Zo ga je veilig met je ID-kaart om: do's and don'ts

Waarom moet ik voorzichtig zijn met mijn ID-kopie?

Sommige bedrijven (denk aan sportscholen of hotels) maken onnodig kopieën van paspoorten, rijbewijzen en ID-kaarten. Ze maken de kopieën soms ook nog eens onveilig, met de pasfoto en het burgerservicenummer (BSN) leesbaar in de kopie.

Wat is het risico? 

Met zo’n onveilige kopie kan een crimineel bijvoorbeeld spullen bestellen op de naam van de kaarthouder en deze spullen elders laten afleveren. Geef je ID-bewijs dus niet zomaar uit handen.

Ben je slachtoffer van Identiteitsfraude of-diefstal? Meld dit direct bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI). Deze instantie neemt je verhaal op en geeft advies op maat.  

Lees verder:
Zo kun je Identiteitsfraude voorkomen

Hoe maak je een veilige kopie?

Is het echt noodzakelijk dat je een kopie van je ID-kaart maakt en opstuurt? Zorg in ieder geval dat je de ID-kopie zo veilig mogelijk maakt. Op Rijksoverheid.nl vind je instructies hoe je een veilige kopie met de Kopie-ID app van de overheid maakt van je identiteitsbewijs.

Een veilige kopie maak je simpel met behulp van de KopieID-app van de overheid. Hiermee kunnen de organisaties jouw identiteit voldoende vaststellen en met de kopie aangifte doen bij diefstal.

Heb je een klacht over een organisatie over de wijze waarop jouw persoonsgegevens worden gebruikt? Je kunt dit melden bij de organisatie zelf. En als dit niet helpt bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Wie mogen een complete kopie van je ID hebben?

Slechts enkele organisaties mogen een onbewerkte, complete, kopie van je identiteitsbewijs hebben. Dit mogen ze vanuit een wettelijke verplichting om je persoonsgegevens te verwerken en je identiteit te controleren. Denk aan: 

• banken
• verzekeraars
• overheden
• casino's
• financiële instellingen
• notarissen
• werkgevers

Banken en financiële bedrijven moeten vanwege de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) kunnen bewijzen dat ze jouw identiteit hebben gecontroleerd. Let op: ze hebben je BSN niet altijd nodig en die hoef je dan ook niet standaard te geven. Vraag dus altijd waarom ze het BSN willen hebben.

Werkgevers hebben te maken met de Wet op de loonbelasting. Op de kopie moeten alle persoonsgegevens staan die op het originele identiteitsbewijs staan, dus ook de BSN. Een overzicht van welke bedrijven kopieën van ID’s mogen maken vind je op Rijksoverheid.nl.

Veelgestelde vragen over het gebruik van de ID-kaart bij: 

Wie mogen alleen een bewerkte kopie van je ID hebben?

Organisaties die iets verkopen, verhuren mogen alleen als het echt nodig is een bewerkte kopie van je identiteitsbewijs vragen. Bewerkt betekent dat je de gevoelige persoonsgegevens zoals je BSN en pasfoto afschermt. En je mag er gerust op schrijven voor welk doeleinde de kopie is gemaakt, als een soort watermerk.

Veelgestelde vragen over het gebruik van de ID-kaart bij: 

Wat als onbevoegden om je BSN vragen?

In Nederland mag een organisatie het BSN gebruiken als het in een wet staat. En ook alleen voor de doelen die in de wet staan. Overheidsorganisaties mogen het BSN gebruiken om hun publieke taak te kunnen uitvoeren. Organisaties buiten de overheid mogen dit als dat in een specifieke wet staat.

Veelgestelde vragen over het gebruik van de ID-kaart bij:

Let op: ook de QR-code bevat het BSN

Heb je na augustus 2021 een ID-kaart of paspoort gekregen? Dan staat het BSN in de QR-code van je identiteitsbewijs. Organisaties mogen daarom niet zomaar de QR-code uitlezen en verwerken.

Gezichtsherkenning als extra identificatie

Met gezichtsherkenning gebruikt een bedrijf beeld (een selfie, foto of video) om je identiteit te controleren. Gezichtsherkenning is volgens de privacywet AVG in principe verboden. Maar er zijn situaties waarin het mag: 

• Gebruikers geven nadrukkelijk toestemming. En er moet ook een andere manier zijn aangeboden om te identificeren.
• Er is een zwaarwegend algemeen belang om gezichtsherkenning te gebruiken voor authenticatie- of beveiligingsdoeleinden.

Zo gebruik je je ID op vakantie of bij verhuur

In andere EU-landen kunnen de regels anders zijn. Een land kan zich beroepen op noodzaak. Hierdoor kan het zijn dat je in een ander EU-land wel een (bewerkte) kopie van je ID moet afgeven. Soms kunnen fiets- of autoverhuurders in Nederland je identiteitsbewijs als borg vragen. Doe dit niet. Dit is volgens de paspoortwet verboden en ook zeer onverstandig.

Hotels

Vraagt een hotel om een kopie van je paspoort of identiteitskaart? Vraag dan waarom. Misschien gaat de medewerker akkoord met het noteren van bepaalde gegevens. En neem voor de zekerheid een bewerkte kopie van je ID mee op vakantie, waarbij het BSN en de pasfoto is afgeschermd en er een watermerk op staat.