Samenwonen: deze dingen moet je goed regelen

Inschrijven op hetzelfde adres

Of je nu bij je partner intrekt, je partner bij jou of dat jullie samen in een nieuw huis gaan wonen. Het is belangrijk dat jullie allebei ingeschreven staan op hetzelfde adres. Dit regel je bij de gemeente.

Huurwoning

Heb je een huurwoning? Zorg er dan voor dat het huurcontract op naam van beide staat. Of meldt degene die intrekt als medehuurder aan. Zo kunnen jullie beiden in de woning blijven als 1 van de 2 overlijdt.

Hoe ga je samenwonen?

Als je gaat samenwonen kun je:

• Trouwen
• Een geregistreerd partnerschap aangaan
• Samenwonen met samenlevingscontract
• Samenwonen zonder samenlevingscontract

Een geregistreerd partnerschap is voor de wet vrijwel gelijk aan trouwen. Het is verstandig om je te verdiepen in de verschillen en een optie te kiezen die bij je past. Bij trouwen en geregistreerd partnerschap regelt de wet heel veel voor je. Kies je voor ‘gewoon’ samenwonen? Dan regelt de wet de stuk minder en moet je hier zelf aan denken.

Lees meer over:
Verschillen tussen trouwen, geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract
Verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap

Samenwonen zonder samenlevingscontract

Je kunt prima samenwonen zonder iets te regelen. Maar het grote nadeel is dat er dan niets geregeld is als je uit elkaar gaat. We raden daarom aan om wel afspraken te maken en vast te leggen. Zo voorkom je discussies. Het hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Je kunt zelf iets maken en de afspraken naar elkaar mailen. Of maak gebruik van onze voorbeeldovereenkomst. 

Samenlevingscontract

In een samenlevingscontract maken jullie afspraken over:

• De omschrijving en verdeling van de vaste en dagelijkse uitgaven.
• Welke spullen in en rond het huis van wie zijn.
• Zaken die spelen als je uit elkaar gaat.

Je kunt een samenlevingsovereenkomst afsluiten bij de notaris, maar onderling afspreken en vastleggen mag ook. Je kunt dit zelf doen of onze voorbeeldovereenkomst gebruiken.

Lees ons stappenplan voor het opstellen samenlevingscontract. Ook handig ter voorbereiding als je naar de notaris gaat.

Wat spreek je af over geld?

Ga je trouwen of heb je een geregistreerd partnerschap? Dan is volgens de wet vanaf jullie trouwdatum al het inkomen van jullie samen. En zijn jullie samen verantwoordelijk voor alle uitgaven. Er geldt een uitzondering voor geld dat je ontvangt uit een erfenis of schenking. Wil je dit niet? Maak dan andere afspraken in huwelijkse voorwaarden bij de notaris.

Samenwoners, niet gehuwd

Is er geen sprake van een huwelijk of partnerschap? Maak dan onderling afspraken over welke kosten jullie gemeenschappelijk vinden en wat je zelf blijft betalen. En hoeveel ieder bijdraagt om de gezamenlijke kosten te kunnen betalen. Het handigst is om dit vast te leggen in een samenlevingscontract.

Lees meer over:
Wat is van wie in een relatie?

Overlijden

Ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap? Dan erft je partner automatisch van jou. Voor samenwonenden gelden andere regels. Je partner is dan geen erfgenaam. Hij of zij erft alleen van jou als je dit regelt in een testament. Daarin wijs je je partner aan als (mede)erfgenaam. Een bijkomend voordeel is dat de vrijstelling voor een erfenis veel hoger is voor partners.

Lees meer over:
Wat is een testament?
Tips voor het opstellen van een testament

En denk ook eens aan een levenstestament. Hierin regel je wie er voor jou beslissingen mag nemen als je dit zelf niet meer kunt door een ongeluk of ziekte. Een partner mag niet zomaar alle beslissingen nemen.

Belastingaangifte als je samenwoont

Samenwonen heeft ook gevolgen voor de aangifte inkomstenbelasting. Je bent vaak elkaars fiscale partner, bijvoorbeeld als je samen een huis koopt of samen een kind hebt. Partners kunnen profiteren van het verdelen van aftrekposten voor de inkomstenbelasting. Vermogen in box 3, zoals spaargeld en beleggingen, mag je optellen. En het vermogen is voor het dubbele bedrag vrijgesteld voor de belasting over je vermogen. In 2025 is dat 2 keer €57.684, dus €115.368. In 2026 is dit €59.357 per persoon. 

Toeslagpartner

Als iemand je fiscaal partner is, is hij voor de meeste toeslagen ook je toeslagpartner. En dan telt ook het inkomen van je partner mee. Hierdoor krijg je vaak minder of zelfs geen toeslag meer. In het artikel: 'Toeslagpartner' lees je wanneer je toeslagpartner bent.

Tip. Ga je samenwonen? Kijk dan goed naar je toeslagen. Geef wijzigingen door aan de Dienst Toeslagen. Zoals het samenwonen en het inkomen van je partner. Zo voorkom je terugbetalen achteraf.

Gezamenlijke rekening: handig als je samenwoont 

Het openen van een gezamenlijke rekening (een zogenaamde 'en/of-rekening') is een goed idee. Dit is een bankrekening die op naam van 2 personen staat. Aparte rekeningen zorgen voor meer duidelijkheid in jullie geldzaken. 

Gebruik deze gezamenlijke rekening om de gezamenlijke kosten te betalen. Maak maandelijks een vast bedrag over van je privérekening naar de gezamenlijke rekening. Gezamenlijk sparen voor grotere uitgaven is ook mogelijk. Hiervoor kun je een aparte spaarrekening openen. Bij de meeste banken is het mogelijk om daar potjes aan te hangen voor verschillende spaardoelen. Wil je inzicht in jullie inkomsten en uitgaven, dan is een digitaal huishoudboekje een handig hulpmiddel.

Regel je pensioen

Denk ook aan je pensioenregeling bij je werkgever. Als je overlijdt is het fijn als je partner een partnerpensioen ontvangt. Deze maandelijkse uitkering ontvangt je partner meestal tot je partner overlijdt.

Nog steeds moet je in veel pensioenregelingen je partner zelf aanmelden. Soms is het voldoende om alleen te melden dat je een partner hebt. Bijvoorbeeld via de portal van je pensioenuitvoerder. Maar soms krijgt je partner alleen een uitkering als jullie een samenlevingscontract hebben. Dit hangt af van de voorwaarden in de pensioenregeling. Bekijk dit op de website van je pensioenuitvoerder of vraag het na bij je werkgever. Zonder aanmelding, geen uitkering.

Lees meer over:
Partnerpensioen

Zorgverzekering bij samenwonen

Wanneer je samenwoont, kun je overwegen je partner op jouw zorgpolis te laten bijschrijven, of andersom. Je administratie is makkelijker als je samen op de zorgpolis staat.

Let op
Hebben jullie ieder een andere zorgbehoefte? Dan is het slimmer om ieder een eigen verzekering af te sluiten. Zo voorkom je dat een van jullie te veel of te weinig verzekert.

Pas je verzekeringen aan

Dubbele verzekeringen, betekent dubbel premie betalen. Pak daarom je verzekeringspolissen erbij. Kies welke verzekeringen je wilt aanpassen naar gezinsdekking en welke je kunt opzeggen.

Denk hierbij aan de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP), inboedelverzekering, opstalverzekering, rechtsbijstandverzekering en reisverzekering. Bekijk ook of jullie eventueel nog een verzekering missen.

Het kan ook voordeliger zijn om gezamenlijk een nieuwe verzekering af te sluiten. Maak een vergelijking voor je woonverzekering of reisverzekering. 

Dubbele kosten: check je abonnementen

Ook bij dubbele abonnementen betaal je dubbele kosten. Kijk of jullie dezelfde abonnementen hebben. Denk bijvoorbeeld aan Netflix, Spotify, lidmaatschap pechhulp ANWB en kranten. Zet het account om naar een gedeeld of een familieabonnement. Dat is vaak goedkoper dan ieder een eigen abonnement. Of zeg het abonnement op als je het niet meer nodig hebt.