meer dan de helft van de gebruikers komt pas in actie als het strijkijzer slechter stoomt. Of als het lekt of andere gebreken vertoont. Soms is het dan te laat. Spoel het strijkijzer daarom per 10 strijkbeurten even door met kraanwater. Het beste is om na elke strijkbeurt de watertank te legen. Is het leidingwater erg hard? Dan kun je het kraanwater mengen met gedestilleerd water. Voor het legen en vullen van de watertank is het handig als je die kunt verwijderen. Dat kan alleen bij (de meeste) stoomgeneratoren. Bekijk stoomgeneratoren met verwijderbare watertank.
Stoomstrijkijzer ontkalken
In de handleiding van het apparaat staat hoe vaak je hem moet ontkalken. Meestal is dat 1 keer per maand. Stoomgeneratoren geven vaak aan wanneer het tijd is voor onderhoud. Wat je moet doen, hangt af van de antikalkmethode van het apparaat. Volg altijd de methode zoals beschreven in de handleiding.
Over het algemeen kun je stoomstrijkijzers ontkalken door:
- het waterreservoir te vullen;
- het ijzer op te warmen;
- het apparaat leeg te stomen boven een wasbak, waarbij kalkdeeltjes meekomen.
Daarnaast zijn er verschillende andere antikalkmethodes.
Ontkalkingsknop
De helft van de bezitters van een stoomstrijkijzer of stoomgenerator ontkalkt met de speciale reinigingsknop. Deze wordt ook wel 'Calc-Clean', 'De-Calc' of 'zelfreiniging' genoemd. Druk deze knop in en schud de kalk en troep boven de gootsteen uit de gaatjes in de strijkzool.
Thermische schok
Het ontkalken via een ontkalkingsknop gaat meestal met een thermische schok. Hiermee schud je de kalkdeeltjes in de zool los. De strijkzool warmt op, terwijl het water in het reservoir koud blijft. Als je het mechanisme activeert, stroomt koud water door de gaatjes van de warme zool. Door het temperatuurverschil brokkelt de kalk af.
Hierna kun je het stoomstrijkijzer gewoon gebruiken, maar er is wel kans dat er losse kalkdeeltjes op je strijkgoed terecht komen. Strijk daarom eerst even een oude lap om de deeltjes kwijt te raken. Strijk vooral niet over de losse kalkdeeltjes heen, maar verwijder ze van je wasgoed.
Antikalkstaafje
Een antikalkstaafje trekt kalk uit het water aan. Je moet het regelmatig omspoelen of in een kopje azijn of citroen zetten. In de handleiding van het strijkijzer staat hoe vaak.
Antikalkpatroon
Sommige stoomgeneratoren gebruiken speciale patronen om kalkvorming te voorkomen. Deze heten ook wel cassettes of cartridges. Door de chemische werking verzachten ze het leidingwater. Het apparaat geeft aan wanneer de patronen zijn uitgewerkt en je ze moet vervangen. De kosten voor deze patronen verschillen. Van een paar euro tot wel €30 per jaar. Minder dan 10% van de strijkijzers heeft een cassette of cartridge.
Vieze strijkzool: wat moet je doen?
Na verloop van tijd kan de strijkzool vies worden. Hierdoor strijkt het ijzer minder goed. Dit kan verschillende oorzaken hebben:
- Water gebruiken met te veel kalk.
- Strijkwater of andere middellen gebruiken.
- Kalk in de stoomgaatjes.
- Verbrande textieldeeltjes in de stoomgaatjes.
- Losgekomen deeltjes van de opdruk van het wasgoed.
Regelmatig onderhouden/ontkalken zoals hierboven beschreven, kan een hoop voorkomen en verhelpen.
Strijkzool schoonmaken
De strijkzool kun je schoonmaken met een vochtige doek of zacht sponsje. Gebruik nooit schuurmiddelen op de strijkzool. Ook kun je vol stomend over een dikke, oude stof strijken, om zo de troep uit de gaatjes en van de zool te strijken. Er zijn speciale schoonmaaksticks te koop waarmee je hardnekkig vuil van de strijkzool kunt poetsen.
Een beschadigde zool strijkt minder goed. Strijk daarom niet over knopen, ritsen of metalen onderdelen. Zet het strijkijzer ook niet met de zool naar beneden op een metalen of ruwe ondergrond. Bekijk strijkijzers met een krasbestendige zool (alleen voor leden).