Betalen met bitcoin

Wat is bitcoin?

Bitcoin is een vorm van elektronisch geld. Het bestaat alleen in virtuele vorm; er zijn dus geen bitcoinmunten of -briefjes. Je kunt ermee betalen zonder dat je daar een bank of een andere derde partij voor nodig hebt. Het gaat om contant betalen, maar dan digitaal. Koop je een nieuwe fiets met euro’s, dan zorgt de bank ervoor dat het geld bij de fietsenwinkel terecht komt. Betaal je de fiets met bitcoins, dan vindt de transactie rechtstreeks plaats tussen jou en de fietsenwinkel. De Bitcoin is dus decentraal georganiseerd. Dat betekent ook dat er niet één eigenaar is van de munt en het achterliggende systeem; ze zijn eigendom van iedereen die er gebruik van maakt.

Lees meer over:
Investeren in cryptovaluta

Blockchain

Het systeem achter Bitcoin is een nieuw soort database, waarin alle bitcointransacties worden op geslagen. De informatie wordt onleesbaar gemaakt met cryptografie. Daarom wordt bitcoin ook wel ‘cryptovaluta’ genoemd. Transacties worden in blokjes opgeslagen in een groot netwerk van computers, ook wel ‘nodes’ of knooppunten genoemd. Een nieuw blokje bevat altijd informatie over het vorige blokje, wat weer informatie over het vorige bevat. Zo ontstaat een lange, onveranderbare en onkraakbare informatieketting. Deze technologie wordt ook wel Blockchain genoemd.

Nieuwe bitcoins

Als er nieuwe transacties worden gedaan, moeten er wijzigingen worden aangebracht in de database. Om dat te kunnen doen gaan de 'nodes' in het netwerk een onderlinge strijd aan om een complexe puzzel op te lossen. De computer die als eerste de code vindt, krijgt als beloning nieuwe bitcoins. Die worden door het netwerk zelf gegenereerd en bijgestort op de rekening van de eigenaar van de computer. Hij geeft ze weer uit en zo komen er dus nieuwe bitcoins in omloop. Daarom wordt dit proces ook wel ‘minen’ (delven) genoemd.

Maximum

Bitcoins kopen

Om bitcoins te kopen en ermee te betalen maak je een zogenoemde ‘wallet’ aan: een digitale portemonnee voor het beheer van je bitcoins. Bij elke wallet hoort een privécode, ook wel 'private key' genoemd. En die blijkt heel belangrijk. Want raak je hem kwijt of hij wordt gestolen door hackers, dan raak je ook de toegang tot je bitcoins kwijt. En die is ook niet meer te herstellen.

Er zijn een aantal manieren om een wallet aan te maken, waarbij het verschilt hoe je private key wordt opgeslagen:

• Online wallet: de meest gebruiksvriendelijke manier om je bitcoins te bewaren. Het grote nadeel is wel dat je private key op een andere server wordt opgeslagen, en die server kán worden gehackt. Je kunt bij een hack of fraudegeval dus alles kwijtraken. Wanneer je een groot bedrag aan bitcoins bezit, is het advies dit te verdelen over meerdere partijen. Of om te kiezen voor een andere bewaarmethode.
• Software wallet: een wallet die je download naar je desktop, laptop of mobiele telefoon. Je private key sla je dus op op je eigen apparaat. Ook hier is het mogelijk dat je wallet wordt gehackt, al is de kans kleiner dan bij een online wallet.
• Hardware wallet: de meest veilige manier om je bitcoins te bewaren. De wallets lijkt op een usb-stick. Je private key wordt offline aangemaakt en bewaard, dus hackers kunnen er niet bij. En wordt je hardware wallet gestolen, dan kun je de inhoud overhevelen naar een andere wallet met behulp van een speciale code. Eén nadeel: de hardware wallets zijn niet gratis en kosten al snel zo'n €50 to €150.

Met bitcoins betalen

Een aantal jaar geleden kon je bij meerdere Nederlandse webshops met bitcoins betalen. Inmiddels zijn de meeste bedrijven gestopt met het aanbieden van betaling in bitcoins. Naarmate het aantal transacties groeit, duurt het langer voordat ze verwerkt zijn. Dat maakt bitcoins juist steeds minder aantrekkelijk voor bedrijven als betaalmiddel. Er werd door klanten ook weinig gebruik van gemaakt. Wereldwijd zijn er nog wel altijd veel bedrijven die bitcoins accepteren. Maar voorlopig wordt bitcoin toch meer als investering gezien als dat van een betaalmiddel. 

Wettig betaalmiddel

Het Midden-Amerikaanse land El Salvador heeft in september 2021 de bitcoin als wettig betaalmiddel ingevoerd. Het land heeft sinds 2001 geen eigen munt meer en maakt gebruik van de Amerikaanse dollar. Naast de dollar kun je nu dus ook met de bitcoin in El Salvador betalen. In theorie zou je hier in het hele land mee moeten kunnen betalen. In de praktijk gebeurt dit weinig en accepteren veel winkels of handelaren geen bitcoin. Tot nu toe is het experiment nog geen groot succes. Het is dus maar de vraag of meer landen bitcoin gaan invoeren als wettig betaalmiddel.

Mening Consumentenbond

Betalen met bitcoin is één mogelijkheid. Maar het wordt vooral gezien als investering. We krijgen dan ook regelmatig de vraag wat nu wijsheid is: investeren in bitcoin (of andere cryptovaluta) of juist niet. Aan de ene kant is de bitcoinkoers al sinds zijn oorsprong erg hard gestegen. De waarde van een bitcoin is gestegen van 100 dollar in 2013 naar 64.000 dollar in november 2021. Maar er zijn ook regelmatig zeer grote dalingen te zien. Begin 2023 bedroeg de koers nog maar 16.500 dollar. Dit is een daling van ongeveer 75%! Inmiddels is de koers weer flink gestegen naar 106.000 dollar (juni 2025).  Wees je ervan bewust dat de risico's die horen bij investeren in Bitcoin erg hoog zijn. Je kunt in korte tijd veel geld verliezen. Het is daarom erg belangrijk om er alleen geld in te steken wat je dit echt kunt missen. En om risico's te spreiden: houd het bij maximaal een paar procent van het vermogen dat je beschikbaar hebt voor beleggingen.