Nieuwe wet geeft internetgebruikers meer keuzevrijheid

Nieuwe regels voor grootste techbedrijven

De Europese Commissie stelt nieuwe regels aan de allergrootste techbedrijven, zoals Google en Apple. Zij moeten vanaf nu: 

• Gebruikers toestaan om appstores van derden te installeren. Dus niet de stores die al op een telefoon staan bij aankoop.
• Gebruikers op een telefoon, tablet of pc makkelijker laten wisselen naar een andere zoekmachine en browser.
• Geen voorkeursbehandeling geven aan de eigen producten/diensten in zoekresultaten of marktplaatsen.
• Gebruikers het recht geven in te loggen op 1 online dienst. En hun niet te verplichten om tegelijkertijd in te loggen op een andere dienst van hetzelfde bedrijf.
• Consumenten eerlijker informeren over kortingen en verschillende soorten abonnementen binnen apps. 
• Consumenten meer controle geven over hun gegevens. Bijvoorbeeld de optie om te voorkomen dat een online marktplaats of sociaal netwerk een profiel van hen maakt voor gepersonaliseerde reclame.

Keuzevrijheid in de praktijk

Wat ga je in de praktijk merken van ‘meer keuzevrijheid’ bij bijvoorbeeld Google, Apple, Microsoft en Meta? 

Google: gegevens koppelen (of niet) 

Google verbreekt de koppeling tussen zijn diensten. Dat betekent dat bijvoorbeeld gebruikersgegevens die je invoert in de zoekmachine niet langer zonder jouw toestemming worden gebruikt voor andere Google-diensten. Zoals YouTube, Maps, Chrome en de advertentieservices.

Google ziet je die keuze liever niet maken. Daarom vroeg het bedrijf al in de eerste maanden van 2024 om die koppeling in stand te houden.

Waarom zou je Google zijn zin geven? Zonder de koppelingen zullen, volgens Google, een aantal handige diensten niet meer goed werken. Een voorbeeld dat Google noemt: als er geen koppeling is tussen de zoekmachine en Google Maps, zullen reserveringen die je maakt via Google Zoeken niet in Maps verschijnen. Aan de andere kant is het beter voor je privacy om de koppelingen op te heffen.

Wat je ook beslist, je kunt je beslissing terugdraaien.

Op de computer gaat dat zo (op de smartphone vrijwel hetzelfde):

• Log in op je Google-account.
• Klik aan de linkerkant op ‘Gegevens en privacy’.
• Scrol naar beneden naar het blok ‘Gegevens uit apps en services die je gebruikt’.
• Klik onder ‘Gekoppelde Google-services’ op de link ‘Gekoppelde services beheren’.
• Selecteer de services die je wilt koppelen en selecteer ‘Volgende’.
• Kies ‘Bevestigen’ > ‘Klaar’ > ‘OK’.

Apple: alternatieve apps mogelijk

Apple moet van de EU op de iPhone en iPad onder andere ‘sideloaden’ gaan toestaan. Dat betekent dat je vanaf iOS 17.4 (goedkopere) apps uit andere bronnen dan de App Store kunt installeren. Nadeel: dit vergroot de kans dat je malware op je iPhone en iPad installeert. Ook moet Apple toestaan dat andere betaaldiensten gebruikmaken van de NFC-chip in iPhones voor contactloos betalen. Nu kun je alleen betalen met Apple Pay.

Wil je van bovenstaande opties gebruikmaken? Dan is wel een systeemupdate nodig. Rond 6 maart zou iOS 17.4 beschikbaar komen voor iPhonegebruikers. Het gaat dan om iPhones vanaf het model XR en XS en alle andere modellen na 2018. Ook voor de iPad komt een update beschikbaar. 

Microsoft: voorgeïnstalleerde apps verwijderen

In Windows kun je nu voorgeïnstalleerde Microsoft-apps van de computer verwijderen. Het gaat onder andere om Edge, Camera, Foto’s en Cortana. Je kunt ze vervangen door alternatieven. Ook wordt het makkelijker om een andere standaard zoekmachine dan Bing te gaan gebruiken.

Je hebt wel een update voor Windows 10 en 11 nodig. Die wordt op dit moment uitgerold maar het kan tot april duren voor hij bij je binnenkomt.

Meta: Facebook en Instagram koppelen (of niet)

Meta zal gebruikers van Facebook en Instagram vragen of ze gegevens tussen deze 2 diensten willen (blijven) delen. En je kunt berichtendienst Messenger loskoppelen van Facebook. 

Slechts 6 poortwachters 

Op dit moment zijn nog maar 6 techbedrijven aangewezen die onder de DMA vallen. Zij zijn ‘poortwachters’. Door hun omvang en marktmacht spelen ze een sleutelrol in de toegang tot de digitale markt. Behalve de eerder genoemde 4 zijn dat ook Amazon en Bytedance (TikTok). De Europese Commissie wijst binnenkort meer bedrijven aan die onder de DMA-regels zullen vallen.  

DMA komt naast DSA

Een paar weken eerder werd de DSA ingevoerd voor vrijwel alle techbedrijven. Dat is de zusterwet van de DMA. De Digital Services Act geeft consumenten ook meer rechten. Maar dan vooral om illegale content of illegale producten beter te kunnen melden.

Klacht melden bij ACM

Volgt een van de genoemde techbedrijven de regels niet goed op? Meld dit dan bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Die kan de klachten doorspelen aan de Europese Commissie. Deze kan bij DMA-overtredingen forse boetes geven.