Soorten zonneboilers
Peter van der Wilt Expert energieBijgewerkt op:29 maart 2021
Verschillende systemen
Drukgevuld systeem
Bij dit systeem staat de transportvloeistof onder druk. De vloeistof kan overal in het buizenstelsel aanwezig zijn, ook in de collector. Daarom moet de transportvloeistof antivries bevatten. Dat maakt het systeem iets duurder in onderhoud, maar soms moet de keuze toch op een drukgevuld systeem vallen: bijvoorbeeld als de collector niet vlak boven het voorraadvat zit.
Terugloopsysteem
Bij een terugloopsysteem loopt de transportvloeistof terug in een opslagvat als de zonneboiler niet in werking is. Als het vriest is de collector leeg, daarom is de transportvloeistof water zonder antivries.
Omdat in een terugloopsysteem geen antivries wordt gebruikt, is het goedkoper in onderhoud dan een drukgevuld systeem.
Compact systeem
Ook wel Thermosiphon genoemd. Bij een compacte zonneboiler zit de watervoorraad in de collector op het dak. Je hebt dan geen apart voorraadvat nodig, wat ruimte scheelt. Deze zonneboilers zie je veel in de zuidelijke landen met een zonniger klimaat en zijn minder geschikt voor het Nederlandse klimaat.
Combi-systeem
Met dit type zonneboiler gebruik je de zonnewarmte om zowel warm water te maken als je huis te verwarmen. Dit is in ons klimaat niet snel rendabel (behalve via een warmtepomp, zie PVT-panelen).
PVT-panelen
Ook wel thermische zonnepanelen genoemd. Hiermee wek je op hetzelfde dakoppervlak tegelijkertijd stroom op en maak je warm water (vandaar de PV van photovoltaïsch en de T van thermisch). Zo maak je dus efficiënt gebruik van de schaarse dakruimte. En in principe moet het stroomopwekkende PV-gedeelte van het paneel ook beter werken als het zijn warmte kan afvoeren door er water mee op te warmen. We hebben dit niet getest en kunnen momenteel niet adviseren over types, werking en hoe rendabel dit is vergeleken met losse zonnepanelen en zonnecollectoren naast elkaar.
Zonnepanelen als bron voor warmtepomp
Onder andere Triple Solar verkoopt nu ook PVT-panelen waarbij de buizen met warm water onder de panelen fungeren als warmtebron voor een elektrische warmtepomp. De zonnepanelen zijn dan eigenlijk de buitenunit van de warmtepomp.
Een groot voordeel van dit systeem is dat je een warmtepomp hebt zonder grondboring én zonder buitenunit die plaats inneemt en geluid maakt. De aanschafkosten zijn helaas nog een nadeel.
Verschillende soorten collectoren
Vlakke-plaatcollector
Dit wordt ook wel de conventionele zonneboiler genoemd. In dit type collector lopen buizen onder een vlakke glasplaat waarop het zonlicht valt. De vloeistof die door de buizen loopt wordt aldus door de zon verwarmd.
Dit type collector heeft een goede prijs/prestatieverhouding: relatief veel opbrengst voor je investering bij gemiddlede zoninstraling, maar juist weer minder als er veel of juist weinig zon is. Een voordeel is ook dat een goede dakintegratie mogelijk is.
Vacuumbuiscollector
Deze bestaat uit een rij glazen vacuum buizen die naast elkaar op het dak liggen. In deze vacuum buis zit dan weer een metalen buis waar het op te warmen water doorheen loopt. Dit wordt vacuümbuiscollector genoemd.
Dit type collector weet het zonlicht effectiever te benutten dan een vlakke-plaatcollector als het bewolkt is of de zon laag staat, dus in de andere seizoenen dan de zomer. Daardoor haal je meer uit de zon in het Nederlandse klimaat. Maar ook juist op warme zomerdagen werkt een vacuurmbuiscollector efficienter dan een vlakke-plaatcollector. Ze zijn wel duurder, en lastiger in een dak te integreren.
Een variant hiervan zijn de zogenaamde heat-pipes: dan zit er in de vacuumbuis een metalen buis met vloeistof die de zonnewarmte transporteert naar de op te warmen transportvloeistof aan de uiteinden van de vacuumbuizen. Een voordeel is dat dit type zeer goed tegen vorst kan.
Moderne typen in opkomst
Er verschijnen moderne geavanceerde typen zonneboilers op de markt, waarvan geclaimd wordt dat ze een (veel) hoger rendement hebben dan de bovengenoemde typen.
Een voorbeeld hiervan is het systeem van het Britse merk Hone. Deze fabrikant claimt dat met gebruik van nanotechnologie een veel breder deel van het spectum van het zonlicht omgezet wordt in warmte. En dat je daardoor in staat bent om al je warme kraanwater en ook de verwarming van je huis uit de zon te halen. Het systeem is duurder dan een conventionele zonneboiler, maar je zou het eerder terug moeten kunnen verdienen. De Consumentenbond heeft dit systeem niet getest, dus we kunnen ook niets zeggen over deze claims.
