Nep-winacties: trap er niet in

Wat zijn nep-winacties?

'Ontvang uw prijs' of 'u behoort tot de mogelijke winnaars', luidt de boodschap bijvoorbeeld. Het gaat hierbij om nep-winacties via e-mail, WhatsApp en social media. Ze beloven vouchers of producten van honderden euro’s. Je hoeft alleen nog maar te klikken op een link of een speciaal nummer te bellen. Vaak staan er foto’s of berichten bij van zogenaamde winnaars, om je over te halen. Met behulp van AI worden foto's of berichten soms nog overtuigender gemaakt.

Vaak wordt er ook een gevoel van urgentie aangepraat. Bijvoorbeeld met teksten als 'Laatste kans om uw cadeau te claimen.'

Een variant is het zogenaamd mogen testen of uitproberen van producten. Daarna zou je het mogen houden.

Wat is het gevaar?

Uiteindelijk leiden de acties vaak naar een eindeloze, telefonische quiz op een duur betaalnummer. Of er wordt je op slinkse wijze een duur (sms-)abonnement aangesmeerd, dat alleen in de kleine lettertjes staat vermeld.

Geef bovendien nooit je creditcard-informatie en betaal niet een klein bedrag (bijvoorbeeld voor verzendkosten), waarna je de prijs zou krijgen. Dit kan phishing zijn, waarbij je op een nep-banksite terecht komt.

Tot slot: gegevens die je invult kunnen ook worden gebruikt om je nog meer spam te versturen.

Hoe kom je ervan af?

Als je dit soort mails ontvangt, kom je er meestal niet meer van af. Maar je kunt vaak wel zorgen dat ze in je spamfolder terechtkomen. Lees meer over spam blokkeren en voorkomen.

Zo trap je niet in nep-winacties

• Niet klikken
  Lijkt iets te mooi om waar te zijn? Dan is het meestal ook zo. Klik niet zomaar op links in e-mail of berichten op social media. Er kan ook kwaadaardige software achter links of in bijlages zitten. Zie de pagina over herkennen van phishingmails voor meer tips. 
• Bel geen 0900-nummers
  Veel winacties proberen je wijs te maken dat je iets gewonnen hebt. Of je moet een prijs bevestigen met een code door een betaalnummer te bellen. Daar word je met een oneindige quiz aan het (dure) lijntje gehouden. Bel dus niet.
• Controleer op internet
  Twijfel je? Een echte winactie staat vrijwel altijd op de officiële website of socialmediapagina van het bedrijf. Kun je het daar niet vinden? Dan zal het bericht dat je ontving waarschijnlijk nep zijn. Gebruik niet de link in het bericht, want die kan leiden naar een nagemaakte site of nepaccount op sociale media.
• Niet afmelden
  Gebruik niet de afmeldlink onderaan dit soort mails. De oplichters die de mails sturen weten zo dat je e-mailadres actief is en zullen alleen maar meer mail sturen.
• Blokkeer de afzender of mails
  Wil je geen mails meer van het betreffende bedrijf ontvangen, dan helpt het soms om de afzender in je mailinstellingen te blokkeren. Gebruik je een e-mailprogramma zoals Outlook of Thunderbird, dan kan een spamfilter verkeerde mails onderscheppen.
• Meld bij ACM
  Als genoeg mensen klagen over een bepaalde afzender, zal de Autoriteit Consument & Markt (ACM) soms ingrijpen. Help mee spam in te dammen en meld je klacht bij ACM.

Voorbeelden nep-winacties

In de meeste gevallen beloven deze acties vouchers, waardebonnen, cadeaubonnen of tegoed. Maar soms ook producten als een tablet of zelfs een auto. De bedrijven die hiervoor worden misbruikt zijn onder andere supermarkten, doe-het-zelf- en elektronicazaken.

Let ook op nepmailtjes waarbij je zogenaamd producten mag testen en daarna mag houden. Als je niet tot een speciaal testpanel behoort of je jezelf niet hebt aangemeld, zijn deze acties vaak nep.

Van bijna elk bekend of populair merk worden er wel nep-acties verspreid. Bekijk een aantal voorbeelden:

• Supermarkten, o.a. AH, Jumbo, Lidl -  cadeaubonnen, tegoed, etc.
• Booking.com cadeaukaarten of vakanties, cruises, etc.
• Online winkels zoals Bol, Coolblue of Mediamarkt -  cadeaukaarten.
• Grote ketens als GAMMA, IKEA of Kruidvat.
• Producten, zoals een Nespresso- of Senseo-apparaat.