Nieuwe regels tegen greenwashing: dit gaat er veranderen

'Laatst stond ik in de supermarkt om even snel een fles allesreiniger halen. Maar toen ik voor het schap stond, raakte ik licht overweldigd. Zeker 15 verschillende soorten stonden in het rek. Glanzend, kleurrijk en allemaal met hun eigen beloftes. Citroengeur, lavendel, oceaanfris. Maar ik dacht niet aan geur of prijs. Ik wilde een schoonmaakmiddel dat een beetje lief is voor het milieu. En daar begon het gepuzzel pas echt. Op de verpakkingen stond van alles: ‘87% gerecycled plastic’, ‘100% vegan’, ‘99% van natuurlijke oorsprong’, ‘EU Ecolabel’, ‘Zero plastic inside’.

Maar wat zeggen die claims en labels eigenlijk? En helpen ze bij het maken van een duurzame keuze?

Uit onderzoek blijkt keer op keer: consumenten willen wel duurzame keuzes maken. Maar weten vaak niet hoe. De overvloed aan duurzaamheidsclaims helpt daar niet bij. Die zijn vaak vaag, verwarrend of zelfs misleidend. Dat noemen we greenwashing.

Wat gaat er veranderen in de wet?

Bij de Consumentenbond strijden we al jaren tegen greenwashing. En we zijn niet de enigen. Ook op Europees niveau wordt er gewerkt aan strengere regels. Twee belangrijke wetten moeten greenwashing stoppen:

Misleiding blijft niet onbestraft

Nieuwe Europese regels laten nog even op zich wachten. Gelukkig gebeurt er in de tussentijd veel. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft sinds 2021 een eigen leidraad duurzaamheidsclaims. Deze is gebaseerd op de aankomende Europese wetgeving. Daarin staat onder andere:

• Claims moeten duidelijk, specifiek en volledig zijn.
• Claims moeten worden onderbouwd met controleerbare feiten.
• De uitleg van de claim moet dicht bij de claim zelf staan.

Boete H&M

De ACM gaf H&M in 2021 een boete van €500.000. Dat gebeurde omdat H&M hun kledinglijn 'conscious' noemde. Daardoor dachten consumenten dat die kleding duurzamer was dan in werkelijkheid.

'Duurzame brandstof'

Begin 2024 trad de ACM op tegen luchtvaartmaatschappijen. Die zouden de milieuwinst van 'duurzame brandstof' overdreven hebben. Deze actie volgde na een klacht van de Europese koepelorganisatie BEUC, waar de Consumentenbond ook deel van uitmaakt.

Wat kun je zelf doen?

Greenwashing is een hardnekkig probleem. Het goede nieuws is dat het bewustzijn groeit, bij consumenten, bedrijven én toezichthouders. Maar we zijn er nog niet. We blijven ons inzetten voor eerlijke informatie en betere regels.

Zie je misleidende duurzaamheidsclaims in de supermarkt of online? Laat het ons weten. Zo pakken we greenwashing samen aan. Wil je weten wat een logo betekent en of het echt een keurmerk is? Kijk dan in de keurmerkenwijzer van Milieu Centraal. 

'En die allesreiniger? Die heb ik uiteindelijk gekocht. Wat me uiteindelijk over de streep trok, was het EU Ecolabel op de verpakking. Geen groot groen logo met vage beloften, maar een officieel Europees keurmerk dat iets betekent. Een product met het logo voldoet aan strenge eisen voor het hele productieproces , van grondstof tot afval.'