Hoeveel zonnepanelen heb je nodig?
Yvo Verschoor Expert zonnepanelenBijgewerkt op:25 november 2024
Hoeveel zonnepanelen?
Wanneer je precies genoeg zonnepanelen hebt voor je jaarlijkse stroomverbruik, leveren zonnepanelen financieel het meeste op.
Dat is in ieder geval tot en met 2024 het geval. Maar installeer er gerust meer als je verwacht meer stroom te gaan gebruiken. Bijvoorbeeld omdat je elektrisch gaat rijden, op inductie gaat koken, of omdat je een (hybride) warmtepomp overweegt.
Om te bepalen hoeveel zonnepanelen voor jou optimaal zijn, heb je nodig:
- Een inschatting van de opbrengst (het vermogen) van de zonnepanelen.
- Je eigen energierekening om te zien hoeveel stroom je per jaar verbruikt.
- Verwacht je een (hybride) warmtepomp of elektrische auto aan te schaffen? Tel dat verbruik dan op bij je huidige jaarverbruik.
- Let op, sommige elektriciteitsverbruikers kunnen een flink verschil maken. Vooral voor een elektrische auto heb je flink wat extra panelen nodig. Afhankelijk van hoeveel kilometer je per jaar rijdt.
- Afmetingen, hellingshoek en oriëntatie van je dak.
Bereken zelf het aantal zonnepanelen
Een goede installateur kan vrij nauwkeurig de verwachte opbrengst van je dak bepalen. Voor een eerste inschatting van het aantal panelen dat je nodig hebt gebruik je deze formule:
(jaarlijks stroomverbruik x 1,1) gedeeld door (het vermogen van 1 paneel in wattpiek).
Voorbeeld:
- Je jaarlijks stroomverbruik is 3000 kWh.
- Je leverancier heeft zonnepanelen van 370 Wp in de aanbieding.
- Daarvan heb je er dan 3000 x 1,1 = 3300 gedeeld door 370 = 8,9 nodig.
De opbrengst van zonnepanelen is elk jaar verschillend. In de loop der jaren gaat de opbrengst ook een klein beetje achteruit. Daarom zou je bijvoorbeeld voor 10 panelen kunnen kiezen als die op je dak passen.
Aantal zonnepanelen nodig
| Gewenste jaarlijkse opbrengst (kWh) | Aantal panelen nodig |
| 2000 | 6 |
| 3000 | 9 |
| 4000 | 12 |
| 5000 | 15 |
Het aantal panelen dat je nodig hebt, hangt af van het vermogen van de zonnepanelen in wattpiek (Wp, zie onder). De tabel gaat uit van panelen van 370 Wp en rondt naar boven toe af.
Met de formule: (gewenste opbrengst in kWh x 1,1) gedeeld door (het vermogen per paneel in wattpiek) bereken je het aantal voor panelen met een hoger of lager vermogen.
Let op
Deze berekening gaat uit van een situatie waarin geen of nauwelijks schaduw op de zonnepanelen valt. Is de ligging minder ideaal dan zal de opbrengst lager zijn. Voor schaduw op een deel van de panelen zijn oplossingen.
Het vermogen van de zonnepanelen in wattpiek
Het vermogen van zonnepanelen wordt uitgedrukt in wattpiek (Wp). Dat is het (maximale) piekvermogen dat het zonnepaneel opwekt onder standaard laboratoriumcondities. Met optimale instraling en een temperatuur van 25 graden.
Het piekvermogen is nodig om de jaarlijkse opbrengst te berekenen. Maar ook om te bepalen wat de capaciteit van de omvormer moet zijn voor een bepaald aantal panelen. Het is vaak slim om de capaciteit van de omvormer iets (bijvoorbeeld 10%) lager te kiezen dan de capaciteit van het zonnesysteem.
Dan heb je aan een 'kleinere' omvormer genoeg en kan deze efficiënter werken. Het verlies van het net niet kunnen halen van het maximale (STC-)vermogen is heel erg klein, omdat die situatie in Nederland nauwelijks voorkomt.
Het piekvermogen van standaard formaat panelen ligt meestal tussen de 370 en 450 Wattpiek (Wp). Zo'n paneel heeft 6 bij 10 zonnecellen en de afmetingen zijn ongeveer 1 x 1,65 meter. Panelen met extra hoge vermogens zijn duurder en lonen vaak alleen als je weinig ruimte hebt. Ze brengen dus wel meer op per vierkante meter, maar niet altijd per euro-investering.
Bereken de jaaropbrengst van zonnepanelen
In Nederland geldt de volgende vuistregel:
De gemiddelde jaaropbrengst van zonnepanelen in kilowattuur (kWh) bedraagt 90% van de capaciteit van het systeem in wattpiek.
Voorbeeld
10 panelen van 370 Wp leveren dus zo'n 0,9 x 10 x 370 = 3.330 kWh op.
In kustgebieden waar de jaarlijkse instraling hoger is, is dit iets meer. Koele temperaturen zijn ook gunstig, want zonnepanelen presteren bij dezelfde hoeveelheid zonlicht beter als ze kouder zijn.
Het verschil in opbrengst tussen extreem zonnige jaren, zoals 2018, 2019 en 2020, en bovengemiddeld sombere jaren kan wel 25% bedragen. Sinds 2000 zijn deze bovengemiddelde sombere jaren niet meer voorgekomen.
Zonnepanelen zuidoost of zuidwest
Als de panelen niet op het zuiden, maar ongeveer op zuidoost of zuidwest liggen kun je voor de zekerheid 10% van de verwachte jaaropbrengst afhalen.
Zonnepanelen oost-west
Zonnepanelen op het westen en oosten zijn zeker ook lonend. Niet voor niets worden veel grootschalige zonneparken al in een zogenaamde 'oost-west-opstelling' geplaatst, waarbij de helft van de panelen op het westen en de andere helft op het oosten gericht is.
Gelijkmatig verdeeld
Zo wordt de opbrengst van het systeem veel gelijkmatiger over de dag verspreid, in plaats van vooral rond een flinke piek in de middag. De zon komt op in het oosten, staat op zijn hoogst (en schijnt het felst) in het zuiden en gaat weer onder in het westen. De zonnepanelen belasten op deze manier het elektriciteitsnet minder. De kans dat de omvormer tijdelijk uitvalt omdat de spanning op het elektriciteitsnet te hoog is geworden is kleiner bij een oost-west opstelling.
Waarde in de toekomst
In de toekomst kan stroom die je 's ochtends of 's avonds teruglevert meer waard worden dan stroom die je 's middags teruglevert. En stroom direct gebruiken of opslaan op het moment van opwekken zal steeds gunstiger worden.
Check je jaarlijkse stroomverbruik
Zoals we hierboven beschrijven, leveren gemiddelde nieuwe zonnepanelen per stuk dus rond de 300 kWh elektriciteit per jaar. Een gemiddeld huishouden gebruikt per jaar zo'n 3000 kWh aan stroom. Voor dit stroomverbruik heb je 10 gemiddelde zonnepanelen nodig. Maar dit is een gemiddelde van grote en kleine huishoudens. Ook de hoeveelheid apparaten, hoe zuinig deze zijn en of je elektrisch rijdt speelt een rol.
Om te zien hoeveel panelen voor jou optimaal zijn, is het slim je energierekening erbij te pakken. Probeer ook rekening te houden met veranderingen in je huishouden of leefstijl.
Let op
Veel mensen zullen de komende jaren elektrisch gaan koken (inductie), elektrisch rijden en (deels) elektrisch verwarmen met een (hybride) warmtepomp. Voor dat scenario komt een flink aantal zonnepanelen goed van pas. Later bijplaatsen is vanwege de installatiekosten financieel minder gunstig dan direct het dak vol te leggen.
Dakoppervlak
Pas op met simpelweg berekenen van je dakoppervlak om het mogelijke aantal zonnepanelen te bepalen. Als delen van het dak (soms) in de schaduw liggen kan het slimmer zijn om daar geen panelen te leggen. Wel zijn er verschillende mogelijkheden om bij een dak dat deels in de schaduw ligt de opbrengst te optimaliseren.
Vanuit financieel oogpunt was het altijd verstandig om niet meer zonnepanelen te installeren dan je nodig hebt voor je jaarlijkse stroomverbruik. Zodat je zoveel mogelijk kunt salderen. Maar de salderingsregeling wordt in 2027 waarschijnlijk afgeschaft. Direct veel panelen plaatsen is goedkoper dan later panelen bijplaatsen.
