
Yvo Verschoor Expert zonnepanelenBijgewerkt op:4 december 2024
Een zonnecollector laat je plaatsen op het dak van de woning. De zonnecollector wordt aangesloten op een buizenstelsel met daarin een vloeistof.
Met de opgevangen zonne-energie verwarmt de zonnecollector de vloeistof. De vloeistof transporteert de warmte door het buizenstelsel naar een voorraadvat (boiler). Daar geven de buizen hun warmte af aan het kraanwater. Nu heb je warm kraanwater, gemaakt door de zon.
Het voorraadvat kun je aansluiten op een cv-ketel, die het water uit het vat zo nodig extra verwarmt tot minstens 60 graden. Je hoeft daarom nooit bang te zijn om onder een koude douche te staan. Bovendien krijgt de legionellabacterie hierdoor geen kans. Je kunt de zonnecollector ook met een (hybride) warmtepomp combineren.
Als je al zonnepanelen hebt en er is nog plaats op je dak, dan kan een zonneboiler een goede aanvulling zijn. Hoe rendabel een zonneboiler financieel is, hangt vooral af van je warmwaterverbruik.
Met een zonneboiler bespaar je zo'n 40% van de kosten voor warm water. De besparing is alleen maar groter als je nu nog een elektrische boiler hebt.
Zonnepanelen verdien je eerder terug dan een zonneboiler omdat je een vergoeding krijgt voor de stroom die je teruglevert. Maar de terugverdientijd van zonnepanelen is langer geworden. Dat komt door terugleverkosten en de geplande afschaffing van de salderingsregeling. Hierdoor kan de zonneboiler een steeds aantrekkelijker alternatief worden.
Zonneboilers zijn niet goedkoop. Wel kun je ISDE-subsidie krijgen op de aanschaf van een nieuwe zonneboiler. Deze gaat gemiddeld 20 tot 25 jaar mee. De opbrengst van een zonneboiler is gunstiger naarmate het warmwaterverbruik van je huishouden groter is.
Een gemiddeld gezin bespaart met een zonneboiler ongeveer 40 tot 50% op het gasverbruik voor warm water. De terugverdientijd is 12 tot 14 jaar. Dit hebben we berekend met de verwachtte gemiddelde gasprijs voor de komende jaren. De onderhoudskosten zijn hierbij ook meegenomen.
Door meer zonnnecollectoren op je dak te leggen, kun je een groter deel van je gasverbruik besparen. Dan kun je ook in de winter meer met zonnewarmte douchen.
Maar in de zomer kan je systeem al die extra warmte niet kwijt. Dat is zonde. Je kunt dan beter een (hybride) warmtepomp met je zonneboiler combineren. Zo hoeft je cv-ketel zo min mogelijk bij te springen of heb je helemaal geen ketel meer nodig.
Lees meer over de kosten en opbrengsten van een zonneboiler.
Op een schuin (pannen)dak kunnen collectoren tegen elkaar aanliggen. Per vierkante meter collector is dus ook ongeveer een vierkante meter ruimte nodig.
Op een plat dak moet er wat ruimte tussen de collectoren zijn om te voorkomen dat de schaduw van de voorste collectoren op de achterste valt. Reken dan per vierkante meter collector ongeveer 2,5 m2 dak.
Binnen heb je nog ruimte nodig voor het voorraadvat. Afhankelijk van je warmwaterverbruik is dat meestal tussen de 80 en 300 liter groot. Als je nu een elektrische boiler gebruikt, heeft die natuurlijk ook die ruimte nodig.
Er zijn ook zonneboilersystemen waarbij je helemaal geen voorraadvat in huis hoeft te hebben. Bij deze zogenaamde compacte zonneboilers zit de watervoorraad onder de collector in/op het dak.
Tenslotte zijn er nog systemen met liggende voorraadvaten, die je achter het knieschot van je schuine dak kunt plaatsen om nuttige woonruimte te besparen.
Er zijn allerlei soorten en typen zonneboilers. Voor het Nederlandse klimaat zijn vooral het drukgevuld systeem en het terugloopsysteem belangrijk.
Bij die laatste loopt de transportvloeistof terug in een opslagvat als de zonneboiler niet werkt. Daardoor hoef je geen antivries te gebruiken. Dit is goedkoper in onderhoud dan een drukgevuld systeem. Maar soms moet je daar toch voor kiezen, afhankelijk van de plaats van de collector ten opzichte van het voorraadvat.
Voor op je dak kun je kiezen tussen een vlakke-plaatcollector of een vacuümbuis-collector (afbeelding rechts). Die laatste is duurder, maar werkt beter bij bewolking of laagstaande zon. Met dat type verleng je het deel van het jaar waarin je vooral met zonnewarmte kunt douchen.
Tenslotte zijn er zogenaamde PVT-systemen, die tegelijk stroom opwekken en warm water of warmte produceren.
De zonnecollectoren moet je zo richten dat ze zoveel en zo lang mogelijk zonlicht opvangen. Daarbij moet je niet alleen rekening houden met de bewegingen van de zon in een etmaal. Maar ook met de stand van de zon door de seizoenen heen. In de winter staat de zon veel lager dan in de zomer.
Je haalt het meeste uit een zonnecollector als deze gericht is op het:
Kies de hoek met een horizontaal vlak tussen de 20 en 60 graden. De meeste schuine daken die niet op het noorden liggen zijn dus heel geschikt. Hoewel een zonnecollector ook nog werkt als het bewolkt is, moet je wel proberen te voorkomen dat je collector vaak in de schaduw ligt.
Let op de volgende punten als je een zonneboiler wilt aanschaffen.
Het is meestal niet nodig om voor zonnecollectoren een bouwvergunning aan te vragen. Maar de installatie moet dan wel aan een paar voorwaarden voldoen:
De gemeente kan je vertellen of er voor jouw woning bijzondere voorwaarden gelden.