Achteraf betalen: wat zijn de kosten en is het veilig?

Hoe werkt achteraf betalen?

Met achteraf betalen betaal je je aankoop pas nadat je het ontvangen hebt. Bijvoorbeeld kleding of een iPhone. Achteraf betalen wordt ook vaak 'Buy Now, Pay Later' (BNPL) genoemd. Er zijn een verschillende partijen die het aanbieden. De bekendste zijn:

• Klarna
• Riverty (voorheen Afterpay)
• Billink
• Tinka

Er zijn ook webwinkels die zelf achteraf betalen aanbieden. Dus zonder tussenkomst van een partij als Klarna of Riverty.

Het werkt bij alle partijen ongeveer hetzelfde. Bij Klarna moet je bijvoorbeeld binnen 30 dagen dagen betalen. Bij Riverty heb je 14 dagen. Je ontvangt een betaalverzoek via e-mail en betaalt dan bijvoorbeeld met iDeal.

Betaling pauzeren

Als je iets wilt terugsturen, kun je de betaling pauzeren voor 21 (Klarna) of 14 (Riverty) dagen.

Klarna pauzeert je betaling ook als je de bestelling niet hebt ontvangen, of als je aankoop kapot is. Je kunt dan een claim indienen. Je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet je bijvoorbeeld eerst contact opnemen met de webwinkel.

Acceptatie

Het kan gebeuren dat de webwinkel achteraf betalen aanbiedt, maar dat je dat niet kunt gebruiken. Bijvoorbeeld omdat je nog een openstaande rekening hebt. Of als je volgens de webwinkel te veel hebt teruggestuurd.

Ook kan het gebeuren dat je geen gebruik kunt maken van bijvoorbeeld Klarna of Riverty. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook als je nog openstaande rekeningen hebt of hoe je bestelgeschiedenis eruit ziet.

Deze achterafbetaaldiensten zijn op dit moment nog niet verplicht om een controle uit te voeren naar je inkomsten en vaste lasten. Ook zijn ze niet verplicht zich aan te sluiten bij de BKR. 

Voordelen

De voordelen van achteraf betalen zijn:

• Je betaalt past als je het product echt ontvangen hebt.
• Je kunt je bestelling nog controleren voordat je betaald hebt.

Achteraf betalen heeft ook nadelen:

• Je kunt met (extra) kosten te maken krijgen als je te laat betaalt. 
• Problemen met een webwinkel moet je vaak nog wel zelf oplossen. Bij een probleem is het voordeel dat je nog niet hebt betaald. Maar kom je er niet uit met de webwinkel? Dan blijft de rekening open staan. Soms helpt de achterafbetaaldienst je wel, maar niet altijd. Klarna biedt wel verkoopbescherming. Je hoeft dan bijvoorbeeld niet te betalen als je je bestelling niet ontvangt.
• Je kunt iets bestellen terwijl je er eigenlijk geen geld voor hebt. Hierdoor kunnen schulden opstapelen. Uit onderzoek van de AFM is gebleken dat dit vooral het risico is voor consumenten in een kwetsbare financiële situatie.

Extra kosten 

Webwinkel

Webwinkels die achteraf of gespreid betalen aanbieden mogen alleen kosten doorberekenen als die onbetekenend zijn.  

Herinnerings- en aanmaningskosten

Meestal betaal je geen rente of andere kosten als je gebruikmaakt van achteraf betalen. Maar als je te laat betaalt kun je te maken krijgen met herinnerings- en aanmaningskoten. 

In de gedragscode is afgesproken dat partijen tenminste 1 keer gratis een uitstel van betaling moeten aanbieden. Daarvoor moeten ze je ook nog een kosteloze herinnering sturen. Die moeten zij ook op meerdere manieren doen. Bijvoorbeeld per e-mail, sms, pushbericht en brief.

Veiligheid

Als je achteraf kunt betalen, kun je er ook vaak van uit gaan dat de webwinkel betrouwbaar is. Maar achteraf betalen geeft niet de garantie dat een webwinkel daadwerkelijk betrouwbaar is.

Dropshippers

Wij krijgen bijvoorbeeld veel klachten over Klarna. Het gaat dan om openstaande rekeningen omdat consumenten hun producten niet of heel moeilijk kunnen terugsturen. Bijvoorbeeld omdat de spullen zijn gekocht bij een buitenlandse webwinkel, al dan niet via een dropshipper. Terugsturen is dan heel duur en soms helemaal niet mogelijk. Maar zonder retour blijft de rekening bij Klarna openstaan. Klanten klagen dat Klarna niet helpt en alleen maar zegt dat het slechts een tussenpersoon is.

Wij vinden dat Karna verantwoordelijk is. Het bedrijf is een zakelijke relatie aangegaan met een webwinkel die retourneren onmogelijk maakt. Het zou goed zijn als Klarna deze webwinkels beter checkt. We zijn in gesprek met Klarna. Klarna heeft beloofd dit meer aandacht te geven. 

Betere verificatie

In 2021 deden we onderzoek naar spookfacturen van Klarna en AfterPay (nu Riverty). We kregen veel meldingen van klanten die een factuur ontvingen voor een bestelling die ze nooit hadden geplaatst. Uit onze praktijkproef bleek dat het erg eenvoudig was om iets uit naam van een ander te bestellen of een account te misbruiken. Naar aanleiding van ons onderzoek hebben beide partijen hun verificatieproces verbeterd. We krijgen er nu bijna geen klachten meer over.

Gedragscode

Vier partijen voor achteraf betalen (Klarna, Riverty, Billink en In3) hebben sinds 31 oktober een gedragscode opgesteld.

Deze code is op verzoek van het kabinet tot stand gekomen. BNPL (Buy Now, Pay Later)-partijen hoeven zich nu namelijk niet te houden aan de regels voor verantwoorde kredietverlening. Zo zijn ze niet wettelijk verplicht om een controle naar de inkomsten en vaste lasten uit te voeren. De Europese Commissie heeft voorgesteld om BNPL onder de Europese Richtlijn Consumentenkrediet te laten vallen. Tot die tijd moet de gedragscode voor verbeteringen zorgen. Dit gebeurde naar aanleiding van het onderzoek van de AFM.

Verbeteringen nog mogelijk 

De AFM vindt het positief dat de 4 grootste aanbieders van Buy Now Pay Later (BNPL) met een gedragscode zijn gekomen. De toezichthouder vindt wel dat regelgeving nodig is, zoals de Europese Commissie heeft voorgesteld. Ook het kabinet is blij met de gedragscode, maar ziet nog ruimte voor verbeteringen.

De Consumentenbond sluit zich hierbij aan. We vinden het belangrijk dat consumenten het recht houden om achteraf te betalen. Maar ze moeten er niet door in de problemen komen. We blijven alert op klachten hierover.