Lijfrente en belasting

Lijfrente en belastingvoordeel

Wat is een lijfrente? Een lijfrente is een manier om te sparen of beleggen voor je pensioen. Met als voordeel dat je inleg als lijfrente aftrekbaar is in je belastingaangifte. Dit belastingvoordeel kan oplopen tot 49,5% van je inleg. Voor deze aftrekpost geldt de aftrekbeperking niet. Als je met pensioen gaat, krijg je het geld uiteindelijk weer uitgekeerd. Op dat moment telt de uitkering mee als inkomen. En betaal je hier belasting over. 

Voorbeeld

Amber heeft een lijfrente geopend bij een bank. Zij betaalt maandelijks €200. In haar belastingaangifte vult ze de €2400 ingelegde premie in als aftrekpost. Haar inkomen valt in het belastingtarief van 49,5%. Over deze €2400 hoeft ze dan geen belasting te betalen. Haar voordeel bedraagt €1188.

Jaren later gaat Amber met pensioen. Zij ontvangt AOW, een pensioenuitkering en een uitkering uit haar lijfrentevoorziening. Hierover betaalt zij belasting. Hoe hoog dit is, hangt af van de belastingtarieven op het moment van uitkeren. In veel gevallen is dit een lager tarief dan wat Amber nu betaalt.

Voorwaarde van een lijfrente

Er zijn een aantal voorwaarden voor een lijfrente: 

• Het geld staat op en speciale rekening of verzekering.

• Je moet een pensioentekort hebben.

Het is geen voorwaarde voor een lijfrente, maar je moet wel inkomen hebben om je aftrek te verzilveren. Anders heb je nog niets aan je aftrekpost. En heb je kans op belastingnadeel. 

Jaar van aftrek

Je kunt het bedrag alleen aftrekken in het jaar van betalen. Behalve bij het beëindigen van je bedrijf. Dan mag het nog tot 1 juli van het jaar na staken.

Ben je je aftrekpost vorig jaar vergeten? Stuur dan je aangifte van vorig jaar opnieuw in met de aftrekpost. De Belastingdienst past je aangifte dan alsnog aan. Je kunt in 2025 de aangiften van de afgelopen jaren tot en met 2020 nog aanpassen (2023 tot en met 2020).

Voorwaarden uitkering

Ook zijn er een aantal voorwaarden voor de uitkering van het geld. Zo is het de bedoeling dat het geld er tot AOW-datum staat. En dat het in minimaal 5 jaar uitgekeerd wordt. Ook betaal je premie zorgverzekeringswet over de uitkering.

Speciale rekening of verzekering

Je kunt het geld niet zomaar op je spaarrekening storten. Hiervoor moet je een speciale geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening openen. Of je sluit een lijfrenteverzekering af. Veel van deze producten hebben namen als aanvullend pensioen, banksparen of pensioensparen/beleggen. Het bedrag op deze geblokkeerde rekening telt niet mee voor de belasting over je vermogen. Dit kan ook een belastingbesparing opleveren.

Beleggen of sparen?

Als je een rekening opent of een verzekering afsluit kun je kiezen om te sparen of om te beleggen voor je pensioen. Denk je na over beleggen? Lees dan meer over hoe pensioenbeleggen werkt. Wil je meer weten over de producten en hun aanbieders? Bekijk dan ons onderzoek Voordelig pensioenbeleggen. Of bekijk de verschillen tussen de aanbieders van een spaarproduct. 

Berekening pensioentekort ofwel jaarruimte

Om te bepalen of je een pensioentekort hebt, is er een formule bedacht. De zogeheten jaar- en reserveringsruimte. Deze formule houdt rekening met je inkomen en of je eventueel via een werkgever al pensioen opbouwt. Bereken het zelf met de rekenhulp van de Belastingdienst. Het gaat niet alleen om het pensioentekort van het afgelopen jaar, maar ook van de 10 jaren daarvoor.

In de berekening vul je altijd de gegevens in van het jaar ervoor. Dus in de aangifte over 2024 vul je in de berekening voor het pensioentekort de gegevens over 2023 in.  

Tip. Gebruik in je aangifte altijd eerst de reserveringsruimte. Dit is wel wat meer werk, maar dan kun je wel meer storten als je dat wilt. Bewaar je berekening goed. Dan hoef je dit volgend jaar niet meer te doen. En kun je de gegevens gebruiken bij het invullen van je aangifte. 

Geen verplichte inleg 

Je bepaalt zelf hoeveel en hoe vaak je in wilt leggen. En belangrijker wanneer je stopt met inleggen. Zelfs als je afspreekt dat je maandelijks €50 inlegt, kun je altijd stoppen. Zowel bij een bank als verzekeraar. Dit heet 'premievrij maken'. Je ingelegde geld blijft wel staan. Als je eerder stopt met inleggen, wordt het verwachte eindbedrag lager.

Betalen bij afkoop

Kies je ervoor om het bedrag (voor je AOW-datum) in 1 keer uit te laten betalen? Dan voldoe je niet aan de voorwaarden van de lijfrente. We noemen dit afkopen. Je betaalt dan niet alleen belasting over het bedrag dat je ontvangt, maar ook revisierente. 

Dat is een soort boete en bedraagt 20% van het bedrag dat je krijgt. De belasting is tot een inkomen van zo’n €80.000 ongeveer 40%. Bij een inkomen erboven betaal je zelfs 49,5% belasting. In het laatste geval hou je nog maar zo’n 30% van je uitkering over. Heb je geen of weinig inkomen, dan betaal je alleen de 20% boete.  

Kosten niet aftrekbaar

Vaak betaal je kosten als je de rekening opent of een verzekering afsluit. Dit zijn afsluitkosten of bemiddelingskosten. Deze kosten zijn niet aftrekbaar in je aangifte. 

Dit is anders als je al een rekening of verzekering hebt en het bedrag omzet in een uitkering. De bemiddelingskosten hiervoor zijn wel aftrekbaar. Advieskosten nog steeds niet. Zorg daarom dat de kosten gespecificeerd zijn op je factuur. De Belastingdienst vindt een bedrag van €250 aan bemiddelingskosten acceptabel. 

Lijfrente hetzelfde als pensioen?

Lijfrente heeft hetzelfde doel als pensioen. Je zet nu geld opzij wat later als ‘salaris’ uitgekeerd wordt. Maar het is niet hetzelfde. Pensioen loopt via je werkgever en een lijfrente regel je zelf. Ook de belastingregels zijn net even anders. Pensioen wordt in de Pensioenwet geregeld, terwijl de regels voor een lijfrente in de Wet op de Inkomstenbelasting staan. 

Wanneer is een lijfrente gunstig?

Lijfrente sluit je af als aanvulling op je inkomen na AOW. Vooral als je het lastig vindt om zelf geld hiervoor apart te zetten. Het belastingvoordeel mag geen doel op zich zijn. Je hebt belastingvoordeel als je in de toekomst een lager belastingtarief betaalt dan nu.  

Soms valt het belastingvoordeel tegen. Dit is het geval als het belastingvoordeel van je aftrekpost lager of even groot is als het belastingpercentage als je met pensioen bent. Dit komt doordat je niet alleen belasting over je lijfrente betaalt, maar ook premie zorgverzekeringswet. Soms kun je het belastingnadeel voorkomen of beperken door een langere uitkeringsperiode te kiezen. 

Minder flexibel

Bij een lijfrente staat je geld vast tot je AOW-datum en daarna moet je voldoen aan regels om het uit te keren. Bijvoorbeeld in 5 of meer jaren. Wil je meer flexibiliteit, dan kan het slimmer zijn om het geld ‘gewoon’ te sparen of te beleggen.  

Een andere optie is (een deel van) je hypotheek aflossen. Hierdoor worden je lasten na je AOW-datum lager en heb je mogelijk minder inkomen nodig. Bij het afwegen welke optie beter is spelen het belastingvoordeel, de kosten en de flexibiliteit een rol.