Eigen risico zorgverzekering 2026: hoe werkt het?

Wat is het eigen risico?

Volwassenen hebben in 2026 voor de basisverzekering te maken met een verplicht eigen risico van €385. De eerste €385 aan zorgkosten uit de basisverzekering betaal je daarom zelf. Pas daarna betaalt je zorgverzekeraar de kosten. Sommige zorg gaat niet ten koste van het eigen risico. Er zijn plannen om het eigen risico per 2027 te verlagen naar €165.

Wat valt wel en niet onder het eigen risico zorgverzekering?

Tip: bij sommige zorgverzekeraars kun je gebruikmaken van bepaalde zorgaanbieders of zorgprogramma’s. Zonder dat dit ten koste gaat van het eigen risico. Dat kan ook gelden voor medicijnen en hulpmiddelen. Kijk hiervoor in de polisvoorwaarden of neem contact op met je zorgverzekeraar.

Hoe werkt het eigen risico zorgverzekering?

Je betaalt eerst zelf de zorgkosten die onder het eigen risico vallen, tot het maximum van €385. Daarna betaalt je verzekeraar de rest.

Een voorbeeld: stel je krijgt een ziekenhuisbehandeling van €250. Dan betaal je dit bedrag zelf, omdat je nog geen eigen risico hebt betaald. Krijg je later nog een behandeling van €500? Dan betaal je de resterende €135 (€250 + €135 = €385). De overige €365 betaalt de zorgverzekeraar.

Diagnose-behandelcombinaties (DBC's)

Ziekenhuizen werken met diagnose-behandelcombinaties, DBC’s. Dat is het hele behandeltraject. Een DBC start op de dag van de eerste behandeling. Die datum is bepalend voor het eigen risico. Zo kan een operatie in 2026 toch onder het eigen risico van 2025 vallen.

Een DBC staat maximaal 120 dagen open. Is de behandeling dan nog niet afgerond? Dan opent het ziekenhuis een vervolg-DBC. Start de DBC in het ene jaar en wordt in het jaar daarna een vervolg-DBC geopend? Dan wordt het eigen risico van beide jaren aangesproken.

Wat is het vrijwillig eigen risico?

Naast het verplichte eigen risico, kun je kiezen voor een vrijwillig eigen risico. Je kunt meestal kiezen voor €100, €200, €300, €400 of €500. Dit bedrag komt bovenop het verplichte eigen risico van €385. Je totale eigen risico kan dus oplopen tot €885. In ruil krijg je korting op de premie. Dit is voordelig als je weinig zorgkosten verwacht. Maar maak je toch veel kosten? Dan moet je eerst meer zelf betalen.

Rekenvoorbeeld premiekorting

De premiekorting die je op jaarbasis ontvangt, verschilt per verzekeraar. Dit kan wel de helft zijn van het bedrag waarmee je het eigen risico verhoogt. Tel de premiekorting op die je ontvangt bij het verplichte eigen risico van €385. Dan krijg je het bedrag aan zorgkosten waarbij je quitte speelt bij die verhoging, zoals je hieronder ziet:

Komen je verwachte zorgkosten uit de basisverzekering boven het bedrag in kolom 3 uit? Dan is verhoging van het eigen risico met het bedrag uit kolom 1 op dezelfde rij niet verstandig. Blijven de verwachte zorgkosten uit de basisverzekering onder dat bedrag? Dan is verhoging van het eigen risico met dat bedrag wél lonend.

Tip: gebruik ook onze keuzehulp eigen risico om te zien of het verstandig is om het eigen risico wel of niet te verhogen. In ons  overzicht (pdf)  vind je alle kortingen voor 2025 overzichtelijk op een rij. De kortingen voor 2026 zijn nog niet bekend.

Wanneer betaal je eigen risico zorgverzekering?

Zorgverzekeraars brengen het eigen risico in rekening wanneer zorgverleners bij hen declareren. Ze hebben daarna maximaal 5 jaar de tijd om het eigen risico bij je te innen. Ben je ondertussen overgestapt naar een andere zorgverzekeraar? Ook dan kun je nog een rekening krijgen van je oude verzekeraar.

Kun je de factuur van je eigen risico niet in 1 keer betalen? Maak dan een afspraak met je zorgverzekeraar om het bedrag gespreid te betalen. Meestal moet je hier zelf contact voor opnemen met je zorgverzekeraar. Heb je een vrijwillig eigen risico? Dan kun je met sommige verzekeraars geen afbetalingsregeling afspreken. Je moet dan het hele bedrag in 1 keer terugbetalen.

Tip: weet je al aan het begin van het nieuwe jaar dat je eigen risico wordt aangesproken? Dan kun je bij een aantal zorgverzekeraars ook het eigen risico in delen af laten schrijven. Samen met je zorgpremie.

Eigen risico niet opgemaakt

Betaal je je eigen risico vooraf en maak je aan het einde van het jaar je eigen risico niet op? Dan krijg je het bedrag dat overblijft teruggestort. Houd er wel rekening mee dat je soms een eigen bijdrage moet betalen. Ook al heb je het volledige eigen risico al betaald.

De eigen bijdrage staat los van het eigen risico. Voor bepaalde zorg betaal je altijd een bepaald bedrag of percentage van de zorgkosten zelf. Het maakt niet uit of je nog eigen risico over hebt. Je eigen risico wordt niet verrekend met de eigen bijdrage. Dit geldt voor bepaalde medicijnen, kraamzorg, hoortoestellen, orthopedische schoenen en een kunstgebit.

Let op: Het eigen risico geldt alleen voor de basisverzekering. Voor zorg uit de aanvullende verzekering geldt het eigen risico niet.