Contant geld: opnemen, storten en je rechten

Afspraken

Het gebruik van contant geld neemt af. Toch betaalt nog altijd 20% van de consumenten het liefst contant. Eurobiljetten en -munten zijn een wettig betaalmiddel in de eurozone. Dit moet ook zo blijven. Iedereen die dat wil moet gebruik kunnen maken van cash.

Door het afnemend gebruik stijgen de kosten per transactie. De toegang tot contant geld staat onder druk. De banken, DNB, chartale dienstverleners, winkeliers en consumentenorganisaties hebben daarom afspraken gemaakt over het gebruik en de kosten van cash. Die afspraken staan in het Convenant Contant Geld. Dit convenant is ingegaan op 7 april 2022 en loopt tot uiterlijk 7 april 2027.

Contant geld als wettig betaalmiddel

Er zijn en komen verschillende nieuwe wetten en wetswijzigingen rondom contant geld:

Nederlandse wet chartaal betalingsverkeer

In mei 2023 liet minister Kaag van Financiën aan de Tweede Kamer weten dat er een nieuwe wet komt die het Convenant Contant Geld zal vervangen. In het wetsvoorstel staan onder andere de volgende maatregelen:

• Grote banken worden verplicht om op landelijk niveau te zorgen voor voldoende beschikbare geldautomaten.
• Het opnemen en storten van bankbiljetten moet voor particulieren gratis zijn. Kleinere banken (met minder dan 50.000 rekeninghouders in Nederland) worden daarvan vrijgesteld.
• Er komt meer controle op geldtransportondernemingen.

De Consumentenbond is blij met het wetsvoorstel en heeft er ook op gereageerd. Het wetsvoorstel moet nog naar de Eerste Kamer. De wet zal naar verwachting in 2026 worden aangenomen.

Acceptatieplicht contant geld

Het Nederlandse wetvoorstel bevat geen regels voor de acceptatie van contant geld, maar in andere wetgeving:

Wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

Op 1 januari 2026 geldt er een verbod op contante betalingen vanaf €3000. Dit verbod is onderdeel van de Wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). 

Naast het verbod zal er ook een acceptatieplicht voor contante betalingen tot €3000 komen. In het Kamerdebat over deze wet dienden 2 Kamerleden een amendement hierover in in. De acceptatieplicht zal pas ingaan als de uitzonderingen hierop zijn vastgesteld. De Consumentenbond zal reageren op de consultatie.

De uitzonderingen zullen bijvoorbeeld gelden voor online aankopen, terugkerende betalingen en bij onbemande punten, zoals onbemande tankstations. 

Europese wetgeving acceptatie contant geld

Het wetvoorstel van de EU, de Single Currency Package, verduidelijkt de status van contant geld als wettig betaalmiddel. Er komen strengere regels voor de acceptie van contant geld door winkeliers. Die mogen bijvoorbeeld geen toeslag meer rekenen voor een betaling met contant geld.

Veelgestelde vragen