Blog: omvormers ten onrechte anoniem
Peter van der Wilt Expert energieGepubliceerd op:18 november 2016
Mick de Jong werkt bij Vereniging Eigen Huis (VEH)en houdt zich daar voornamelijk bezig met de Collectieve Inkoop Zonnepanelen. Hij doet inspecties van de installaties binnen het project en houdt de kwaliteit en technische controle op de aangeboden materialen van de leveranciers in de gaten. Ook helpt hij leden van VEH die vragen of klachten hebben.
Omvormers ten onrechte anoniem
Omvormers zijn vaak de grote onbekende in het zonnestroomsysteem. De meeste mensen denken bij het woord zonnepanelen toch écht voornamelijk aan de panelen zelf. De blauwe of zwarte platen die op het dak liggen stelen de aandacht; het binnenshuis hangende kastje blijft vaak wat anoniem.
Maar de omvormer is eigenlijk het onderdeel waar het om gaat. Zonnepanelen leveren namelijk gelijkstroom, het soort elektriciteit wat in onze woningen niet gebruikt wordt. Dus om enig voordeel te kunnen hebben van die zonnepanelen moet dit wel omgezet worden naar wisselstroom. Dat is de hoofdfunctie van de omvormer, de opgewekte elektriciteit nuttig maken. In dat proces is er natuurlijk een beetje verlies, de efficiëntie van een omvormer is daarom al een nuttige meetlat bij keuzestress tussen verschillende modellen.
Slimme functies
Behalve deze belangrijke functie, heeft de omvormer ook nog een aantal slimme functies. Omdat alle opgewekte stroom door dit apparaat heen gaat, houdt het bijvoorbeeld ook de opbrengst van het systeem bij en regelt het allerlei veiligheidsfuncties. De omvormer is ook het apparaat dat eventuele storingen in het systeem zichtbaar maakt.
Eén van de belangrijkste stukjes technologie in een omvormer noemen we een MPP-tracker. Deze zoekt naar het optimale punt tussen spanning en stroom (volt en ampère) om een zo hoog mogelijk rendement te halen uit het zonlicht. Kleinere omvormers hebben meestal 1 MPP-Tracker, de wat grotere 2 of soms zelfs 3. Het voordeel van meerdere MPP-trackers ligt in het maken van verschillende series op het dak. Zo kan er voor verschillende groepen zonnepanelen, verschillende optimale punten gevonden worden. Liggen 5 panelen bijvoorbeeld in de schaduw van een dakkapel, dan kunnen deze op een aparte MPP-tracker, zo beïnvloedt de schaduw van de dakkapel niet alle zonnepanelen.
De MPP-tracker is onmisbaar, maar is ook veroorzaker van wat wij het ‘kerstlampjes-effect’ noemen. Bij zonnepanelen presteert het hele systeem zo goed als het paneel wat het slechtst presteert. Als één paneel kapot is, houdt in principe het hele systeem ermee op. Net als vroeger bij de kerstlampjes. Bij schaduwval kan dit effect dus verminderd worden door een omvormer met 2 MPP-trackers, of door bijvoorbeeld over te stappen naar een systeem met optimizers.
Optimizers en micro-omvormers
Optimizers zijn een extra onderdeel van het zonnestroomsysteem. Vooral bij schaduwrijke daken kan het aardig wat opbrengst opleveren die anders door de schaduw teniet gedaan zou worden. Bij een systeem met optimizers wordt onder elk zonnepaneel een klein apparaatje geschroefd, daar zit dan de MPP-tracker in. Elk paneel krijgt dus zijn eigen optimale punt, dus zijn eigen optimale opbrengst (onafhankelijk van de andere panelen in het systeem). De centrale omvormer binnen meet nog steeds de stroom en de opbrengst, en zet de gelijkstroom om naar wisselspanning.
Een laatste optie binnen het omvormerspectrum zijn micro-omvormers. Deze oplossing lijkt op de hierboven genoemde optimizers, maar gaat nog net een stapje verder. Ook hierbij wordt een extra apparaatje onder de zonnepanelen geschroefd, maar naast de MPP-tracking, regelt dit apparaat ook meteen de omzetting naar wisselstroom. Binnen hangt dus helemaal geen omvormer meer en de panelen worden direct in de meterkast aangesloten. De Vereniging Eigen Huis heeft begin dit jaar op het eigen dak één systeem met micro-omvormers geïnstalleerd, het onderzoek hiernaar loopt dus nog volop bij ons. Optimizers zijn al wat langer bekend op de Nederlandse markt, deze worden dus al aangeboden in de Collectieve Inkoop Zonnepanelen.
Lees meer blogs in deze serie:
- Maarten Staats: onafhankelijker van het elektriciteitsnet met de thuisbatterij?
- Peter van der Wilt: zonnepanelen, terugverdientijd of veel plezier?
- Bart Mossink: onderzoek je leverancier voordat je zonnepanelen koopt
- Marcel van der Steen: een accu bij iedere set zonnepanelen? Is dat nuttig?
Ook interessant:
