YouTube en TikTok: schadelijke filmpjes voor kinderen

Nieuwe regels voor influencers

Per 1 juli 2022 moeten influencers met meer dan 500.000 volgers zich houden aan nieuwe regels. Die regels moeten kinderen beschermen tegen schadelijke content. Ook moeten influencers duidelijker zijn over wat ze verdienen aan reclame maken voor bedrijven.

Influencers moeten aan deze 3 regels voldoen:

• Wees helder over reclame: ze mogen reclame maken, zolang ze er maar duidelijk over zijn. Dit geldt voor sponsoring, reclame en voor productplaatsing (het tonen van een product in een video).
• Houd rekening met minderjarigen: van kinderen kan niet verwacht worden dat zij de media op dezelfde manier kunnen gebruiken als volwassenen dat doen. Daarom moeten influencers zich aanmelden bij het NICAM. Dat is de organisatie achter de Kijkwijzer voor tv en films en de PEGI-scores voor apps. In video's vind je dus ook de leeftijds- en inhoudspictogrammen van de Kijkwijzer. Die waarschuwen bijvoorbeeld voor grof taalgebruik.
• Maak kenbaar wie je bent: influencers moeten niet alleen hun naam en die van hun onderneming duidelijk tonen. Ze moeten ook contactgegevens delen waarop ze bereikbaar zijn.

We vinden het heel goed dat er nu strenge regels zijn voor influencers op o.a. Instagram, Youtube en TikTok. Maar we zullen nog even moeten afwachten hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. De regels zijn er pas net. We willen ook graag dat kleinere influencers zich aan deze regels moeten gaan houden.

Beperkte modus in YouTube

Voor de wat oudere kinderen is YouTube Kids niet zo geschikt, omdat bijvoorbeeld populaire vloggers onvindbaar zijn. Gebruik voor oudere kinderen daarom de 'Beperkte modus' van het gewone YouTube. Hiermee worden de meest schadelijke filmpjes geblokkeerd.

Google gebruikt allerlei signalen om mogelijk schadelijke content op te sporen en te filteren, zoals de titel, beschrijving en metadata (achterliggende informatie) van video's. Ook de beoordelingen van gebruikers en leeftijdsbeperkingen worden daarbij gebruikt. Maar ook dit systeem is niet waterdicht, daar is YouTube simpelweg te groot voor. 

Om de beperkte modus te kunnen gebruiken, moet je een Google-account hebben en ingelogd zijn. Loop voor de zekerheid alle Google privacy-instellingen na.

Volg daarna deze stappen:

• Ga naar YouTube.com en log in.
• Klik op je profielfoto.
• Klik op Beperkte modus.
• Gebruik in het vak dat verschijnt het schuifje om de Beperkte modus aan of uit te zetten.

Mocht je zelf iets fouts tegenkomen, dan kun je dat als ongepast aanmerken:

• Klik rechtsonder de video op de drie grijze puntjes.
• Klik dan op 'melden', daar kun je aangeven wat je ongepast vindt aan de video.

Zet automatisch afspelen op YouTube uit

Een standaard instelling op YouTube is het 'automatisch afspelen'. Dat zorgt ervoor dat na elke video automatisch de volgende begint. Om te voorkomen dat je kind in een eindeloze serie van foute filmpjes belandt, schakel je deze functie uit.

• Ga naar de weergavepagina van een video.
• Schuif de autoplay-schakelaar naar links, het play-teken verandert in een pauze-teken.

Bepaalde kanalen niet aanbevelen in YouTube

Het algoritme van YouTube beveelt video's aan op basis van eerder gekeken video's. Deze laat YouTube zien als suggesties. Houd goed in de gaten wat voor soort video's je kind kijkt. Zit hier een video bij die je niet ziet zitten? Dan kun je, als je ingelogd bent, instellen dat het kanaal van de gepubliceerde video niet aanbevolen wordt:

• Klik rechtsonder de aanbevolen video op de 3 grijze puntjes.
• Klik dan op 'kanaal niet aanbevelen'.

YouTube volledig blokkeren

Wil je helemaal voorkomen dat je kinderen schadelijke filmpjes tegenkomen op YouTube? Dan zit er niets anders op dat YouTube volledig te blokkeren. 

Door een account aan te maken voor je kind en dat te koppelen aan een digitale familie-omgeving, kun je instellen dat je kind niet op YouTube kan komen. Dat kan bijvoorbeeld met Google Family Link. Je kind krijgt dan een kinderaccount, waarbinnen je de leeftijd en beperkingen kunt instellen. Google vindt overigens zelf ook dat YouTube niet geschikt is voor kinderen. Een 9-jarige krijgt alleen toegang tot YouTube Kids.

Ook met programma's als Kaspersky Safe Kids of Norton Family Safety kun je YouTube blokkeren. Of gebruik Microsoft Family om de beperking in te stellen.

YouTube Kids

Hele kleine kinderen kun je niet zelfstandig naar YouTube laten kijken. Er is altijd het risico dat ze een schadelijk filmpje tegenkomen. YouTube biedt maar heel weinig mogelijkheden voor het blokkeren van video's.

Google (eigenaar van YouTube) heeft YouTube Kids ontwikkeld. Dit is een kindervariant van het platform die vooral geschikt is voor peuters en kleuters. Dit helpt zeker, maar het is geen waterdicht systeem. Titels als Peppa Big of Mickey Mouse worden helaas misbruikt om kinderen schadelijke versies van deze tekenfilms te tonen. Blijf dus altijd in de buurt en kijk mee.

TikTok feed beïnvloeden

Het beïnvloeden van de video's die je kind op TikTok ziet, is nog lastiger dan bij YouTube. Je hebt eigenlijk maar één optie. Zo doe je het:

• Klik op de video die je kijkt, maar die je liever niet wilt zien.
• Klik in het menu dat verschijnt vervolgens op 'Niet geïnteresseerd'.

Wat er dan precies gebeurt, is onduidelijk. Het zorgt dat je de betreffende video niet meer ziet. Maar het is niet zeker of je geen video's meer ziet van de gebruiker die de video heeft geüpload. Daarvoor zorgt het algoritme waarschijnlijk pas als je een aantal keren video's van die gebruiker hebt gemarkeerd als niet interessant.

Lees ook:

• Kinderen en sociale media
• Je tablet geschikt maken voor je kind
• Claim schadevergoeding TikTok