Thuisbatterij zonnepanelen

Is een thuisbatterij rendabel?

Met een thuisbatterij kun je meer stroom van je eigen zonnepanelen gebruiken en hoef je dus minder stroom te kopen. Maar de terugverdientijd is lang en onzeker en de meeste systemen zijn bepaald niet duurzaam. Zolang de salderingsregeling geldt, is het in Nederland voor consumenten financieel nog niet rendabel om een thuisbatterij aan je zonnepanelen te koppelen. Maar zelfs als deze in 2027 wordt afgeschaft, is het de vraag of de aanschaf van een thuisbatterij verstandig is. 

Kosten

De kosten van zo’n systeem beginnen momenteel vanaf een paar duizend euro, maar kijk niet gek op van €7000. Wel zijn sommige systemen modulair. Dat wil zeggen dat je eventueel klein kunt beginnen en later modules aan je accusysteem kunt toevoegen.

Aanmelden

Als je een thuisbatterij koopt ben je verplicht om deze te registreren via de website energieleveren.nl. Zo kunnen de netbeheerders beter zorgen voor een stabiel stroomnet.

Wat is een thuisbatterij?

Met een thuisbatterij of thuisaccu kun je te veel opgewekte zonnestroom opslaan om op een later moment te gebruiken. Zo'n accu hang je aan de muur. Of hij krijgt een vaste plek in bijvoorbeeld een kelder, carport of schuur. Het formaat is vaak vergelijkbaar met een cv-ketel. Net als het gewicht, maar veel zwaarder kan ook.

Alleen voor korte periodes

Thuisaccu’s helpen alleen om de onbalans tussen dag en nacht of tussen een zonnige en een bewolkte dag te corrigeren. Dus voor apparaten die je 's avonds of 's nachts gebruikt, kunnen accu’s uitkomst bieden. En voor automobilisten kan een koppeling met een elektrische auto en een ‘smart home'-systeem aantrekkelijk worden.

Stroom zelf gebruiken

Opgewekte stroom direct zelf gebruiken zal in de toekomst wel meer de voorkeur krijgen en financieel aantrekkelijker zijn dan aan het net terugleveren.

Niet voor de wintermaanden

Thuisbatterijen zijn niet geschikt om grote hoeveelheden in voorjaar, zomer of herfst opgewekte stroom op te slaan om er de donkere wintermaanden mee door te komen. De capaciteit van de huidige thuisaccu's volstaat hooguit voor één of enkele dagen stroomverbruik van een huishouden.

Elektrische auto

Een elektrische auto kan in principe ook goed als thuisbatterij fungeren. De capaciteit van het batterijpakket is een stuk groter dan van losse thuisaccu's, dus je kunt er voor meer dagen stroom in opslaan. Maar om de elektriciteit te kunnen gebruiken heb je een auto én laadpaal nodig die de stroom 2 kanten op kunnen sturen. Dat heet 'bidirectioneel laden'. Dat heeft de toekomst, maar er zijn in 2024 nog steeds niet zo veel elektrische auto's die dit al ondersteunen. En een bidirectionele laadpaal voor thuis is vooralsnog heel erg duur (vanaf zo'n €4500). 
Zolang er nog geen bidirectionele lader is, is een elektrische auto nog steeds nuttig inzetbaar als (flinke) accu. Maar je kunt de opgeslagen energie dan alleen gebruiken voor het rijden. 

Elektriciteitsnet

Kleinere accu's kunnen wel belangrijk worden voor het balanceren van het elektriciteitsnet. Ze helpen dan wisselingen in het aanbod van zon en wind op te vangen, zodat er minder fossiele energiecentrales nodig zijn. Er zijn proeven geweest waarbij consumenten gratis over een thuisaccu konden beschikken, op voorwaarde dat de netbeheerder het laden en ontladen van de accu op afstand kon aansturen.

Merken

De Tesla Powerwall is misschien de bekendste en de duurste. Maar er zijn veel andere aanbieders, zoals Enphase, Fronius, Growatt, BYD, LG Chem, Huawei, SolarWatt, Varta, SMA, BMW en Mercedes. In België verkoopt ook IKEA thuisbatterijen. Daar krijg je er subsidie op. In Nederland niet.

Geïntegreerde omvormer

Sommige thuisaccu's hebben een geïntegreerde omvormer. Die kun je dus het beste meteen aanschaffen als je zonnepanelen installeert. Andere sluit je aan op de al aanwezig omvormer. Afstemming tussen omvormer en thuisbatterij is belangrijk. Schakel daarom altijd een deskundige installateur in.

Accu vervangen

Een accu gaat naar verwachting minder lang mee dan zonnepanelen. Dus je zult nog een keer een nieuwe moeten kopen. De kwaliteit en mate van 'slimheid' van de thuisaccu bepalen of de accu 5 jaar of misschien wel 20 jaar goed blijft werken. Overigens is ook het type accu bepalend voor de levensduur. Zogenaamde lithium-ion accus slijten door gebruik. Maar steeds vaker worden Lithium ijzer fosfaat (LiFePO4) batterijen gebruikt. Die kun je heel vaak opladen zonder dat het veel slijt. Er is wel altijd sprake van slijtage door veroudering. De fabrieksgarantie kan een voorspeller zijn voor de levensduur. 

Prijzen

De prijzen van accu’s zullen de komende jaren omlaag gaan. Maar zolang je je opgewekte stroom redelijk gunstig aan het net kwijt kan, blijft dat een voordeligere optie.

Milieubelasting

Accu’s zijn bovendien bepaald niet zonder milieubelasting, al zijn ze goed te recyclen. Op plaatsen waar het elektriciteitsnet niet komt, zoals een boot of een volkstuin, is een klein zonnesysteem met accu wel handig. Je kunt dan bijvoorbeeld 's zomers een koelkast aansluiten. 

Let hierop als je een thuisaccu koopt

Wil je graag een thuisaccu kopen? Een paar punten waar je bij de keuze op kunt letten:

Is het accusysteem modulair?
Kun je het makkelijk uitbreiden tot een grotere capaciteit?

Hoe zwaar (in kilo) is een accu?
Meerdere kleine modules bieden meer flexibiliteit. Ze zijn makkelijker te (ver)plaatsen en als er eentje kapot gaat hoef je niet je hele systeem te vervangen.

Is de accu 'slim'?
Kan hij bepalen wanneer hij stroom opslaat en wanneer niet? Bijvoorbeeld op basis van weersverwachtingen, de actuele (dynamische) energietarieven en het gebruikspartroon van je huishouden. Een 'domme' accu laadt altijd direct op als er meer stroom opgewekt wordt dan verbruikt. Die zal eerder kapot gaan.

Kan de accu 'retrofit' met bestaande omvormers communiceren?
Of moet je een nieuwe omvormer kopen die het beste bij die specifieke accu past?

Smart home-systemen
Kan de accu met een 'smart home'-systeem communiceren?

Garantie
Hoe zit het met de garantie?

Bediening
Kun je de accu de op afstand bedienen? Zo ja, hoe zit het met de beveiliging van deze dataverbinding?

Veiligheid
Vraag de leverancier naar de (veiligheids)certificering van de accu.

Energiehandel als verdienmodel

Met een dynamisch energiecontract kun je energie gebruiken wanneer de prijzen laag zijn. Bijvoorbeeld door een wasmachine aan te zetten of je laadpaal voor je elektrische auto te gebruiken. Met een thuisbatterij sla je goedkope stroom op om op een later moment te gebruiken.

Ook kun je jouw batterij inzetten voor flexibiliteitsdiensten. Zoals het balanceren van het elektriciteitsnet, waarvoor je een vergoeding ontvangt. Met slimme software die de batterij dynamisch aanstuurt kun je de batterij zelfs gebruiken om te handelen op de energiemarkt.

Het lijkt er wel op dat de energiehandel als verdienmodel een tijdelijk fenomeen zal zijn. Uit recent onderzoek van CE Delft blijkt dat de onbalansmarkt stabiliseert bij ongeveer 100.000 thuisbatterijen. En volgens het Nationaal Smart Storage Trendrapport van Dutch New Energy Research uit oktober, worden er nu al zo’n 40.000 thuisbatterijen gebruikt.