Samenwonen, waar let je op?

Samenlevingsovereenkomst en/of testament

Als je gaat samenwonen, heeft dat allerlei consequenties. Hoe zit het bijvoorbeeld met je eigen woning? Blijft de ander wel verzorgd achter als 1 van beiden overlijdt? En stel dat de relatie stukloopt? Je doet er goed aan hierbij stil te staan en er regelingen voor de treffen, in een samenlevingsovereenkomst en/of een testament. In een samenlevingsoverkomst kun je zaken vastleggen zoals:

• de verdeling van de kosten van de huishouding;
• welke spullen van de inboedel van wie zijn;
• aanspraken op pensioen;
• zaken die spelen als je uit elkaar gaat;
• medische volmachten.

Verblijvingsbeding

Belangrijk is dat je een verblijvingsbeding opneemt in de samenlevingsovereenkomst. Dit is een clausule of passage in de overeenkomst die regelt dat, mocht je komen te overlijden, de gezamenlijke bezittingen automatisch naar je partner gaan. Leg je dit niet vast, dan gaan de gezamenlijke bezittingen en goederen, waaronder je huis, naar de wettelijke erfgenamen.

Testament

De wet kent een eigen definitie van partner bij overlijden. Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, dan ben je automatisch elkaars erfgenaam. Voor samenwonende geldt dat je partner geen erfgenaam is. Als dat niet de bedoeling is, dan kun je dit regelen in een testament. Daarin wijs je je partner aan als erfgenaam.

Fiscaal partnerschap

Samenwonen heeft ook fiscale gevolgen. Partners kunnen profiteren van het verdelen van aftrekposten voor de inkomstenbelasting en van hogere vrijstellingen voor de erfbelasting. Vermogen in box 3, zoals spaargeld, mag je optellen en is voor het dubbele bedrag vrijgesteld voor de vermogensrendementsheffing. 

In 2022 is dat 2 keer €50.650, dus €101.300. Met 'groen' vermogen' zelfs 2 keer €61.215 is €122.430. Om te worden aangemerkt als fiscaal partners moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Toeslagpartner

Als iemand je fiscaal partner is, is hij voor de meeste toeslagen ook je toeslagpartner. De hoogte van de toeslagen is vaak afhankelijk van de vraag of je een toeslagpartner hebt. Om toeslagpartner te zijn, moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Bekijk bij samenwonen goed wat er wijzigt in je recht op toeslagen en geef je wijzigingen door aan de Belastingdienst.

Gezamenlijke rekening

Als je gaat samenwonen, is het handig om je bankzaken samen te regelen. Je kunt ervoor kiezen een gezamenlijke rekening (een zogenaamde 'en/of-rekening') te openen. Dit is een bankrekening die op naam van 2 personen staat.

Meestal wordt deze rekeningvorm gebruikt om de gezamenlijke kosten van het huishouden te betalen. Gezamenlijk sparen voor grotere uitgaven is ook mogelijk. Wil je voordat je een gezamenlijke rekening opent eerst inzicht in jullie inkomsten en uitgaven, dan is een digitaal huishoudboekje een handig hulpmiddel.

Zorgverzekering bij samenwonen

Wanneer je samenwoont, kun je overwegen je partner op jouw zorgpolis te laten bijschrijven, of andersom. Samen op de zorgpolis scheelt aanzienlijk in de administratie.

Let er wel op dat het raadzaam is om ieder een eigen verzekering af te sluiten, wanneer de zorgbehoeften van jou en je partner verschillen. Zo voorkom je dat je jezelf of je partner over- of onderverzekert.

Schadeverzekeringen aanpassen

Dubbel verzekerd zijn, betekent dubbel premie betalen. Pak daarom je verzekeringsmappen erbij en kies welke verzekeringen je wilt aanpassen naar gezinsdekking en welke kunnen worden opgezegd. 

Denk hierbij aan de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP), inboedelverzekering, opstalverzekering, rechtsbijstandverzekering en reisverzekering. Bekijk ook of jullie eventueel nog een verzekering missen.