Contant geld: opnemen, storten en je rechten

Afspraken

Het gebruik van contant geld neemt af. Toch betaalt nog altijd 20% van de consumenten het liefst contant. Eurobiljetten en -munten zijn een wettig betaalmiddel in de eurozone. Dit moet ook zo blijven. Iedereen die dat wil moet gebruik kunnen maken van cash.

Door het afnemend gebruik stijgen de kosten per transactie. De toegang tot contant geld staat onder druk. De banken, DNB, chartale dienstverleners, winkeliers en consumentenorganisaties hebben daarom afspraken gemaakt over het gebruik en de kosten van cash. Die afspraken staan in het Convenant Contant Geld. Dit convenant is ingegaan op 7 april 2022 en loopt tot uiterlijk 7 april 2027.

Zorgen over stijgende kosten

De Consumentenbond is bezorgd over de stijgende prijzen van de betaalpakketten. Die werden in 5 jaar (2019-2024) tijd flink duurder. Bij ING en ABN AMRO stegen de kosten zelfs met meer dan 100% in deze periode. Consumenten konden in 2019 nog voor €18 per jaar bankieren. In 2024 moesten ze daar minimaal €32 voor neertellen. En de kosten blijven stijgen.

Contant geld als wettig betaalmiddel

Er komen verschillende nieuwe wetten en wetswijzigingen rondom contant geld:

Nederlandse wet chartaal betalingsverkeer

In mei 2023 liet minister Kaag van Financiën aan de Tweede Kamer weten dat ze werkte aan een nieuwe wet. Deze zal het Convenant Contant Geld vervangen. In het wetsvoorstel staan onder andere de volgende maatregelen:

• Grote banken worden verplicht om op landelijk niveau te zorgen voor voldoende beschikbare geldautomaten.
• Het opnemen en storten van bankbiljetten moet voor particulieren gratis zijn. Kleinere banken (met minder dan 50.000 rekeninghouders in Nederland) worden daarvan vrijgesteld.
• Er komt meer controle op geldtransportondernemingen.

De Consumentenbond is blij met het wetsvoorstel en heeft er ook op gereageerd. Het wetsvoorstel moet nog naar de Eerste Kamer. De wet zal naar verwachting in 2026 worden aangenomen.

Acceptatieplicht contant geld

Het Nederlandse wetvoorstel bevat geen regels voor de acceptatie van contant geld. Twee Tweede Kamerleden hebben een nationale acceptatieplicht voor contant geld voorgesteld in de Wet plan van aanpak witwassen. Daarnaast komt er ook Europese wetgeving die (onder meer) over de acceptatie van contant geld gaat.

Wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

De Wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) stelt een verbod voor op contante betaling voor goederen vanaf €3000.

In het Kamerdebat over deze wet dienden 2 Tweede Kamerleden een amendement in. Ze willen de acceptatieplicht van contant geld tot maximaal €3000. De wetswijziging, inclusief het amendement, is al door de Eerste Kamer aangenomen. Het is nog niet bekend wanneer de nieuwe regels ingaan.

Europese wetgeving acceptatie contant geld

Het wetvoorstel van de EU, de Single Currency Package, verduidelijkt de status van contant geld als wettig betaalmiddel. Er komen strengere regels voor de acceptie van contant geld door winkeliers. Die mogen bijvoorbeeld geen toeslag meer rekenen voor een betaling met contant geld.

Veelgestelde vragen