Recht op een teruggave erf- of schenkbelasting?

Door een fout in de wet is bij een aantal mensen onterecht de samentelregeling toegepast. Bij de samentelregeling worden schenkingen of erfenissen bij elkaar opgeteld. Dit gebeurt als partners ieder een schenking of erfenis een ontvangen van dezelfde persoon.

Stel, je vader schenkt jou en je partner ieder €5.000. Dan ziet de Belastingdienst jullie als 1 en mogen jullie samen maar 1 keer de vrijstelling van €5.677 toepassen. Over het meerdere betaal je erfbelasting of schenkbelasting. Voor de belastingtarieven word je ook als 1 gezien. Dat betekent dat je maar 1 keer het lage tarief kunt toepassen en daarna het hoge tarief moet betalen.

Doel samentelregeling

Het doel van de samentelregeling is de regels voor gehuwden gelijk te maken aan die van ongehuwd samenwonenden. Getrouwde stellen worden namelijk gezien als 1. Zij kunnen van de ouders dus maar 1 keer een belastingvrije schenking ontvangen. Zonder de samentelregeling zouden ongehuwd samenwonenden wel ieder een belastingvrije schenking kunnen ontvangen. 

Wat gaat er mis?

Om alle ongehuwd samenwonenden onder de samentelregeling te laten vallen zijn de regels ruim opgesteld. Deze regels blijken iets te ruim te zijn. Soms worden 2 personen onbedoeld als partner gezien. Dit gebeurt als 2 personen:

• Familie van elkaar zijn
• Langer dan 5 jaar in dezelfde woning wonen en
• Geen samenlevingsovereenkomst hebben, getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben.

Denk hierbij aan de situatie dat 2 broers nog thuis wonen. Beiden ontvangen een schenking voor de eigen woning. Deze 2 broers worden door de ruime omschrijving in de wet als partners gezien voor de schenkbelasting. Krijgen zij de schenking voor de eigen woning in hetzelfde jaar? Dan worden zij gezien als 1 persoon. Zo mogen zij maar 1 keer de vrijstelling toepassen en betalen zij over het meerdere belasting.

Dit effect was niet de bedoeling van de wet. De overheid heeft dit daarom vanaf april 2022 aangepast. De aanpassing kent terugwerkende kracht. Deze geldt voor een periode van 5 jaar. Je hebt recht op een teruggave als in deze periode de samentelregeling onterecht is toegepast.

Wie komt er in aanmerking voor de teruggave?

Alleen als je voldoet aan de voorwaarden heb je recht op teruggave van belasting.

1. Je bent voor de schenk- of erfbelasting als partners gezien doordat je meer dan 5 jaar op hetzelfde adres woonde.
2. Jullie ontvingen een schenking of erfenis van dezelfde persoon en die staat even ver van jullie af. Bijvoorbeeld: jullie zijn broers en ontvingen een erfenis van oma. Of jullie zijn nicht en neef en ontvingen een schenking van opa.
3. Je bent bloed- of aanverwant van de ‘partner’.
4. Je ontving een schenking of erfenis tussen 22 april 2017 en 13 april 2022.

Zijn al deze voorwaarden van toepassing? Dan kun je een verzoek indienen bij de Belastingdienst en krijg je geld terug.

Voorbeelden (onterecht) toegepaste samentelregeling

Om een beter idee te geven wie hiervoor in aanmerking komen, heeft de Belastingdienst een aantal voorbeelden gegeven.

Wat levert het op?

Zeker bij erfenissen kan de teruggave flink oplopen. Hoeveel dit is, is afhankelijk van de hoogte van de schenking of erfenis. Gebruik voor een indicatie de rekenhulpen van de Belastingdienst voor de schenkbelasting of de erfbelasting.

Hoe vraag ik de teruggave aan?

Als je recht hebt op een teruggave, kun je een verzoek tot ambtshalve vermindering indienen. Doe dit zo snel mogelijk. Je verzoek moet namelijk binnen 5 jaar na het moment van de verkrijging binnen zijn. Dit betekent binnen 5 jaar na het moment waarop je de schenking kreeg of de erflater overleden is.

In het verzoek geef je aan dat je beroep doet op het besluit van 13 april 2022. En je geeft aan waarom je recht hebt op de teruggave. Namelijk dat je voldoet aan de voorwaarden.

Voorbeeldbrieven voor leden

Speciaal voor de leden van Geld & Recht en Volledig & Vertrouwd hebben wij voorbeeldbrieven beschikbaar. Stuur een e-mail met daarin je lidnummer. Zet er ook bij of je een voorbeeldbrief voor een schenking of erfenis wilt ontvangen.