Besparen op grafrechten

Waarom is begraven zo duur?

Dat heeft te maken met grafrechten. Vooral bij gemeentelijke begraafplaatsen zijn die de laatste jaren gestegen. 

Gemeenten noemen meerdere redenen voor de enorme stijging in grafrechten, waaronder:

• Het teruglopende aantal begrafenissen. In 2021 was 67% van alle uitvaarten een crematie. 
• Stijgende grondprijzen.
• Het beleid van gemeenten: begraafplaatsen moeten nu 100% kostendekkend zijn, in het verleden niet.

Hoeveel betaal je aan grafrechten?

Reken per jaar gemiddeld op €175 à €185. Dat zegt de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB), de brancheorganisatie van begraafplaatsexploitanten. Maar vaak mag je niet zelf bepalen hoelang de periode is dat je een een graf huurt. De meeste begraafplaatsen hanteren een vaste periode van 20 of 30 jaar. De totale kosten zijn €3500 à €3700 (voor 20 jaar: 20 x €175 à €185). Die moet je meestal in het begin in 1 keer afrekenen. Na deze periode kun je kiezen of je de grafrechten wilt beëindigen of verlengen.

De LOB ziet dat steeds meer gemeenten verschillende periodes aanbieden voor de huur van een graf. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een eerste uitgiftetermijn korter dan 20 jaar.

De grafrechten zijn inclusief onderhoudskosten en andere onvermijdbare kosten. De kosten van de uitvaart zitten daar nog niet bij. Denk hierbij aan de huur van de aula- en condoleancezaal, de kist, een grafsteen, enzovoorts.

Kan het goedkoper?

Nederland telt zo'n 3800 begraafplaatsen, die lid zijn van de LOB (Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen). Er zijn 2 soorten begraafplaatsen:

• gemeentelijke begraafplaatsen, ongeveer 37% van het totaal
• bijzondere begraafplaasten

De Wet op de lijkbezorging bepaalt dat elke gemeente (of meerdere gemeenten samen) een gemeentelijke begraafplaats heeft. Bijzondere begraafplaatsen worden meestal beheerd door een bedrijf, instelling of religieuze gemeenschap. Je kunt daar tegenwoordig vaak ook als niet-gelovige en andersgelovige van buiten de gemeentegrens terecht.

De tarieven van begraafplaatsen lopen zeer uiteen. Je kunt dus goedkoper uit zijn door begraafplaatsen te vergelijken. Dit kan bijvoorbeeld via het Graf- en crematiekostenonderzoek van Monuta. Let op de periode waarvoor de kosten worden weergegeven (via 'specificatie kosten'). Je kunt ook de actuele tarieven en mogelijkheden (zoals een kortere periode) opvragen bij de begraafplaats zelf.  Van veel begraafplaatsen vind je de gegevens op de website van de LOB. Begin wel op tijd met vergelijken. De Wet op de lijkbezorging eist dat uiterlijk 6 werkdagen na het overlijden de uitvaart moet plaatsvinden. 

Bijzondere begraafplaatsen gebruiken meer vrijwilligers en zijn daarom vaak goedkoper.

Natuurbegraafplaatsen

Natuurbegraafplaatsen vallen ook in de categorie bijzondere begraafplaatsen. Er zijn zo'n 25 natuurbegraafplaatsen in Nederland. Daarnaast zijn er nog natuurbegraafplaatsen in ontwikkeling, urnenbegraafplaatsen en begraafplaatsen met een natuurlijk karakter.

Een graf in een natuurgebied is bijna onzichtbaar en gaat op in de natuur. Soms wordt het gemarkeerd met een stukje boomstam of steentje. Nabestaanden kunnen het altijd terugvinden via de gps-coördinaten. De kosten variëren sterk. 

Soorten graven

Er zijn 2 soorten graven:

Particulier graf

Voor een particulier graf, ook wel familiegraf genoemd, betaal je grafrechten.

Degene die de grafrechten heeft, bepaalt wie er in het graf begraven mogen worden. Een familiegraf kan voordelig zijn als er meer dan 1 persoon begraven zal worden in de toekomst. In dat geval betaal je maar 1 keer grafrechten en onderhoudskosten. Wel mag officieel maar 1 familielid beslissen wie wordt bijgezet. Daar moeten dus vooraf goede afspraken over worden gemaakt.

Het bijzetten van een extra persoon, het ruimen van een graf, het herbegraven van een persoon of de overdracht van grafrechten. In praktijk kan dit tot complexe vragen leiden. Op Uitvaart.nl beantwoordt jurist Willem van der Putten hier vragen over.

Algemeen graf

Een algemeen graf is tot slot een goedkoper alternatief voor een particulier graf. Je huurt dan een plek voor 1 persoon in een graf dat met onbekenden wordt gedeeld. De begraafplaats kiest wel de locatie en ruimt zo’n graf meestal al na 10 jaar.