Voor- en nadelen van zonlicht

Voordelen van zon

Zonlicht heeft een aantal goede eigenschappen. Zo zorgen zonnestralen voor een goed humeur en kan het huidziekten zoals eczeem en psoriasis helpen verminderen.

Aanmaak van vitamine D

De uv B-straling in zonlicht zorgt voor de aanmaak van vitamine D in ons lichaam. Vitamine D is nodig voor:

• gezonde botten, tanden, spieren
• een goede weerstand en
• verlaagt het risico op darmkanker.

Het advies is om elke dag een kwartier tot een halfuur met hoofd, handen en onderarmen onbedekt in de zon te gaan. Zo maak je voldoende vitamine D aan. Als je veel huid blootstelt aan de zon heb je sneller genoeg vitamine D aangemaakt. Meer dan een half uur is niet nodig. Mensen met een licht huidtype en kinderen verbranden al na een kwartier. Voor de aanmaak van vitamine D is het het best om tussen 12.00 en 15.00 uur in de zon te gaan. Behalve in de zomermaanden: dan is de zonkracht 's middags zo sterk dat je juist de zon moet vermijden. Ga dan liever eerder of later op de dag onbeschermd de zon in. 

Vitamine D aanmaak bij gebruik van zonnebrand

Zonnebrandcrème houdt uv B- en uv A-straling tegen. Het dempt daarmee ook de aanmaak van vitamine D. Toch maak je ingesmeerd meestal nog wel voldoende vitamine D aan. Want zonnebrand houdt nooit alle straling tegen. Bovendien blijft je met zonnebrand op je huid vaak langer in de zon dan zonder. Daarom maak je nog voldoende vitamine D aan.

Algemeen geldt hierbij dat je – ingesmeerd met factor 50 – voldoende vitamine D aanmaakt als je je handen, gezicht en nek gedurende 2 uur blootstelt aan de zon. Als je alleen badkleding draagt en ingesmeerd bent, maak je binnen een kwartier voldoende vitamine D aan. Voorwaarde hierbij is dat het lente of zomer is en tussen 12:00 en 15:00.

Nadelen van zon

Nadelen van blootstelling aan de zon zijn er ook. Zo is er een duidelijk verband tussen zonlicht en het ontstaan van huidkanker. Huidkanker komt steeds vaker voor omdat we onszelf vaker blootstellen aan zonlicht, maar ook omdat we ouder worden. De totale hoeveelheid zonlicht die gedurende ons leven op onze huid valt, neemt daardoor toe. Wanneer de huid op jonge leeftijd regelmatig verbrandt neemt de kans op huidkanker op latere leeftijd toe.

Huidkanker

Er is een stijging van het aantal mensen dat huidkanker krijgt. In 2017 kregen 67.000 Nederlanders de diagnose huidkanker. Van alle nieuwe kankerpatienten heeft 52% huidkanker. In 2021 kregen 82.800 mensen deze diagnose (bron: kwf.nl). Huidkanker komt vaker voor bij mensen rond de 80. De oorzaak ligt vaak bij huidverbranding tijdens de jeugd en deze mensen zijn tijdens hun leven natuurlijk veel vaker in de zon geweest. Jongere generaties kunnen door hun gedrag nog wel invloed uitoefenen. 

Bij een groot aantal gevallen gaat het om een onschuldige vorm van huidkanker. Die is gemakkelijk operatief te verwijderen en kan niet uitzaaien.

Gevaarlijke moedervlek

Bij ruim 6000 mensen wordt jaarlijks echter een gevaarlijk melanoom ontdekt. Dat is een moedervlek die grillig en meestal asymmetrisch van vorm is. De vlek kan ook pijn doen, dikker worden of gaan bloeden. Melanoom staat in de top 3 van meest voorkomende vormen van kanker bij de leeftijdsgroep 18 tot 35 jaar.

Let ook op schilferige rode plekken, wondjes of bultjes die maar niet weggaan. Bij twijfel, raadpleeg altijd een huisarts. Hij of zij kan je dan eventueel doorverwijzen naar de dermatoloog.

Bron: Nationaal actieplan huidkanker

Zonneallergie

Bij een zonneallergie reageert je huid overgevoelig op uv-straling van de zon. Dan kunnen rode, jeukende bultjes en blaasjes ontstaan.

Als je last hebt van een zonneallergie kun je het best de blootstelling aan de zon even helemaal vermijden. De allergie verdwijnt dan binnen enkele dagen. Als de allergie eenmaal verdwenen is, is de huid vaak extra gevoelig. Dan kan 10 minuten in de zon al te veel zijn.

Laat de huid daarom langzamer aan de zon wennen dan je gewend was. Gebruik ook een hogere beschermingsfactor, minimaal SPF 30.

Zonnesteek

Een zonnesteek krijg je doordat je lichaam uitdroogt en de warmte niet meer kwijt kan. Hierdoor kun je onder meer last van hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid krijgen.

Om van de zonnesteek af te komen, kun je het volgende doen:

• Neem een verkoelende douche.
• Drink regelmatig water of limonade (geen alcohol).
• Verblijf in een koele ruimte, samen met iemand om je in de gaten te houden.

Ben je met iemand die een zonnesteek heeft en erg in de war is, blijft overgeven, flauwvalt en langer dan 2 minuten niet wakker wordt? Bel dan de huisarts.