Versnellingen en ketting van een elektrische fiets

Naafversnelling of derailleurversnelling

Bij het kopen van een e-bike moet je ook kiezen tussen naafversnelling of derailleurversnelling. De naafversnelling is bij e-bikes het populairst. Een derailleurversnelling is vaak goedkoper en sportieve fietsers vinden dit vaak prettig.

Naafversnelling

Een naafversnelling heeft tandwielen die verwerkt zijn in het midden van het achterwiel (de naaf). Schakelen doe je meestal met een draaihandvat.

Voordelen:

• Minder onderhoud, door afgeschermde tandwielen.
• Meestal een dichte kettingkast, voor minder onderhoud en geen smeer in je broekspijp.
• Onderhoudsarme aandrijfriem mogelijk (in plaats van ketting).
• Traploze versnellingen optioneel.
• Automatisch schakelen optioneel.
• Schakelen kan bij stilstand.

Nadelen:

• Goed schakelen vraagt even inhouden met trappen.
• Duurder in aanschaf.
• Onderhoud is duurder. Je kunt het niet zelf doen.
• 9 of meer naafversnellingen is zeldzaam, behalve de traploze variant (zie verderop).

Derailleurversnelling

Een derailleurversnelling heeft zichtbare tandwielen en een open kettingkast. Onder de tandwielen hangt het schakelmechanisme, de derailleur. Schakelen doe je meestal door de hendels met je duim in te drukken. 

Voordelen:

• Schakelt sportief en snel. Ook tijdens het trappen.
• Goedkoper in aanschaf.
• Meer keuze aan sportieve fietsen.
• Meer keuze uit fietsen met 9 of meer versnellingen.
• Onderhoud doe je makkelijker zelf.
• Wil je echt de bergen in, dan kom je met derailleurversnellingen met veel versnellingen steilere hellingen op.

Nadelen:

• Veel vaker onderhoud nodig.
• Geen dichte kettingkast of riemaandrijving mogelijk.
• Schakelen bij stilstand kan niet. 
• Geen traploze versnellingen mogelijk.
• Automatisch schakelen slechts bij enkele (dure) e-bikes mogelijk.

Bekijk en vergelijk
E-bikes met naafversnelling en met derailleur

Hoeveelheid versnellingen

Veel e-bikes hebben 7 of 8 versnellingen. Voor Nederlandse omstandigheden is dat meestal prima. Een hoger aantal versnellingen kan nuttig zijn, als je regelmatig de heuvels of zelfs bergen in gaat.

Maak je veel kilometers, dan kun je bij de naafversnelling 8 versnellingen overwegen. Die wordt vaak als iets betrouwbaarder en handiger gezien dan die met 7 versnellingen. Bij een derailleurversnelling hebben fietsen met 9 of meer versnellingen vaak al iets hogere kwaliteit onderdelen en met 11 of 12 nog beter (Shimano Deore).

5 versnellingen speciaal voor e-bikes?

Fabrikant Shimano heeft met naafversnelling speciaal voor e-bikes gemaakt, de Nexus 5. Deze is sterker en daardoor beter bestand tegen de flinke kracht van een elektrische motor dan andere naafversnellingen. Maar is dit nodig? Uit ons tevredenheidsonderzoek naar e-bikes worden naafversnellingen niet bovengemiddeld vaak als mankement genoemd. 6% heeft daar ooit een probleem mee gehad; minder dan bij bijvoorbeeld met de motor, accu of remmen. Wel meer dan bij derailleurversnellingen.

Nog een aandachtspunt, de sprongen tussen de versnellingen zijn vrij groot bij de Nexus 5. Niet iedereen vindt het beentempo bij 25 km/h ideaal. Probeer dit bij voorkeur uit als je een e-bike met deze 5 versnellingen overweegt.

Traploze versnelling

Er zijn ook traploze versnellingssystemen (vaak van merk Enviolo) waarbij je niet hoeft te kiezen uit vaste versnellingen. Hiermee hoef je je niet te ergeren aan een versnelling die nèt te licht is en de volgende net te zwaar. Tussen de laagste en hoogste stand heb je als het ware een oneindig aantal versnellingen. De juiste stand kies je met een draaihendel.

Bekijk en vergelijk
E-bikes met traploze versnellingen

Automatisch schakelen

Bij de meeste e-bikes moet je zelf schakelen. Dat vinden veel fietsers het prettigst. Anderen vinden automatisch schakelen fijner, maar dat is vrij prijzig. Vooral bij het afremmen naar en vertrekken vanuit stilstand scheelt dit een hoop schakelen.

De meeste fietsen die automatisch kunnen schakelen hebben ook traploze versnellingen. Je stelt dan het gewenste traptempo in en de fiets regelt verder alles zelf. Deze variant wordt aangeboden onder de merknaam Enviolo Automatiq. De nadelen zijn de hoge aanschafprijs en de iets grotere kans op problemen.

Bekijk en vergelijk
E-bikes met automatisch traploze versnellingen

Ketting of riem

Sommige fietsen met naafversnellingen hebben een riem in plaats van de standaard fietsketting. Een riem hoef je niet te smeren. Dit moet je wel af en toe doen bij een ketting, zeker bij een open kettingkast. Een riem of je alleen maar af en toe schoon te spuiten.

Een riem zou gemiddeld 2 of 3 keer langer mee moeten gaan dan een ketting. Maar fietsen met een riem zijn ongeveer €200 duurder dan een vergelijkbaar exemplaar met een ketting. Een riem is op termijn alleen voordeliger als je regelmatig veel fietst. Zoals bij een grote woon-werkafstand.

Een riemaandrijving is stil, maar een goedgesmeerde ketting is dat ook.

In de typenaam van de fiets staat soms vermeld dat de fiets over een riem beschikt, bijvoorbeeld met de Engelse benaming 'Belt'.

Bekijk en vergelijk
E-bikes met riemaandrijving

Lees ook:

• Stap voor stap een elektrische fiets kiezen: Gebruik onze keuzehulp e-bikes
• Kooptips voor elektrische fietsen, zoals over motoren en comfort