Wat is een vergoedingsrecht?
Carola van Dorp Expert belastingaangifteGepubliceerd op:22 juli 2025
Wat is een vergoedingsrecht?
Als jullie geld gaat mengen, kunnen jullie te maken krijgen met vergoedingsrechten. Vergoedingsrechten ontstaan als de ene partner privégeld gebruikt om iets te betalen voor de andere partner. Er ontstaat dan eigenlijk een onderlinge schuld/vordering tussen partners. Vaak gaat het hierbij om grote uitgaven, zoals betalingen rondom de woning. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een vergoedingsrecht bij:
- Een woning kopen.
- Een woning verbouwen of verduurzamen.
- Een extra hypotheek aflossen.
- Erfpacht afkopen.
- (Start)budget voor de onderneming van de ander.
Om te bepalen of er een vergoedingsrecht is, kijk je meestal naar de eigendomsverhouding van bijvoorbeeld de woning. In het voorbeeld hiervoor is dat 50/50. In deze verhouding betalen jullie normaal gesproken samen de uitgave. Betaal je meer dan wat je hoeft te betalen? Dan is er sprake van een vergoedingsrecht. Bij de veelgestelde vragen vind je hier meer uitleg over.
Regel het goed
Op het moment van de betaling sta je vaak niet stil bij een vergoedingsrecht. Maar als de relatie eindigt doordat jullie uit elkaar gaan of een van jullie overlijdt, dan komt de vordering ineens ter sprake. En is het de vraag of er geld terugbetaald moet worden en zo ja hoeveel.
Om discussie achteraf te voorkomen, is vooraf vastleggen de beste oplossing. Bijvoorbeeld in een overeenkomst. Partners kunnen heel veel afspreken over het wel of niet terugbetalen van de schuld. Denk bijvoorbeeld aan de hoogte van de schuld en of je wel of niet terugbetaalt. En ook wanneer en hoeveel er dan terugbetaald moet worden. De wet geeft hier geen regels voor.
Wat is het probleem?
Zolang alles goed gaat is een vergoedingsrecht meestal geen probleem en is terugbetalen niet de bedoeling. Maar als de relatie eindigt of als je partner overlijdt, kunnen er discussies ontstaan. Dan wil je partner het geld wel ineens terughebben. Of eisen de erfgenamen van je overleden partner dat het geld terugbetaald wordt. En dan is het de vraag of er wel of geen onderlinge schuld is.
Het antwoord op deze vraag moeten jullie onderling oplossen. Is er inderdaad sprake van een schuld en hoeveel is dit dan? Lukt dit niet? Dan kunnen jullie de hulp van een mediator of advocaat inschakelen. Is er dan nog geen duidelijkheid? Dan beslist uiteindelijk de rechter.
Door vooraf afspraken te maken, zorg je voor duidelijkheid. Zo voorkom je gedoe op ongewenste momenten zoals bij een scheiding of een overlijden.
Voorbeelden afspraken maken
Wil je meer weten over wat je allemaal kunt afspreken? Lees dan de veelgestelde vragen hierover.
Hoe leg ik afspraken vast?
Afspraken maken kan schriftelijk, bijvoorbeeld bij de notaris als het om de aankoop van de woning gaat. Of in een samenlevingscontract of huwelijke voorwaarden. Maar vaak zijn dit algemene afspraken. Daarom raden we aan om aparte afspraken te maken op het moment dat de situatie zich voordoet.
Zorg ervoor dat afspraken duidelijk zijn, zodat je later nog weet wat je bedoelt. Wil je de afspraken goed vastleggen zodat je niets vergeet en alles duidelijk is? Gebruik dan onze voorbeeldovereenkomst. Je kunt ook op andere manieren afspraken maken. Kijk hiervoor bij de veelgestelde vragen over vergoedingsrechten.
Vergoedingsrecht als je samenwoont
Woon je samen, dan is er sprake van een vergoedingsrecht als de ene partner een gezamenlijke aankoop betaalt met zijn of haar privévermogen. Als je samenwoont is alles privé: je geld, je bezittingen en je schulden. Betalen jullie bij een gezamenlijke aankoop niet ieder de helft? Dan ontstaat er een vordering op de partner die minder betaald heeft. Maar let op. Deze vordering blijft zonder afspraken niet altijd geldig.
Lees meer:
Vergoedingsrecht bij een huwelijk
Ook als je in gemeenschap van goederen getrouwd ben of een geregistreerd partnerschap hebt, kan er sprake zijn van een vergoedingsrecht. Dit is het geval als je iets betaald met privévermogen. Bij een huwelijk valt het geld meestal in de huwelijksgemeenschap en is het geld van jullie samen. Toch kun je daarnaast ook privévermogen hebben door een schenking of een erfenis. Betaal je een gezamenlijke aankoop met dit geld? Dan ontstaat er een vordering op de partner die minder of niets betaald heeft.
Lees meer:
Vergoedingsrecht bij huwelijkse voorwaarden
Er is sprake van een vergoedingsrecht als de ene partner een gezamenlijke aankoop betaalt met zijn of haar privévermogen. Heb je huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden bij een geregistreerd partnerschap? Dan staat in deze voorwaarden wanneer er sprake is van privévermogen. Betaal je een gezamenlijke aankoop met dit geld? Dan ontstaat er een vordering op de partner die minder of niets betaald heeft.
Lees meer:
Soorten vergoedingsrecht
Je kunt verschillende afspraken maken over het terug te betalen bedrag.
Nominale vergoeding
Bij een nominale vergoeding krijg je het bedrag terug dat je betaald hebt. Betaal je bijvoorbeeld €10.000 voor je partner? Dan krijg je bij het einde van de relatie ook weer €10.000 terug.
Beleggingsleer
Bij de beleggingsleer stijgt de waarde van de vergoeding mee met de waardestijging van de woning. Is de waarde van de woning bijvoorbeeld verdubbeld sinds jij een extra betaling hebt gedaan voor de aflossing van de hypotheek? Dan is de waarde van je vordering ook verdubbeld.
Dalende vordering
Een laatste mogelijkheid is dat de vordering/schuld tijdens de relatie al in waarde afneemt. Bijvoorbeeld als je €10.000 voor een keuken uit privévermogen betaalde. Een nieuwe keuken zorgt voor meerwaarde van je woning, maar dit effect wordt minder als de keuken ouder is. Je kunt er daarom voor kiezen dat het bedrag ieder jaar met een vast bedrag daalt.
In onze voorbeeldovereenkomst geven we meer uitleg over deze 3 mogelijkheden.
Wat kost het?
Onderlinge afspraken vastleggen kost niets. Ben je Geld & Recht of Volledig & vertrouwd lid? Dan kun je onze voorbeeldovereenkomst voor ongehuwde samenwoners gebruiken. Kies je voor het vastleggen van de afspraken via een notaris of een financieel adviseur? Dan betaal je de kosten voor het advies en het opstellen van de overeenkomst. We verwachten dat deze kosten ongeveer €500 zijn.
